• Tweet

Tín dụng nông nghiệp là cơ họi vàng cho nông dân nhưng ở Nghệ An NĐ này mới chỉ nằm trên giấy

Vốn là yếu tố quan trọng, quyết định đến hiệu quả sản xuất. Đặc biệt, trong lĩnh vực nông nghiệp, người nông dân gần như luôn phải đối mặt với tình trạng khát vốn. Thực hiện chính sách đầu tư cho nông nghiệp, nông dân, nông thôn, với những cơ chế cho vay thông thoáng và nhiều ưu đãi hơn trước, 4/2010, nghị định 41 của Chính phủ về tín dụng nông nghiệp ra đời. Tuy vậy, đến thời điểm này đã hơn một năm trôi qua, vốn tín dụng nông nghiệp vẫn chưa thực sự được người nông dân tiếp cận một cách đầy đủ.

Trang trại lợn siêu nạc của anh Phạm Công Nam, ở xóm Phú Tập, xã Khánh Thành, huyện Yên Thành có diện tích hơn 3.000m², anh Nam đầu tư hàng trăm triệu xây dựng hệ thống chuồng trại, nuôi trên 100 con lợn thịt, hàng trăm con gà. Anh còn là đại lý dịch vụ thức ăn chăn nuôi. Cuối năm 2010, anh Nam thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và nhà ở của gia đình mới vay Ngân hàng NN&PTNT được 100 triệu đồng. Hiện nay, cần vốn mở rộng sản xuất, anh Nam tiếp tục lên Ngân hàng NN&PTNT nhưng không được giải quyết. Theo lý giải của cán bộ tín dụng thì với quy mô trang trại của anh chỉ được vay tối đa 100 triệu đồng.

Thay thế Quyết định 67 trước đây, Nghị định 41 nâng mức cho vay không phải bảo đảm bằng tài sản lên 50 triệu đồng đối với hộ sản xuất, 200 triệu đồng đối với hộ kinh doanh, dịch vụ và 500 triệu đồng đối với các trang trại và HTX. Nhưng ngay tại khoản 5 của điều này, có thêm quy định: khách hàng phải nộp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc giấy xác nhận của xã khi chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Khách hàng chỉ được vay tại một tổ chức tín dụng. Theo phản ánh của người nông dân, vay không bảo đảm bằng tài sản nhưng phải nộp sổ đỏ thì chẳng khác gì thế chấp. Trong khi vốn giải quyết cho vay mới chỉ bằng 20% của mức quy định.

 Cụ thể như trang trại nuôi vịt của gia đình ông Hải, ở xóm Khánh Hòa, xã Khánh Thành. Trên quy mô 2,5ha, ông nuôi thường xuyên 3.000 con vịt đẻ và 100 con lợn thịt. Vốn xây dựng trang trại, đầu tư con giống lên đến trên 500 triệu, thức ăn mỗi ngày cũng dăm triệu đồng. Tuy chứng minh được lãi ròng mỗi ngày trên 1 triệu, thế nhưng, khi mang giấy CNQSD đất ở của gia đình lên ngân hàng nông nghiệp vay vốn, cán bộ tín dụng sau khi thẩm định chỉ giải quyết cho ông vay 50 triệu đồng.

Nam Đàn là một trong những địa phương dẫn đầu của tỉnh Nghệ An về cho vay phát triển kinh tế trang trại. Cách đây vài ba năm trở về trước, các trang trại lớn, nhỏ ở Nam Đàn đều là khách hàng gắn bó lâu năm tại Ngân hàng NN&PTNT huyện. Tuy vậy, từ năm 2010 đến nay, thực hiện chủ trương kềm chế lạm phát, lãi suất huy động vốn không vượt quá trần 14%. Lãi suất huy động thấp, ngân hàng NN huyện gặp khó khăn trong việc huy động, nguồn vốn cho vay từ đó cũng phải hạn chế, tính toán thứ tự ưu tiên. Ông Nguyễn Sỹ Hiền, giám đốc Ngân hàng NN&PTNT Nam Đàn lý giải: Tăng trưởng dư nợ tín dụng năm nay nhìn chung thấp hơn 50% so với cùng kỳ, nên chỉ một vài trang trại được vay vốn mà thôi.

