• Tweet

(Ảnh minh hoạ)

Sự việc diễn ra tại trường tiểu học xã Thanh Văn – huyện Thanh Chương: HS đã học đến lớp 3 mà vẫn không thể viết được những từ đơn giản hay làm được những bài toán của học sinh lớp 1. Đáng buồn là, trường hợp của học sinh này không phải là cá biệt, dư luận xã hội đã từng nói rất nhiều về thực trạng "ngồi nhầm lớp" của học sinh các cấp hiện nay.

Thời điểm trước năm học 2006-2007 (năm học được Bộ GD&ĐT phát động cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục”), tình trạng học sinh “ngồi nhầm lớp” đã trở thành một vấn nạn nhức nhối của ngành giáo dục khi trình độ của học sinh dù không đủ để tiếp nhận khối lượng kiến thức của lớp đang theo học nhưng vẫn lên lớp đều, vẫn đậu tốt nghiệp THPT.

Cuộc vận động “hai không” ra đời, được dư luận ủng hộ và dành sự quan tâm đặc biệt. Trong năm đầu thực hiện, “hai không” đã phát huy hiệu quả và cả hệ quả không mong muốn khi những mảng tối trong chất lượng giáo dục phần nào được nhận diện. Hiện tượng học sinh “ngồi nhầm lớp” lại được nhắc tới như là một “phần chìm của tảng băng” về sự yếu kém của chất lượng giáo dục ở bậc học phổ thông. Rất nhiều học sinh không nằm trong số 66,7% thí sinh đậu tốt nghiệp THPT năm 2007 thuộc diện “ngồi nhầm lớp”.

Cuộc vận động “hai không” trong những năm học tiếp theo có phần trầm lắng dần, cùng với đó là hiện tượng học sinh “ngồi nhầm lớp” lại có cơ hội trỗi dậy. Sự việc học sinh bị “đẩy” lên lớp ở trường Tiểu học Thanh Văn nêu trên đã không còn là “chuyện hiếm”.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới thực trạng đáng buồn này. Bên cạnh nguyên nhân chủ quan là do năng lực tiếp thu kiến thức bị hạn chế của bản thân học sinh, còn có những nguyên nhân quan trọng khác từ phía nhà trường và gia đình. Về phía nhà trường, có thể nhận thấy chính căn bệnh thành tích đã khiến cho tình trạng học sinh ngồi nhầm lớp không những không được khắc phục, chấm dứt triệt để mà còn có chiều hướng gia tăng, lan rộng. Quy chế, đánh giá, xếp loại học sinh đã ghi rõ: những học sinh không đạt yêu cầu về hai mặt hạnh kiểm và học lực thì phải lưu ban, thi lại hoặc rèn luyện thêm trong hè.

Trên thực tế, không ít đơn vị trường học hiện nay còn “sợ” học sinh lưu ban nhiều vì những lẽ khác nhau: một phần vì lo số học sinh lưu ban sẽ bỏ học nhưng quan trọng hơn là sợ thành tích nhà trường bị ảnh hưởng, ngại bị dư luận đánh giá chất lượng giáo dục, giảng dạy của nhà trường “có vấn đề” nên mới có nhiều học sinh phải thi lại, lưu ban.

Một căn nguyên khác dẫn tới hiện tượng học sinh “ngồi nhầm lớp” là áp lực bằng mọi cách phải thực hiện được chương trình phổ cập giáo dục. Không ít địa phương đã dề ra tiêu chí phổ cập giáo dục như là một điều kiện “cứng” để bình xét các danh hiệu thi đua, khen thưởng và lấy thành tích báo cáo lên cấp trên. Áp lực phải hoàn thành chương trình phổ cập giáo dục đè nặng đã khiến cho không ít hiệu trưởng “bật đèn xanh” cho giáo viên trường mình nâng điểm cho những học sinh có học lực dưới mức trung bình để làm “giảm thiểu” số học sinh phải lưu ban, thi lại.

Về phía gia đình, không ít phụ huynh khi biết năng lực học tập của con em mình còn hạn chế, thay vì phối hợp với nhà trường để phụ đạo, bổ sung, củng cố lại kiến thức lại tìm mọi cách để “xin điểm”, “chạy điểm” cho con.

Để từng bước khắc phục, tiến tới chấm dứt tình trạng đáng buồn này, trước hết cần đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện cuộc vận động “hai không”. Bệnh thành tích cần chấm dứt đồng nghĩa với việc phân loại học lực của học sinh trung thực, chính xác.

Đối với giáo viên, cần không ngừng đổi mới phương pháp giáo dục, tăng cường đi sâu, đi sát từng đối tượng học sinh học lực yếu kém, tìm ra nguyên nhân để có giải pháp cải thiiện tình hình đối với từng đối tượng cụ thể.

Cùng với đó, tổ chức hội phụ huynh học sinh cần tích cực vào cuộc và đóng vai trò quan trọng trong việc giải quyết tận gốc tình trạng này. Nên chăng cần có thường xuyên những cuộc họp, trao đổi, bàn bạc giữa ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm và phụ huynh những học sinh có học lực yếu kém để có biện pháp phối hợp, theo dõi, đôn đốc, giúp học sinh tiến bộ. Chỉ khi bệnh thành tích được ngăn chặn cùng với sự chỉ đạo quyết liệt, kịp thời của ngành giáo dục, sự quyết tâm đồng lòng tất cả vì học sinh của từng cơ sở giáo dục, từng thầy giáo, cô giáo, sự quan tâm chăm lo của các bậc phụ huynh, tình trạng học sinh “ngồi nhầm lớp” mới có hi vọng bị đẩy lùi.

(Bùi Minh Tuấn)