Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả
Nằm trong tình hình chung của cả nước, tốc độ phát triển công nghiệp, nông nghiệp, xây dựng, giao thông, văn hóa và xã hội đang tạo sức ép không hề nhỏ đối với Nghệ An trong vấn đề giải quyết nhu cầu năng lượng. Theo Công ty Điện lực Nghệ An, năm 2010 số hộ có mức sử dụng điện lớn trên địa bàn đã tăng lên rất nhiều. Về cơ sở sản xuất kinh doanh: có là 118 cơ sở có mức sử dụng điện trên 500.000kWh/năm. Về đơn vị hành chính sự nghiệp: có 137 đơn vị hành chính sự nghiệp có mức sử dụng điện trên 50.000kWh/năm; có 279 công trình chiếu sáng sử dụng trên 1.500 kWh/năm. Cũng theo số liệu của CT Điện lực Nghệ An thì lượng điện tiêu thụ hàng năm tăng nhanh, tốc độ tăng trưởng hàng năm bình quân là 9,29%. Tuy nhiên tổn thất điện hàng năm lớn (năm 2007 là 8,37%; năm 2008 là 7,78; năm 2009 là 9,21%; năm 2010 là 11,65, tính chung cả giai đoạn 2007-2009 là 8,49%).
Ngoài điện thì hàng năm nhu cầu về các nguồn năng lượng khác cũng rất lớn như: năm 2010 lượng xăng dầu trên địa bàn tiêu thụ khoảng 418.000 tấn, lượng than do công ty Than Nghệ Tĩnh bán ra khoảng 179.000 tấn... Với khối lượng lớn năng lượng các loại tiêu dùng trên địa bàn thì với một tỷ lệ tiết kiệm nhỏ cũng sẽ mang lại hiệu quả rất lớn: bởi nếu tiết kiệm được 1% tổng mức tiêu thụ năng lượng sẽ tiết kiệm được khoảng 76 tỷ đồng; Tiết kiệm được từ 5% - 8% tổng mức tiêu thụ năng lượng như mục tiêu mà QĐ79 đề ra thì mỗi năm sẽ tiết kiệm được khoảng 380 đến 609 tỷ đồng.
Theo khảo sát thì các trụ sở cơ quan hành chính là một trong những nơi dễ xảy ra tình trạng lãng phí năng lượng nhất hiện nay trên địa bàn tỉnh. Quán triệt NQ 11, công an Tỉnh Nghệ An đã đưa ra chỉ tiêu rất cụ thể cho từng đơn vị, cán bộ chiến sỹ trong lực lượng nhằm thực hiện tiết kiệm chi tiêu công trong đó có vấn đề tiết kiệm năng lượng. Và với việc lắp đặt công tơ điện trong các phòng làm việc đồng thời giao hạn mức sử dụng của Công an huyện Nghi Lộc đã hạn chế tối đa sự lãng phí trong sử dụng điện tại đơn vị, góp phần hình thành ý thức sử dụng tài sản công trong từng cán bộ, chiến sĩ đơn vị.
Thực ra, câu chuyện tiết kiệm điện đã được nói nhiều từ những đợt tăng giá điện trước đây. Song vẫn chưa tạo được hiệu ứng mạnh mẽ tác động tới ý thức tiết kiệm điện của người dân và doanh nghiệp. Trong khi theo đánh giá của các chuyên gia thì khả năng tiết kiệm năng lượng của Nghệ An vẫn còn lớn, khoảng 30%. Đặc biệt, đối với doanh nghiệp, biện pháp thay đổi công nghệ, cải tiến công nghệ được coi là yếu tố then chốt trong việc tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, tiết kiệm điện, hạ giá thành sản phẩm chưa được chú trọng đúng mức. Lãng phí điện, sử dụng điện không hiệu quả có nguyên nhân lớn từ công nghệ lạc hậu. Nhưng cái lớn hơn ở phía sau việc đổi mới công nghệ hay tiết kiệm điện chính là tư duy của nhà quản lý, trình độ quản trị của doanh nghiệp.
