Phía bên kia cổng trời Mường Lống, nơi mây phủ quanh năm, đời sống văn hóa của người Mông được gìn giữ qua nhiều thế hệ, từ nghi lễ tâm linh đến sinh hoạt cộng đồng. Tuy nhiên, trong nhịp sống hiện đại, khi giao lưu, di cư, kinh tế thị trường ngày càng tác động sâu rộng, không ít giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào Mông đang đứng trước nguy cơ mai một.Việc gìn giữ bản sắc hôm nay không chỉ là câu chuyện của ký ức, mà là bài toán gắn bảo tồn văn hóa với sinh kế và phát triển bền vững của cộng đồng.