Với mức lãi suất ở mức xấp xỉ 20% như hiện nay, người nông dân đang chịu quá nhiều sức ép. Sản xuất, chăn nuôi, đã làm là cần đến vốn. Vay ở Ngân hàng NN&PTNT, ngân hàng CSXH thì chỉ được một phần nhỏ. Nhiều người phải chấp nhận vay nóng với lãi suất 10-15%/tháng. Càng sản xuất lớn càng cần vốn nhiều. Trang trại lợn của ông Nguyễn Quang Đại, ở xóm 4, Nam Xuân là trang trại có quy mô bậc nhất ở Nam Đàn, với tổng mức đầu tư trên dưới 7 tỷ đồng. Tuy là khách hàng ưu tiên của Ngân hàng NN&PTNT, thế nhưng, theo ông Đại, trại của ông cũng chỉ được vay vốn tín dụng nông  nghiệp 500 triệu đồng. Còn lại để duy trì hoạt động của trại với quy mô 1.000 con lợn thịt, 160 lợn nái, ông cũng phải vận dụng nhiều mối quan hệ để có thêm đồng vốn.

HTX nông nghiệp dịch vụ Quang Trung, thị trấn Nam Đàn có 176 hộ xã viên. Tuy ở địa bàn thị trấn, nhưng gần 200 hộ sống ở 3/10 khối vẫn làm nông nghiệp. Thế nhưng, chính sách tín dụng nông nghiệp chưa bao giờ đến được với bà con xã viên và ban quản trị HTX nơi đây. Không tiếp cận được các nguồn vốn vay, HTX Quang Trung bao năm nay vẫn chỉ hoạt động cò con và không thể xây dựng được các mô hình mới.

Theo quy định mới của Nghị định 41, HTX Quang Trung vẫn sẽ không được vay vốn. Bởi theo quy định, những hộ nông dân thuộc địa bàn nội thành, nội thị không nằm trong phạm vi phục vụ của chương trình. Điều mà các xã viên băn khoăn là, vì sao cũng hoạt động trên lĩnh vực nông nghiệp, họ lại không được hưởng quyền lợi như các hộ nông dân khác.

Sau khi Nghị định 41 ra đời, tháng 10/2010, để tạo điều kiện cho người nông dân tiếp cận đầy đủ các chính sách ưu đãi của nhà nước, kiểm tra việc sử dụng đồng vốn đúng mục đích và hiệu quả, Trung ương hội Nông dân và Ngân hàng NN&PTNT Việt Nam đã ký thỏa thuận liên ngành về việc hợp tác tổ chức thực hiện Chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Ở Nghệ An, việc ký kết này cũng đã được triển khai giữa hội nông dân tỉnh và Ngân hàng NN. Tuy vậy, đến nay, mới chỉ có Yên Thành là đã có những bước khởi động nhưng cũng chưa đâu vào đâu khi phía ngân hàng hầu như không ủng hộ.

Về phía các ngân hàng, khi hỏi vì sao không triển khai thực hiện việc cho vay qua các tổ tín dụng của hội nông dân, hầu như đều có cùng một quan điểm: không cần thiết và không hiệu quả.

Những năm qua, hệ thống các tổ chức tín dụng tăng lên rất nhanh nhưng chủ yếu tập trung ở đô thị, còn địa bàn nông thôn về cơ bản vẫn chỉ dành cho Ngân hàng NN&PTNT và Ngân hàng Chính sách xã hội. Chương trình tín dụng NNNT cũng chủ yếu do hai ngân hàng này đảm nhận. Thực tế, nếu chỉ trông chờ vào nguồn vốn của Ngân hàng NN&PTNT, Ngân hàng Chính sách xã hội thì mục tiêu xây dựng một nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa sẽ gặp khó khăn, bởi đến nay, nguồn vốn của hai ngân hàng này dường như mới chỉ đủ phục vụ cho mô hình kinh tế hộ gia đình. Còn chương trình đầu tư quy mô phục vụ cho các dự án lớn hầu như khó đáp ứng đủ. Nghị định 41 ra đời về cơ bản là có nhiều ưu đãi hơn trước nhưng thực tế triển khai hơn một năm qua vẫn bộc lộ nhiều điều hạn chế và bất cập. Với những hiệu quả kinh tế đã đạt được nhờ tín dụng nông nghiệp từ quyết định 67 (1999), hy vọng những bất cập về cơ chế cùng những khó khăn của thực tiễn chương trình tín dụng NNNT sẽ nhanh chóng được tháo gỡ, để người dân thực sự có cơ hội hưởng lợi từ những chính sách ưu đãi mới của Chính phủ.

(Hoa Mơ)