Thực tế đang đòi hỏi các nhà sản xuất cần có cái nhìn xa hơn và quyết đoán hơn trong đổi mới công nghệ. Điều đáng báo động là thực tế hiện nay ở một số doanh nghiệp vẫn tiếp tục đầu tư những công nghệ cũ, thải loại từ nước ngoài, gây lãng phí năng lượng trong nước, đẩy giá thành và giá bán sản phẩm tăng theo. Giá bán quá cao thì doanh nghiệp sẽ “thua ngay trên sân nhà” trong cuộc cạnh tranh gay gắt của hàng hóa cùng loại. Trước đây cũng gặp khó khăn do dây chuyền lạc hậu nhưng với cách làm quyết liệt của mình Công ty CP Bao bì và KD tổng hợp Nghệ an đã từng bước thay đổi công nghệ, cải tiến dây chuyền và đạt nhiều hiệu quả trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Riêng vấn đề năng lượng sử dụng đã được đơn vị hạn chế lãng phí đến mức thấp nhất có thể trên tinh thần: công đoạn nào còn lãng phí, còn tiết kiệm được thì tìm giải pháp tiết kiệm bằng được.
Bài học sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm của công ty Công ty bao bì và kinh doanh tổng hợp Nghệ An cho thấy tiết kiệm năng lượng là một hoạt động đem lại lợi nhuận không nhỏ trong bài toán thu - chi. Hiện Nghệ An có hơn 8.000 doanh nghiệp lớn, nhỏ, tỷ lệ năng lượng tiêu thụ cho hoạt động sản xuất công nghiệp trên địa bàn chiếm 30% tổng năng lượng tiêu thụ của toàn tỉnh. Cho nên, nếu chỉ cần 30% doanh nghiệp ứng dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng, thì lượng điện nói riêng và năng lượng nói chung của Nghệ An tiết kiệm được là rất lớn. Thế nhưng, cho đến nay vẫn có không nhiều doanh nghiệp nghệ an ứng dụng. Tại Hội nghị tập huấn sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu qủa do Sở Công thương Nghệ An phối hợp với Văn phòng tiết kiệm năng lượng Bộ công thương tổ chức vào cuối tháng 9 vừa qua, nhiều đơn vị là cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm của tỉnh đã không có mặt. Tiết kiệm năng lượng là tiết kiệm tiền, vậy vì sao nhiều doanh nghiệp chưa "mặn mà"? Có những rào cản khiến doanh nghiệp chưa quan tâm đến ứng dụng giải pháp tiết kiệm năng lượng nhưng không loại trừ nguyên nhân nhiều doanh nghiệp chưa hiểu hết được lợi ích to lớn của tiết kiệm năng lượng.
Có mặt tại hội nghị, Công ty CP Bóng đèn phích nước Rạng Đông - một doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thiết bị tiêu thụ năng lượng tiết kiệm đã hướng dẫn đại biểu về các mặt hàng của mình. Đồng thời cũng cam kết sẽ hỗ trợ, tư vấn cho các đơn vị giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng. Thông qua đó, hướng tới thúc đẩy việc sử dụng các thiết bị hiệu suất cao vào đời sống theo quy định của pháp luật.
Đồng hành cùng với chương trình sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, thời gian qua bản thân các đơn vị sản xuất kinh doanh điện Nghệ An cũng đã được hỗ trợ đầu tư một số dự án cải tạo, nâng cấp và xây dựng mới hệ thống đường dây tải điện như: chương trình chống quá tải và xóa các công tơ tổng; xây dựng mới lưới điện hạ thế nông thôn giai đoạn 2004-2008; Chương trình đầu tư nâng cấp cải tạo lưới điện hạ thế nông thôn (Dự án ReII). Cùng nhiều biện pháp kết hợp, các đơn vị kinh doanh điện đã góp phần giảm tổn thất điện năng trên lưới, đảm bảo nguồn điện cung ứng cho nhu cầu dân sinh, sản xuất.
Thiết nghĩ, để chương trình tiết kiệm năng lượng được triển khai trên địa bàn Nghệ an một cách hiệu quả hiệu quả cần phải xây dựng một hệ thống giám sát, tuân thủ Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả trong các cơ sở. Cụ thể như yêu cầu các DN trọng điểm phải thực hiện kiểm toán bắt buộc, báo cáo tình hình sử dụng năng lượng, thiết lập các hệ thống quản lý năng lượng mới và hoàn thành kế hoạch nhằm đạt được các kết quả về tiết kiệm năng lượng. Bên cạnh việc triển khai thực thi luật, cần xây dựng chính sách khuyến khích sử dụng năng lượng hiệu quả trong các cơ sở công nghiệp mới, đồng thời có giải pháp hỗ trợ tài chính cho các dự án nâng cấp, cải tạo sử dụng năng lượng có hiệu quả.
(Xuân Hướng)
