Có được tự mua, sử dụng kit test nhanh Covid-19 bán trên mạng?

Gần đây, bộ kit test nhanh Covid-19 đang được rao bán tràn lan trên mạng xã hội và trang thương mại điện tử với giá dao động 260.000-500.000 đồng/kit, tuỳ xuất xứ.

Điều này khiến nhiều người tiêu dùng thắc mắc liệu họ có được phép mua kit test nhanh này để kiểm tra tại nhà trong bối cảnh số ca nhiễm tăng cao và rất nhiều người đang chờ xét nghiệm hay không?

Trao đổi với phóng viên (PV), TS.BS. Phạm Quang Thái, Phó trưởng khoa dịch tễ, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết hiện nay không có quy định cấm người dân mua, sử dụng kit test nhanh Covid-19. "Tuy nhiên, các kit test nhanh Covid-19 bán trên thị trường chủ yếu là hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ và không được cơ quan thẩm quyền cấp phép, đánh giá chất lượng", ông nói.

Không cấm nhưng cần cân nhắc

Theo ông, kit test nhanh Covid-19 được lưu hành ở Việt Nam phải được Hội đồng thẩm định, Vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế) cấp phép. Đây là loại kit test được làm để người dân dễ dàng sử dụng, tuy nhiên loại kit test gì, chất lượng ra sao phải được cơ quan quản lý dược phẩm cấp phép mới đảm bảo an toàn.

"Sản phẩm trôi nổi, không rõ nguồn gốc sẽ không có ai đảm bảo chất lượng. Đặc biệt, nếu dùng sai cách dẫn tới nhận định sai, sinh ra tâm lý lo lắng hoặc chủ quan không đúng với hiện trạng sức khoẻ sẽ rất nguy hiểm", bác sĩ Thái nói và khuyến cáo không nên tự ý mua kit xét nghiệm được rao bán trên mạng xã hội về sử dụng.

Một bộ gồm 2 kit test nhanh Covid-19 xách tay từ Hàn Quốc đang được rao bán trên chợ mạng. Ảnh: Chụp màn hình.

Theo Phó trưởng khoa dịch tễ, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, nếu người dân muốn sử dụng cần mua những loại kit test đã được cơ quan của Bộ Y tế cấp phép.

Trước đó, Bác sĩ Trương Hữu Khanh, trưởng khoa Nhiễm - Thần Kinh, Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM) cũng khuyến cáo người dân không nên tự ý mua các bộ kit test nhanh Covid-19 về nhà xét nghiệm khi chưa có hướng dẫn.

“Ngày 27/5, ở Bắc Giang đã thí điểm cho người dân tự test nhanh COVID-19 và có hướng dẫn của cơ sở y tế. Còn kit test nhanh trên thị trường chưa có kiểm định của Bộ Y tế và người dân chưa được cán bộ y tế hướng dẫn cụ thể thì không được tự ý mua kit test nhanh tại nhà”, bác sĩ Khanh nói với PV.

Hơn nữa theo vị bác sĩ này, kit test nhanh chỉ có tác dụng hỗ trợ, sàng lọc nhanh. Hiện nay ở những vùng dịch chưa khoanh vùng kịp hoặc quá đông F1, các nhà máy được ngành y tế cho phép thì mới nên để người dân thử nghiệm tự lấy mẫu test nhanh SARS-CoV-2.

"Nếu người dân có dấu hiệu ho, sốt, khó thở hoặc vừa tiếp xúc với người có nguy cơ thì đến trạm y tế phường hoặc liên hệ ngay với cơ quan y tế gần nhất để được xét nghiệm theo hướng dẫn", bác sĩ cảnh báo.

Bộ Y tế không khuyến khích người dân xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2

Ngày 19/5, Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống Covid-19, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế khẳng định chủ trương của Bộ Y tế không khuyến khích người dân tham gia xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2. Bởi, nếu xét nghiệm có kết quả âm tính sẽ gây ra tâm lý chủ quan, lơ là trong phòng chống dịch.

Hiện, Bộ Y tế chỉ có chủ trương tăng cường năng lực xét nghiệm tại các tỉnh, thành phố và tại các cơ sở y tế để chủ động tấn công bằng xét nghiệm trong trường hợp cần thiết nhằm tăng cường truy vết.

Phương pháp test kháng nguyên nhanh nhằm sàng lọc những người có nguy cơ cao.

Thứ trưởng Bộ Y tế cũng khẳng định Bộ Y tế không có quan điểm "5K + vaccine + xét nghiệm", cần tuyệt đối tuân thủ theo phương châm, nguyên tắc mà Bộ Y tế và Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19 đã đề ra là "5K + vaccine”.

Hiện nay, trong chiến lược xét nghiệm, sàng lọc Covid-19, Bộ Y tế đã cấp phép cho sinh phẩm kháng nguyên nhanh (test nhanh), bên cạnh phương pháp rRT-PCR.

Test nhanh hay xét nghiệm kháng nguyên nhanh là phương pháp đơn giản, chi phí ít, cho kết quả nhanh (15-20 phút). Mục đích chính của xét nghiệm này là sớm phát hiện các ca nghi ngờ, thực hiện cách ly y tế nếu cần thiết.

Phương pháp này khuyến khích sử dụng cho các đơn vị, doanh nghiệp, nhà máy, cơ sở giải trí, dịch vụ, lưu trú, để tự sàng lọc cho lực lượng của mình. Đặc biệt, những người thuộc nhóm nguy cơ cao, thường xuyên tiếp xúc nhiều người có thể chủ động việc này.

Hiện nay, các kit test nhanh covid-19 được Bộ Y tế cấp phép lưu hành tại Việt Nam gồm 2 bộ kit Sao Thai Duong do Công ty cổ phần Sao Thái Dương phối hợp sản xuất và bộ kit test SARS-CoV-2 do công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á, phối hợp với Học viện Quân y sản xuất. Tuy nhiên, theo khảo sát của Zing, những loại kit test nhanh này chỉ bán cho một số doanh nghiệp, bệnh viện và cơ sở y tế với số lượng lớn, chưa bán rộng rãi trên thị trường.