Cây cỏ ngọt và những hy vọng mới
Cỏ ngọt là loại cây dễ tính, có nơi gọi là cỏ đường vì chứa hàm lượng đường cao gấp 300 lần so với cây mía. Cũng có nơi gọi là cây cỏ mật hoặc cúc mật. Loại cây này có nguồn gốc từ Nam Mỹ và đã được thế giới biết đến từ thế kỷ 18. Ở Việt Nam, cây cỏ ngọt đã được đưa vào trồng tại các tỉnh Cao Bằng, Lâm Đồng, Hà Giang, Hà Tây… và đã góp phần giúp người dân vùng nông thôn xóa đói giảm nghèo. Tỉnh Nghệ An mới được đưa vào trồng thử nghiệm sau đó nhân giống và trồng ở các huyện miền xuôi.…
 |
| Diện tích trồng cỏ ngọt tại xã Nghi Đồng đã lên tới 10ha |
Xóm 4 xã Nghi Đồng, huyện Nghi Lộc có 250 hộ thì 100% hộ là giáo dân. Cuộc sống của bà con chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, do phụ thuộc vào thiên nhiên, năm mất mùa nhiều hơn năm được mùa. Năm 2009, được sự giúp đỡ của Trung tâm Khuyến nông khuyến lâm tỉnh và Công ty TNHH Stevia Á Châu, Nghi Đồng đã chọn xóm 4 xây dựng mô hình trồng cỏ ngọt. Với công thức, Công ty cung cấp giống, chuyển giao công nghệ, cử cán bộ kỹ thuật giám sát; Hỗ trợ nông dân xây dựng hạ tầng đồng ruộng như xây dựng hệ thống đường điện, ống dẫn tưới nội vùng, lò sấy… Nông dân góp đất và sức lao động. Qua trồng khảo nghiệm cây cỏ ngọt rất thích hợp với chất đất, khí hậu cũng như địa hình vùng đồi núi Nghi Đồng. Năng suất ban đầu đạt hơn 10 tấn lá khô/1ha.
Từ 1ha đầu tiên, đến nay, diện tích trồng cỏ ngọt đã được nhân lên hơn 10ha. Kỹ sư Lê Ngọc Minh - Giám đốc phụ trách kỹ thuật Công ty TNHH Stevia Á Châu, người trực tiếp theo dõi đề tài cho biết, chăm sóc không khó khăn lắm, cây này phù hợp với các vùng đất trồng lạc, trồng màu, các vùng đất có lượng đất cát, đất phù sa của các dòng sông.
Riêng khu vực Bắc Trung Bộ và tỉnh Nghệ An, đây là lần đầu tiên cỏ ngọt được đưa vào sản xuất, nhưng đã có sức hấp dẫn rất lớn với nhiều hộ nông dân bởi hiệu quả kinh tế mà nó mang lại. Hơn nữa, bí quyết để có những ruộng cỏ ngọt chứa hàm lượng đường cao rất đơn giản, việc chăm bón cũng không tốn nhiều công sức mà lại sớm được thu hoạch.
Cỏ ngọt thuộc họ cúc, là loại cây trồng không tranh chấp với đất trồng lúa, quy trình nhân giống đơn giản, đầu tư không cao khoảng 30 triệu đồng/1ha, có thể tận dụng trồng được ở dưới các giàn cây ăn quả hoặc dưới tán các loại cây lưu niên. Trong những năm đầu từ 1-3 năm, chỉ trồng sau hai tháng là cho thu hoạch và sau 4 tháng là đã có thể thu hồi vốn. Nếu tính theo giá bán trên thị trường như hiện nay, 1kg lá khô dao động từ 30-70.000 đồng, thì bình quân 1ha trồng cỏ ngọt có thể cho thu nhập 200 - 400 triệu đồng/năm. Và theo tính toán của chính quyền địa phương, từ việc góp đất, trồng cây cỏ ngọt đã đưa lại cho bà con hơn 100 triệu đồng/1ha/năm. Ông Nguyễn Viết Hùng, Chủ tịch UBND xã Nghi Đồng cho biết, để tập trung xây dựng mô hình cánh đồng cho thu nhập cao, trong những năm tới, xã tiếp tục mở rộng, phấn đấu đưa từ 50-100ha vào trồng cỏ ngọt, tận dụng vùng đất khô cằn mà trước đây không có thu nhập.
Cỏ ngọt được tiêu thụ cho các nhà máy sản xuất đường và dược liệu nên bà con nông dân không phải lo đầu ra cho sản phẩm của mình. Để cây cỏ ngọt đứng vững được trên đồng đất Nghi Đồng, chính quyền địa phương đã có nhiều chính sách ưu đãi như tạo điều kiện cho thuê đất, thuê ruộng, tăng cường công tác tuyên truyền để người dân mạnh dạn chuyển đổi sang trồng cỏ ngọt trên những vùng đất trồng lúa cho năng suất thấp. Đặc biệt, thực hiện tốt mô hình liên kết 4 nhà gồm nhà nông - nhà khoa học - nhà nước và nhà doanh nghiệp, nhằm bảo đảm đầu ra ổn định cho sản phẩm. Ông Phan Thế Dũng- Giám đốc Công ty TNHH Stevia Á Châu khẳng định: Vùng nguyên liệu Công ty hoạch định khoảng 50ha và sẽ thành lập Ban quản lý dự án vừa trực tiếp quản lý và điều hành vùng nguyên liệu đó, thông qua hình thức đầu tư tự nguyện, Công ty sẽ hỗ trợ người dân kinh phí đầu tư các hạng mục mật thiết như sân phơi, kho bãi. Công ty không chỉ đến thả cây giống cho nông dân mà sẽ ở cùng nông dân, song hành cùng nông dân.
Sản phẩm từ cỏ ngọt là sản phẩm thiên nhiên để thay thế các loại đường hóa học. Cỏ ngọt có tác dụng bổ tim, lợi tiểu, làm giảm huyết áp và đặc biệt nhất là đối với những người bị bệnh tiểu đường. Do không tạo calorie nên cỏ ngọt rất thích hợp để làm giảm cân. Ngoài ra, nó cũng giúp vào việc làm lành các vết thương ngoài da. Với những tác dụng lớn như vậy, nên sản phẩm Cỏ ngọt không chỉ tiêu thụ mạnh trong thị trường nội địa mà còn được thị trường thế giới đặc biệt quan tâm. Đây là một lợi thế và là động lực đối với các hộ trồng Cỏ ngọt hiện nay. Ông Nguyễn Quý Linh, Phó giám đốc Trung tâm khuyến nông khuyến lâm Tỉnh đánh giá, đây là một mô hình cho hiệu quả kinh tế cao. Hơn nữa, việc liên kết 4 nhà sẽ tạo cơ hội làm giàu cho người dân trên chính đồng đất của họ.
Hy vọng, mô hình trồng cây cỏ ngọt như ở Nghi Đồng, huyện Nghi Lộc sẽ mở ra một hướng thoát nghèo bền vững cho bà con nông dân những vùng thiếu đất sản xuất, những vùng chịu hạn úng thất thường nơi xứ Nghệ.
(Hiến Chương)
