10 năm Ví, Giặm được UNESCO ghi danh: Hồn quê xứ Nghệ mãi lan tỏa

Sau đây NTV trân trọng đăng tải toàn văn bài phát biểu của Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Bùi Đình Long!

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Bùi Đình Long phát biểu tại chương trình kỷ niệm 10 năm dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO vinh danh.

Kính thưa đồng chí Tạ Quang Đông - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch!

Kính thưa đồng chí Nguyễn Đức Trung - Bí thư Tỉnh uỷ - Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An.    

Kính thưa quý vị đại biểu, quý vị khách quý! 

Thưa các nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên!

Thưa toàn thể nhân dân!

Hôm nay, tỉnh Nghệ An long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 10 năm dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh được UNESCO ghi danh di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Thay mặt Lãnh đạo tỉnh Nghệ An xin được gửi tới các đồng chí Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Lãnh đạo các Cục, Vụ của Bộ; Lãnh đạo các tỉnh, thành phố trong cả nước; các quý vị đại biểu; các nghệ nhân, nghệ sĩ, diễn viên và toàn thể nhân dân lời chào trân trọng và lời chúc sức khỏe, hạnh phúc. Chúc buổi lễ thành công tốt đẹp!

Kính thưa các quý vị đại biểu!

Các đại biểu tham dự chương trình.

Xứ Nghệ từ bao đời nay được biết đến là vùng đất địa linh nhân kiệt, có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời. Đến với xứ Nghệ là đến với một vùng văn hóa giàu bản sắc và truyền thống. Trong đó, Ví, Giặm là tiếng nói của tâm hồn, tình cảm, tư tưởng của người Nghệ Tĩnh, ra đời trong môi trường lao động, sinh hoạt thường ngày. Trong tâm thức người Nghệ Tĩnh, Ví, Giặm luôn giữ một vị trí quan trọng, trở thành một biểu tượng của đất và người nơi đây. Ở đâu trên mảnh đất này cũng chất chứa dáng hình những câu hò, điệu Ví của ông cha, để làm nên mạch nguồn nuôi dưỡng cốt cách, tâm hồn mỗi thế hệ người dân xứ Nghệ:
“Quê hương nuôi ta bằng dân ca Ví, Giặm
Giọt sữa chắt chiu khoai sắn dưa cà
Cho ta lớn lên tháng ngày đằng đẵng
Quá nửa cuộc đời vẫn nâng bước đi xa”.

Kính thưa các quý vị đại biểu!

Ngày 27/11/2024, nhân dân Nghệ Tĩnh đón nhận niềm vui, tự hào khi tổ chức UNESCO chính thức thông qua Nghị quyết ghi danh dân ca Ví, Giặm vào danh sách di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Từ đó, Ví, Giặm đã vượt khỏi phạm vi không gian một vùng văn hóa để trở thành một di sản được cả thế giới biết đến và công nhận, đánh mấu một dấu mốc quan trọng, có ý nghĩa trong công cuộc bảo tồn, phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh.

Các đại biểu tham dự chương trình.

Trong hành trình 10 năm dân ca Ví, Giặm được UNESCO vinh danh, chính quyền, nhân dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh đã chung tay, góp phần cho di sản của quê hương ngày càng lan tỏa, cả trong nước và quốc tế. Nhiều cơ chế, chính sách quan trọng được ban hành và triển khai thực hiện làm cơ sở cho việc bảo vệ và phát huy giá trị, khẳng định được vị thế và sức lan tỏa của Ví, Giặm trong cộng đồng.

Lễ kỷ niệm 10 năm dân ca Ví, Giặm được UNESCO ghi danh ngày hôm nay là dịp để chúng ta nhìn lại chặng đường một thập kỷ cùng những nỗ lực của hai tỉnh trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể đại diện của nhân loại. Để có được những kết quả như hôm nay, xin được nói lời tri ân đến các nghệ nhân, nghệ sĩ - những người “giữ hồn” di sản. Nhân dịp này tỉnh Nghệ An cũng xin được gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các nhà quản lý, các nhà nghiên cứu, nhân dân 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh và cộng đồng người Nghệ trong nước và nước ngoài. 

