Cần lắm những tấm lòng gieo con chữ vùng cao
Để vào được trung tâm xã Nhôn Mai chỉ phải mất ba giờ đi thuyền trên lòng hồ Bản Vẽ, thay cho gần cả ngày đường vừa vượt thác, vừa phải leo dốc, lội suối như những năm trước. Trường THCS Nhôn Mai giờ đã khang trang hơn nhờ các chương trình kiên cố hóa trường lớp của nhà nước dành cho các xã miền núi. Còn vài ngày nữa là tới ngày khai giảng, 437/439 học sinh của 23 lớp tiểu học và THCS đến lớp. Đó là sự nỗ lực của cấp ủy, chính quyền, công sức của đội ngũ 40 cán bộ giáo viên nhà trường sau nhiều năm bám bản vận động bà con Người Mông, Thái và Khơ mú khắc phục khó khăn cho con em tới trường.
Thực hiện quyết định 112 của Chính phủ, các em học sinh nội trú thuộc diện hộ nghèo đã được nhà nước hỗ trợ mỗi tháng 140.000 đồng cho việc ăn học. Ở Nhôn Mai, ban đêm, các em đã có điện để học bài, được xem ti vi trước giờ tự học. Những em học lực quá yếu đã được thầy cô kèm cặp, giúp đỡ.
![]() |
| Các em chia thành các nhóm nhỏ chuẩn bị bữa ăn hàng ngày |
![]() |
| Một bữa ăn trưa của HS bán trú |
Tuy vậy, những gì đã có còn thật ít ỏi đối với nhu cầu học tập, sinh hoạt hàng ngày của các em. Xã Nhôn Mai có 592 hộ, thì đã có tới 548 hộ nghèo. Từ những bản xa, gần biên giới như Na Hỷ, Phìa òi, Phìa Luống, để tới trường, các em phải đi bộ hơn 7 giờ đồng hồ giữa rừng vắng. Chỗ ở bán trú của gần 200 em từ tiểu học tới THCS là một căn nhà cấp 4 lợp tôn tuềnh toàng. Hành trang đi tìm con chữ là những sạp nứa thủng lỗ chỗ lát trên mấy cây rừng làm dường, những bộ quần áo, chăn màn không thể sờn và cũ hơn. Hàng tuần, với 3-4kg gạo, ít muối trắng gùi từ nhà tới và may mắn có thêm vài chục ngàn đồng bố mẹ cho, từng nhóm nhỏ các em góp lại nấu ăn chung. Củi và rau tự hái lượm bên các bìa rừng quanh trường học. Hôm chúng tôi đến, đúng vào giờ các em ăn trưa. Từng nhóm ba, bốn em ăn chung một nồi cơm nhỏ, không bát đũa, thức ăn chỉ là bát nước muối pha loãng. Nhóm học sinh nữ “sang” hơn một chút nhờ có thêm nồi rau rừng nấu với mì tôm làm canh. Thật khó có thể tìm thấy được nét hồn nhiêu trên gương mặt của các em ở đây bởi ở tuổi này, các em đã phải tính toán sao cho đủ gạo ăn trong tuần.
![]() |
| Cần lắm những tấm lòng để cụ cười luôn rạng rỡ trên những gương mặt thơ ngây |
Nhà nước đã cứu trợ kịp thời của đối với bà con trong mùa giáp hạt; một số cơ quan, đơn vị vượt sông suối tới tặng sách vở cho các em trước năm học mới nhưng cuộc sống của các em nơi đây vẫn làm cho bất cứ ai được chứng kiến cũng phải nhói lòng.
Toàn tỉnh Nghệ An hiện có 60 trường tiểu học, THCS ở các huyện miền núi với hơn 6.000 em phải ở bán trú. Một năm học mới lại đến. Cần lắm những việc làm cụ thể, thiết thực của các tổ chức đoàn, đội, trường học ở thành phố, thị trấn có điều kiện tốt hơn, như quyên góp đồ dùng học tâp, sách giáo khoa, quần áo cho các em. Cần lắm sự chung tay của các cơ quan, doanh nghiệp để sớm tu bổ, dựng mới cho các em một căn nhà đủ để che sương núi và gió lạnh hay bắc một cây cầu nhỏ để các em qua suối tới trường vào mùa mưa lũ. Và rất cần nhiều hơn nữa tình thương yêu, trách nhiệm chăm lo cho các em của đội ngũ các thầy cô giáo ở đây. Có thể là từ những việc nhỏ như hướng dẫn các em biết thu xếp cuộc sống, tổ chức cho các em vỡ đất trồng rau, cải thiện thêm bữa ăn hàng ngày... Bởi cùng với việc dạy chữ, những việc làm tưởng như nhỏ nhặt ấy sẽ giúp cho các em rèn luyện về kiến thức, kỹ năng sống, bồi đắp cho tâm hồn các em tình thân ái với bạn bè, lòng kính trọng đối với thầy cô giáo, sự thương yêu đối với cha mẹ và sự gắn bó, trách nhiệm đối với bản làng.
Hãy quan tâm nhiều hơn cho các em bằng tất cả những gì có thể, bởi không ai khác, chính các em rồi đây sẽ là chủ nhân tương lai của cả vùng biên cương xa xôi, nhưng giàu tiền năng và rất trọng yếu này.
(Nguyễn Như Khôi)



