Cây trồng vụ Xuân đối mặt với nguy cơ hạn hán
Ở Hưng Nguyên, vụ xuân năm nay, toàn huyện gieo cấy 5.900ha. Hầu hết diện tích lúa trên địa bàn huyện đang trong thời kỳ trổ bông, có những diện tích đã trổ trên 30%. Tuy nhiên, nhiều diện tích lúa đã có hiện tượng đất nứt nẻ, cây lúa đã không còn giữ được màu xanh vốn có của nó. Các xã đã chủ động chỉ đạo bà con nông dân tiến hành nạo vét kênh mương, đắp bờ bơm nước vào ruộng thường xuyên 24/24h. Tuy nhiên, cái khó nhất hiện nay là hầu hết hệ thống kênh mương trên địa bàn toàn huyện đã xuống cấp trầm trọng, bên cạnh đó mực nước trên các kênh dẫn chính như sông Hoàng Cần, kênh Thấp, kênh Gai cũng đã xuống mức báo động. Thực trạng này đã làm cho tình hình hạn hán ở Hưng Nguyên càng trở nên trầm trọng hơn. Theo dự báo trong một vài ngày tới, có thể diện tích lúa bị hạn sẽ tiếp tục tăng cao so với con số hiện nay là gần 2.000ha, trong đó diện tích lúa bị hạn trên 1.000ha, có 700ha bị hạn nặng tập trung ở khu tưới đập Thạch Tiền, Hưng Tây 4, kênh dẫn 17… Để giảm thiểu tình trạng hạn hán đến mức có thể, ông Phan Văn Trường - trưởng phòng nông nghiệp huyện Hưng Nguyên cho biết: Hiện, UBND huyện đang huy động mọi nguồn lực tập trung cho chống hạn. Cụ thể chỉ đạo người dân đắp bờ giữ nước, khơi thông và đào sâu hệ thống kênh dẫn. Trong trường hợp bất khả kháng, chúng tôi đề ra lịch lấy nước luân phiên để lấy nước khép kín diện tích hạn. Ở trường hợp không thể thực hiện được thì chúng tôi phối hợp với các xã đặt trạm bơm dã chiến; Kiểm tra độ mặn trước khi bơm và đặc biệt trong mùa thu hoạch này sẽ thực hiện không tháo nước để sản xuất hè thu kịp thời.
 |
| Hầu hết hệ thống hồ đập trên địa bàn đã cạn kiệt |
Chịu ảnh hưởng lớn nhất trong đợt hạn hán lần này là các địa phương nằm cuối hệ thống thủy lợi Nam – Hưng - Nghi. Theo thống kê ban đầu, hiện toàn huyện Nam Đàn có hơn 994ha màu bị cháy hạn, không thể khôi phục được và 663ha lúa đang trong tình trạng thiếu nước trầm trọng. Nếu một vài ngày tới trời không mưa, thì diện tích bị hạn sẽ không chỉ dừng lại ở con số này và nguy cơ mất mùa là không thể tránh khỏi, nhất là các xã nằm cuối nguồn nước, các xã vùng bán sơn địa vụ sản xuất phụ thuộc hoàn toàn vào hồ đập.
Trước tình hình trên, UBND huyện Nam Đàn tập trung chỉ đạo các cơ sở bằng mọi biện pháp, bơm nước hồ, đập, chờ triều bơm nước từ các trạm bơm lên cứu cây trồng vụ xuân, nhất là cây lúa vì bây giờ các loại cây trồng đã và đang trong giai đoạn trổ bông. Nếu một vài ngày tới trời không mưa thì nguy cơ cháy hạn rất cao nên phải tập trung ưu tiên điện và nước cho sản xuất và cũng sẵn sàng các phương án khác chống hạn cho hè thu.