Tiết mục nghệ thuật tại Chương trình.

Kính thưa quý vị đại biểu!

Chặng đường 10 năm chưa phải là dài. Bên cạnh những thành công, thực tế ít nhiều vẫn còn những mục tiêu chúng ta chưa làm được trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Các làn điệu dân ca cổ một phần đã bị mai một. Lực lượng Nghệ nhân dân gian nắm giữ, thực hành các bài bản cổ ngày càng ít do tuổi cao. Bên cạnh đó lớp trẻ lại ít người hào hứng với loại hình di sản này nên sự kế thừa chưa nhiều. Môi trường và không gian diễn xướng thay đổi, không còn điều kiện để thực hành những bài bản cổ. Việc cải biên hoặc “sáng tác” không nắm vững những bài bản cổ đã làm thay đổi, thậm chí làm sai lệch di sản. Việc huy động các nguồn lực xã hội hóa cho các hoạt động văn hóa văn nghệ nói chung, với Dân ca Ví, Giặm nói riêng còn hạn chế.

Để dân ca Ví, Giặm để xứng tầm di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, chính quyền và nhân dân 2 tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh sẽ tiếp tục triển khai Chương trình hành động bảo vệ và phát huy giá trị dân ca Ví, Giặm, tạo điều kiện cho nghệ nhân và cộng đồng gìn giữ, trao truyền, lan tỏa tình yêu với di sản; tăng cường đầu tư các nguồn lực, từng bước xây dựng dân ca Ví, Giặm trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của xứ Nghệ, đầu tư xây dựng thương hiệu cho Ví, Giặm và thương hiệu du lịch địa phương gắn với Ví, Giặm

Kính thưa các quý vị đại biểu!

Nếu văn hóa Việt Nam là một bức tranh nhiều màu sắc thì văn hóa xứ Nghệ là một mảng màu lớn, góp phần làm phong phú nền văn hóa Việt Nam. Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cùng với sự phát triển của kinh tế thị trường hiện nay, nhu cầu cảm thụ về văn hóa tinh thần của người dân ngày càng cao. Với sự cởi mở, biến chuyển đa dạng trong ca từ và trình diễn sân khấu, cùng với tình yêu quê hương, đất nước chứa đựng trong từng ca từ, làn điệu, tinh hoa dân ca Ví, Giặm chắc chắn sẽ vẫn có sức sống và toả sáng trong đời sống văn hoá ngày nay.

Tiết mục nghệ thuật tại Chương trình.

Trong hành trình này, tỉnh Nghệ An mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ, đồng hành của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các Bộ, ban ngành trung ương. Chính quyền và nhân dân 2 tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh sẽ tiếp tục phát huy tốt vai trò, trách nhiệm, với tinh thần tự hào mang di sản của quê hương lan tỏa, ngân xa, để Ví, Giặm đến với nhiều vùng đất mới, hòa nhập, hội tụ cùng tinh hoa văn hóa dân tộc. Và trên mảnh đất xứ Nghệ yêu thương này, hồn quê Ví, Giặm sẽ mãi tỏa sáng. Để mỗi người khi về với xứ Nghệ sẽ lắng đọng hồn mình trong câu dân ca vơi đầy, vun đắp, lớn dần thêm những yêu thương với mảnh đất ấm tình đất, nặng tình người. 

“Câu ví thấm vào cây vào đất
Cây xanh tươi và đất mỡ màu
Câu ví lặn vào trăng, vào nước
Để ngàn đời trăng nước yêu nhau”

Một lần nữa, cho phép tôi được gửi lời cảm ơn và lời kính chúc sức khỏe các quý vị đại biểu, quý vị khách quý và toàn thể nhân dân. Chúc buổi lễ thành công tốt đẹp.

Xin trân trọng cảm ơn!

(*) Tiêu đề do BBT đặt