Lễ hội Đền Thanh Liệt: Di sản tâm linh bên dòng sông Lam

Toàn cảnh đền Thanh Liệt.

Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, Đền Thanh Liệt còn là một không gian văn hóa đậm đà bản sắc, nơi linh khí đất trời giao hòa. Năm 1997, đền được công nhận là Di tích lịch sử - văn hóa và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia, trở thành điểm đến tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách và người dân đến chiêm bái.

Lễ hội rước hến – nét đẹp văn hóa truyền thống

Điểm nhấn đặc biệt của Đền Thanh Liệt là lễ hội rước hến, một sự kiện văn hóa đặc sắc diễn ra vào ngày 06 tháng 2 âm lịch hàng năm. Đây là dịp để người dân bày tỏ lòng thành kính với các vị thần, cầu mong mùa màng bội thu, tôm cá đầy khoang, cuộc sống ấm no. Mặc dù đã trải qua bao thế hệ, các nghi thức truyền thống vẫn được gìn giữ nguyên vẹn, không bị mai một bởi sự thay đổi của thời đại.

Đoàn rước kiệu khởi hành từ đền Thanh Liệt ra bãi bồi ven sông Lam.

Lễ hội bắt đầu bằng nghi lễ cầu đồng, xin thần linh chỉ dẫn về việc tổ chức. Khi mặt trời lên cao, đoàn rước kiệu khởi hành từ đền Thanh Liệt ra bãi bồi ven sông Lam. Những chiếc thuyền lớn trang trí rực rỡ, chở theo mâm lễ vật dâng lên thần linh. Điểm nhấn quan trọng là lễ tế thủy thần tại ngã ba sông Lam và sông La, nơi người dân cầu nguyện cho mùa màng tốt tươi, nguồn lợi thủy sản dồi dào. Không khí thiêng liêng của buổi lễ khiến ai tham dự cũng cảm nhận được sự gắn kết sâu sắc giữa con người và thiên nhiên.

Những chiếc thuyền lớn trang trí rực rỡ, chở theo mâm lễ vật dâng lên thần linh.

Bên cạnh các nghi thức trang nghiêm, lễ hội còn có nhiều hoạt động văn hóa, trò chơi dân gian đậm chất sông nước, tạo không khí sôi động, gắn kết cộng đồng. Đây không chỉ là dịp sinh hoạt tinh thần mà còn là cách để thế hệ sau hiểu và trân trọng giá trị truyền thống.

Bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể

Lễ hội Đền Thanh Liệt không chỉ mang ý nghĩa cầu ngư, mà còn thể hiện lòng tri ân với các bậc tiền nhân đã bảo vệ vùng đất này qua bao thế hệ. Đó cũng là dịp để giáo dục thế hệ trẻ về truyền thống "uống nước nhớ nguồn". Dù trải qua nhiều biến cố lịch sử, lễ hội vẫn giữ được nét nguyên sơ, không bị hành chính hóa hay thương mại hóa.

Điểm nhấn quan trọng là lễ tế thủy thần tại ngã ba sông Lam và sông La.

Với giá trị văn hóa và tín ngưỡng đặc sắc, năm 2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận lễ hội Đền Thanh Liệt là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là niềm tự hào của người dân địa phương và cũng là động lực để chính quyền cùng cộng đồng tiếp tục bảo tồn, phát huy giá trị di sản. Hiện công tác trùng tu, tôn tạo đền đang được triển khai, hứa hẹn biến nơi đây thành điểm du lịch tâm linh hấp dẫn, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Điểm đến không thể bỏ lỡ mùa lễ hội

Hằng năm, vào dịp lễ hội, du khách từ khắp nơi tìm về Đền Thanh Liệt để dâng hương, chiêm bái và khám phá nét văn hóa độc đáo của vùng hạ lưu sông Lam. Lễ hội năm nay sẽ diễn ra vào ngày 04 - 05 tháng 3 năm 2025 (nhằm ngày 05 - 06 tháng 2 âm lịch), là cơ hội để những ai yêu mến văn hóa truyền thống hòa mình vào không gian linh thiêng, trải nghiệm những phong tục lâu đời.

Lễ hội Đền Thanh Liệt không chỉ mang ý nghĩa cầu ngư, mà còn thể hiện lòng tri ân với các bậc tiền nhân đã bảo vệ vùng đất này.

Không chỉ là di tích lịch sử, Đền Thanh Liệt còn là cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa con người và thần linh, nơi gìn giữ những giá trị truyền thống bền vững qua bao thế hệ.