• Tweet

 Phá vỡ vùng nguyên liệu chè vì quản lý yếu kém

Theo chân cán bộ phòng NN&PTNT huyện Thanh Chương đến Xí nghiệp chế biến và dịch vụ chè Thanh Mai, đập vào mắt chúng tôi là một quang cảnh hoang tàn, vắng lặng. Cảnh tượng nơi đây còn bi đát hơn so với xí nghiệp chè Tháng Mười (Anh Sơn). Trụ sở cũ nát… Những dãy nhà cấp 4 được xây dựng từ những năm 70 của thế kỷ trước đã xuống cấp trầm trọng... Khó ai có thể tưởng tượng nổi hệ thống nhà xưởng chế biến tồi tàn với dây chuyền máy móc cũ kỹ công nghệ lạc hậu sau hơn 40 năm hoạt động đến nay vẫn còn tồn tại. Chính vì vậy, mặc dù đứng chân giữa vùng trọng điểm chè, nhưng xí nghiệp chè Thanh Mai với 170 cán bộ công nhân được giao quản lý gần 700ha vùng nguyên liệu chè vẫn không có nguyên liệu để sản xuất.

Xí nghiệp chế biến và dịch vụ chè Thanh Mai hoang tàn

Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Hoàng Thiện- Trưởng phòng kinh tế kỹ thuật XN chè Thanh Mai chỉ mong được trang bị một hệ thống dây chuyền sản xuất hiện đại, công nghệ tiên tiến đề sản xuất kinh doanh.

Hệ thống nhà xưởng chế biến tồi tàn với dây chuyền máy móc cũ kỹ công nghệ lạc hậu

Một nghịch lý đang diễn ra, trong khi XN chè Thanh Mai không có việc làm thì tại các xưởng chế biến nhỏ trên địa bàn xã Thanh Mai, cảnh mua bán, chế biến luôn diễn ra tấp nập. Lý giải về điều này, bà con cho biết, do giá xí nghiệp thu mua không cao bằng thị trường chợ đen. Như thời điểm này, 1 kg chè búp tươi xí nghiệp thu mua chỉ 40.000 đồng, trong lúc đó, tư thương đã mua đến 48.000-50.000 đồng.

Gặp chúng tôi tại xưởng chế biến của gia đình ông Nguyễn Trung Sơn ở xóm Ngọc Sơn, vừa nhanh tay chuyển những bao tải chè được chất đầy trên ô tô xuống, ông Nguyễn Văn Chín vừa tươi cười nói: Tiền tươi thóc thật thì chúng tôi bán thôi, nhập cho các xưởng tư nhân là được trả tiền mặt ngay.

Khác hẳn với cảnh sống dở, chết dở của XN chè Thanh Mai, các xưởng chế biến nhỏ trên địa bàn xã  luôn tấp nập bán - mua - chế biến

Trên địa bàn xã Thanh Mai hiện có tới 13 xưởng chế biến chè, trong đó có 5 xưởng có công suất lớn. Đơn cử như xưởng chế biến Minh Hải của gia đình ông Lương Văn Minh, bình quân mỗi ngày chế biến được 20 tấn chè búp tươi, công suất lớn gấp đôi so với xí nghiệp chè Thanh Mai. Thế nhưng, cơ sở chế biến của gia đình ông vẫn luôn có đủ nguyên liệu để hoạt động tối đa công suất. Ông Minh tự hào: Chúng tôi mua thủ tục thuận lợi, trả tiền liền, không định giá nguyên liệu loại cao loại thấp như XN. Mà bà con thì cần tiền nên bán một bì chúng tôi ctrả tiền một bì, không bao giờ nợ, giá lại cao có khi cao hơn 10 giá so với xí nghiệp.

Thanh Chương là huyện trọng điểm nguyên liệu chè với trên 4.000ha chè kinh doanh. Trong đó, 3 XN chè Thanh Mai, Hạnh Lâm và Ngọc Lâm trực thuộc Công ty TNHH MTV đầu tư phát triển chè Nghệ An được giao quản lý khoảng 1.500ha vùng nguyên liệu chè. Điều đáng nói, ngay từ khi thành lập, chuyển đổi theo QĐ số 3201 của UBND tỉnh ngày 26/7/2010, do không có hợp đồng pháp lý ràng buộc với các hộ nhận giao khoán, nên người dân được giá thì bán cho XN, giá thấp thì nhập cho tư thương. Ngược lại, XN cử cán bộ đến từng hộ dân giám sát, ép bán nguyên liệu, tạo bức xúc trong người dân.

Bên cạnh đó, cũng như XN chè Tháng Mười (Anh Sơn), tại vùng nguyên liệu chè ở Thanh Chương, hiện tượng chuyển nhượng trái phép đất đai, xây dựng nhà ở, công trình kiên cố… đang có chiều hướng gia tăng nhưng các XN không thể xử lý sai phạm. Bởi các XN chỉ quản lý trên hình thức, không có chức năng quản lý nhà nước.

Rõ ràng, với cơ chế vận hành không đổi mới cộng với quản lý yếu kém đã làm cho các XN lâm vào tình trạng “sống dở, chết dở”. Thực trạng này đã kéo dài nhiều năm nay, ở hầu khắp các XN, thế nhưng đến nay, Công ty TNHH MTV đầu tư phát triển chè Nghệ An vẫn chưa hề có động thái gì.

Để tháo gỡ khó khăn cho các XN, thiết nghĩ ngành chè Nghệ An cần sớm đưa ra các giải pháp đầu tư hữu hiệu nhất, tập trung nội lực để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, thực hiện đảm bảo quy hoạch vùng nguyên liệu, quản lý tốt diện tích đất giao khoán. Điều cốt lõi nhất hiện nay đó là cần phải có sự đổi mới cơ chế vận hành của các XN. Người dân cũng đang mong chờ sớm có sự đổi thay về cơ chế chính sách… để yên tâm đầu tư lâu dài vào cây chè.

(Hiến Chương)