• Tweet

Hơn một giờ đồng hồ cùng các thầy cô trường THCS Hạnh Thiết, vật lộn với quãng đường lầy lội đi từ trung tâm huyện lỵ Thị trấn Quỳ Châu, chúng tôi đã đặt chân đến bản Kẻ Nính xã Châu Hạnh. Bản Kẻ Nính trước đây vốn được xem là điểm nóng về tệ nạn xã hội như ma túy, mại dâm của huyện Quỳ Châu. Chính vì thế, nơi đây số trẻ mồ côi, mất cha, mất mẹ nhiều hơn so với những địa phương khác trong huyện. Việc học của con em trong bản trước đây cũng vì thế mà ít được quan tâm hơn.

Trước ngôi nhà trống huơ trống hoác, không có bàn tay chăm sóc của người lớn, khắp nơi đồ vật vứt ngổn ngang tứ tung. Bên trong bếp lửa nguội lạnh, em Vy Văn Chinh - học sinh lớp 9A5 trường Tiểu học Hạnh Thiết - Thị trấn Quỳ Châu đang ngồi thẫn thờ. Chinh có một hoàn cảnh gia đình hết sức éo le. Bố mất sớm, mẹ phải bươn chải sang Lào kiếm sống. Hai anh em ở nhà tự bảo ban chăm sóc lẫn nhau. Năm trước anh trai đã bỏ học, còn Chinh, em bỏ học từ đầu năm học này. Thiếu hơi ấm tình thương của mẹ, Chinh lầm lỳ và trở nên bướng bỉnh hơn.

Cô giáo đến tận nhà vận động nhưng Vy Văn Chinh vẫn nhất quyết không đi học trở lại

Mặc cho các thầy cô giáo, trao đổi, phân tích và thuyết phục nhưng Chinh vẫn không đồng ý quay trở lại trường. Cũng đã rất nhiều lần, thầy Trung, cô Xuân, thầy Hùng… vất vả vượt qua những con dốc hiểm trở, đi qua những con đường lầy lội, trơn trượt như thế này… tới từng nhà HS bỏ học để thuyết phục, vận động các em trở lại trường. Thế nhưng, tỷ lệ thành công rất thấp.

Với thầy giáo Hoàng Văn Trung, có rất nhiều khó khăn trong việc vận động HS bỏ học trở lại trường: Hầu hết các em đều có hoàn cảnh gia đình khó khăn, bố mẹ đều đi làm ăn bên Lào, một năm mới về nhà một lần vào dịp Tết, các em không có ai bảo ban chăm sóc dạy dỗ, hơn nữa do còn nhỏ nên ý thức rất non kém, thích bỏ học là bỏ, nhiều khi thầy cô đến nhà vận động vừa thấy thầy cô là bỏ trốn, nhiều em còn hứa đi học sau rồi cũng bỏ luôn. Chúng tôi cũng đã phối hợp với chính quyền địa phương, với thôn bản để đi từng nhà vận động nhưng rất khó, điều này đòi hỏi phải có sự vào cuộc của cả cộng đồng, chứ chắc trường học cũng không thể làm nổi.

Trường THCS Hạnh Thiết có tổng số 638 HS, trong đó số HS thuộc diện hộ đói nghèo chiếm tới 80%. Có những em chỉ mới học lớp 8 nhưng đã là lao động chính trong gia đình. Cái nghèo cái đói đeo bám nên các em phải bỏ học để mưu sinh cùng gia đình. Chưa kể, nhiều em ở xa, muốn đến trường phải lội khe, vượt suối mất hơn 3 tiếng đồng hồ, lúc trời mưa thì hầu hết đành  nghỉ học. Cô giáo Nguyễn Thị Xuân- Hiệu trưởng trường TH Hạnh Thiết cho biết: Để hạn chế tình trạng bỏ học của HS, trong mỗi năm học thì nhà trường triển khai nhiều giải pháp để thực hiện. Việc đầu tiên đó là vấn đề thu thập tình hình học sinh đến trường đầu năm, sau đó trên cơ sở số HS chưa đến trường thì nhà trường phân công GV theo từng nhóm về trực tiếp các thôn bản, cùng phối hợp với các trưởng bản và đến trực tiếp tại các gia đình HS để tìm hiểu nguyên nhân và đồng thời làm công tác vận động HS đến trường.