Trên địa bàn huyện Nghi Lộc, hiện các loại cây trồng vụ xuân đều đang bước vào thời kỳ quan trọng quyết định đến năng suất, thế nhưng hơn 1000 ha lạc hiện đã héo, đang đối mặt với nguy cơ không có thu hoạch. Cây ngô xen lạc đang trong giai đoạn trổ cờ phun râu, lúa trong giai đoạn trổ bông đều rất cần nước nhưng đến nay hầu hết trạm bơm của Nghi Lộc đã bị “treo”, chỉ có các trạm bơm của công thủy lợi Nam là vẫn còn hoạt động do có vòi dài hơn… Ông Thái Văn Hùng - trưởng phòng kỹ thuật Công ty TNHH một thành viên Thủy Lợi Nam cho biết: Từ 30/4 đến nay, mực nước trên Ba ra Nam Đàn - nguồn nước cung cấp cho cả hệ thống đang xuống mức rất thấp, có thời điểm chỉ còn 0,3m/1,15m thiết kế, ba ra bến thủy 0,1, ba ra Nghi Quang – 0,1 tình hình các trạm bơm...
 |
| Đã có 15.000ha cây trồng vụ Xuân bị hạn nặng |
Theo đánh giá của ngành nông nghiệp, nguyên nhân của đợt hạn hán lần này là do ảnh hưởng của 2 đợt nắng nóng gay gắt, gió Tây Nam thổi mạnh, lượng bốc hơi lớn nên mực nước trên các sông suối và hồ đập giảm nhanh. Đặc biệt, trên 600 hồ do địa phương quản lý, hiện dung tích chỉ còn 40- 60% diện tích thiết kế. Mực nước tại các cống ba ra xuống thấp, ba ra Nam Đàn còn 0,2/ 1,15 so với thiết kế, ba ra bến thủy 0,1/ 0,8, ba ra Nghi Quang mực nước âm 0,15 so với thiết kế 0,6. Tình trạng đó đã đẩy nhiều vùng lâm vào cảnh hạn hán, ảnh hưởng đến cây trồng.
Qua thống kê của Chi cục thủy lợi Nghệ An, đến nay. toàn tỉnh có trên 31.000ha cây trồng bị hạn, trong đó diện tích bị hạn nặng gần 15.000ha, riêng cây lúa có trên 11.000ha bị hạn. Nhiều địa phương có diện tích hạn khá lớn và nguồn nước hiện đang xuống thấp, điển hình như Nghi Lộc gần 5000 ha hoa màu các loại, Quỳnh Lưu gần 4.000ha, Tân Kỳ 3.600ha, Thanh Chương 3.500ha… Ngoài ra, các địa phương khác, diện tích cây trồng vụ xuân bị hạn cũng đang tăng nhanh chóng trong khi nguồn nước ngày càng cạn kiệt. Ông Thái Văn Hùng - trưởng phòng kỹ thuật công ty TNHH một thành viên Thủy Lợi Nam cho biết: Công ty tăng cường công tác kiểm tra chất lượng nguồn nước, tận dụng tối đa nguồn nước để làm sao 100% trạmbơm đều hoạt động được; Huy động tối đa nhân lực nạo vét kênh dẫn và bệ hút; Thực hiện tối đa bơm luân phiên; Cảnh giác cao độ khi mực nước xuống thấp, chủ động ngăn mặn…
Có thể thấy, sản xuất vụ xuân năm nay đã và đang gặp nhiều khó khăn, đầu mùa mưa rét kéo dài, giữa vụ nắng hạn gay gắt. Để có thể hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do thời tiết, đảm bảo năng suất và sản lượng thì trước hết bà con cần tuân thủ nghiêm túc các khuyến cáo của nghành nông nghiệp; tập trung nước tưới cho các diện tích lúa đang trổ, tăng cường tuyên truyền cho việc đắp bờ giữ nước, tích cực nạo vét các bể hút kênh dẫn, tận dụng tất cả các nguồn nước để dành nước ở các công trình thủy lợi cho sản xuất hè thu. Với các công trình ngăn mặn, giữ ngọt phải đóng mở đúng quy trình quy phạm, chống xâm nhập mặn gây hại cho cây trồng và trong việc bơm tưới luân phiên thì các địa phương vùng đầu kênh phải thực sự chia sẻ với những vùng cuối kênh, tưới nước hợp lý để chống hạn, cứu lúa.
(Bùi Thọ)
