• Tweet

70 năm qua, cùng với giá trị của một áng thơ bất hủ mà qua đó các thế hệ sau này hiểu thêm về một thế giới tâm hồn nhiều cung bậc của nhân cách Hồ Chí Minh, vẫn còn nhiều câu chuyện kể liên quan tới cuốn nhật ký này với nhiều chi tiết mới được phát hiện. Ẩn chứa trong từng câu chuyện đơn lẻ đều thể hiện sự kính trọng với một con người vĩ đại - Chủ tịch Hồ Chí Minh. 

Nhật ký trong tù khép lại ngày 10/9/1943, nhưng bị thất lạc mãi đến năm 1955 cuốn nhật ký mới được gửi trở lại với chủ nhân bởi một người ẩn danh.

17 năm kể từ khi cuốn nhật ký được khép lại, vào năm 1960, 114/134 bài đã được dịch sang tiếng Việt và lần đầu tiên đến được với công chúng nhân kỷ niệm 70 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ngay lập tức Nhật ký trong tù đã gây tiếng vang lớn với số lượng phát hành tới 10.000 bản - con số phát hành chưa từng có ở thời điểm ấy. Dịch tập thơ này là ông Nam Trân, ông cũng là người dịch thơ Nhật ký trong tù nhiều nhất và cũng là bản dịch được Bác coi là tốt nhất.

TS Nguyễn Hồng Minh - Cháu dịch giả Nam Trân - cho biết: “Tiêu chí thứ nhất để dịch Nhật ký trong tù, người đó phải là nhà thơ. Tiêu chí thứ hai phải là người rất giỏi tiếng Hán. Ngoài ra, người đó phải là một nhà văn hóa, thông thạo văn hóa Việt Nam, văn hóa thế giới và đặc biệt phải thông thạo văn hóa của Trung Hoa. Có thể nói ông Nam Trân hội tụ đủ những yếu tố đó và trong khoảng gần 2 tháng, ông đã hoàn thành gần như trọn vẹn bản dịch đó”.

Nhật ký trong tù là tài sản vô giá trong di sản văn hóa của Việt Nam

Bằng niềm kính yêu với Chủ tịch Hồ Chí Minh, lương y Trần Văn Quảng (Hà Nội) đã cần mẫn chép lại cả tập Nhật ký trong tù trong hơn 3 tháng. Tập thơ đã được ông tặng lại cho Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Lương y chia sẻ: “Lúc bấy giờ cụ Lê Xuân Hòa tuy viết chữ đẹp, nhưng mà chữ rất nhỏ. Tôi nghĩ, nếu như thế, thanh niên trông thấy cũng sợ chữ Hán, các cụ già không có kính lúp cũng không đọc được.

Và từ đó, tôi đã suy nghĩ sẽ viết bằng chữ to để các cụ đọc, đặc biệt có gợi ý cho thanh niên thích học chữ Hán cũng đọc được thơ của Bác”.

70 năm qua, có nhiều học giả trong và ngoài nước nghiên cứu Nhật ký trong tù và đều khẳng định giá trị đặc biệt của tập thơ không chỉ về nội dung tư tưởng, nghệ thuật ngôn từ, mà còn bao trùm suốt toàn bộ tác phẩm là chủ nghĩa yêu nước, tinh thần thép ẩn bên trong tính nhân văn sâu sắc. Chỉ có duy nhất một chữ “thép”, nhưng toàn bộ tập thơ, dường như bài nào cũng có chất thép.

“Lòng yêu nước là động lực để thúc đẩy Người sáng tác, cho nên những tác phẩm và hành động của Người đều thể hiện một ý chí, một dũng khí mà trong tù người ta gọi đó là chất thép…” - Giáo sư Hà Minh Đức, nguyên Viện trưởng Viện Văn học Việt Nam, nói.

Qua Nhật ký trong tù mà các thế hệ sau này mới hình dung được thế giới tâm hồn nhiều cung bậc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và cũng là bức chân dung tự họa về Người. Cũng qua thơ, người đọc sẽ thấy được tầm vóc lớn của một chân dung vĩ đại, với khát vọng cao đẹp nhất là "Độc lập cho dân tộc và Tự do cho con người". Khát vọng ấy đã được đúc kết bằng câu nói bất hủ khắc trên đá hoa cương tại nơi an nghỉ cuối cùng của Người “Không có gì quý hơn Độc lập, Tự do”.

(Theo GD&TĐ)