Điều kiện gia đình và đường sá khó khăn là những nguyên nhân dẫn đến tình trạng HS bỏ học gia tăng

Những năm gần đây, tình trạng học sinh trên địa bàn huyện Quỳ Châu bỏ học, bỏ tiết ngày càng gia tăng. Nếu như năm học 2013-2014 có 6 em bỏ học, và 51 em thường xuyên bỏ tiết, thì đến năm học này toàn huyện đã có tới 45 học sinh bỏ học. Qua điều tra, thống kê của ngành giáo dục Quỳ Châu thì nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là do điều kiện kinh tế gia đình khó khăn. Các bậc cha mẹ hoặc chính các em HS cho rằng, làm việc kiếm tiền quan trọng hơn con chữ. Ngoài ra, nhiều HS bỏ học còn là do học lực yếu kém, ham chơi, mê điện tử… Một số em gia đình chưa thật sự quan tâm.

Tại trường THPT Quỳ Châu, nơi có tới 30 học sinh bỏ học, theo cô giáo Hà Thị Thảo- Hiệu trưởng trường Dân tộc THPT Quỳ Châu nguyên nhân chính bởi đây là trường THPT duy nhất của huyện, do đó có những HS ở vùng sâu vùng xa cách trường 40-50km thì hầu hết các em phải ở lại trường. Vì vậy, việc các em bỏ học nguyễn nhân chính là do ngay từ giai đoạn từ tháng 8 năm 2013 trường không còn chế độ dân tộc nội trú nữa không có chế độ hỗ trợ nội trú thì các em, nhất là các em thuộc diện hộ đói nghèo gặp rất nhiều khó khăn. Cô Thảo cho rằng: Rõ rang, bỏ chế độ nội trú tạo ra sự hụt hẫng đối với các em. Điều này rất khó khăn cho GD miền núi, chế độ hỗ trợ cho con em hộ nghèo thì có nhưng về quá chậm, gạo cũng chậm, tiền cũng về chậm. Cũng rất nhiều phụ huynh nản lòng, nhiều HS thì bỏ học vì không có tiền để ăn học.

Từ các năm học trước, ngành giáo dục và các cấp chính quyền, đoàn thể trên địa bàn huyện Quỳ Châu đã có nhiều giải pháp để ngăn chặn tình trạng này như: nhà trường kết hợp với hội khuyến học các xã, thị trấn vận động, giúp đỡ HS nghèo đến trường; HS nghỉ học 4-5 ngày là nhà trường và cán bộ xã xuống tận nhà để tìm hiểu nguyên nhân, động viên các em đến lớp....song hiệu quả vẫn như chưa như mong muốn. Điều đó cho thấy, việc giải quyết “vấn nạn” học sinh bỏ học đang gặp rất nhiều khó khăn.

Xung quanh vấn đề này, ông Vy Văn Tiến- Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Châu cho biết: Bên cạnh việc chỉ đạo các địa phương, các trường tập trung công tác tuyên truyền vận động phụ huynh động viên con em trở lại trường, chúng tôi đề nghị các cơ quan các doanh nghiệp, các cá nhân, các nhà hảo tâm ủng hộ để tăng thêm các điều kiện ví dụ như hỗ trợ bữa ăn trưa, quần áo, sách vở quan tâm hỗ trợ thêm cho các em nhất là các HS nghèo có điều kiện được tới trường.

Cho dù ngày 20-11 đã đến rất gần, nhưng bước chân các thầy các cô vẫn miệt mài in dấu nơi các bản làng xa xôi, hẻo lánh, vẫn nhẫn nại, kiên trì trong hành trình gian nan cõng con chữ đến với HS nghèo. Với các thầy, các cô, mỗi học sinh quay lại lớp học là niềm vui vô bờ, là món quà ý nghĩa nhất trong ngày lễ trọng đại này. Và để có niềm vui này, ngoài sự vào cuộc tích cực của ngành GD thì thực trạng nhức nhối này đang đòi hỏi cần có sự quan tâm hơn nữa từ phía các cấp, các ngành chức năng.

(Bài: Hiến Chương; Ảnh: Kim Bảo)