Sai nông lịch và cơ cấu giống, nhiều nương mạ Xuân chết rét
Chỉ cách đây khoảng 20 ngày, trên đồng ruộng, nông dân xã Hưng Châu huyện Hưng Nguyên đã gieo mạ lúa xuân. Mạ non gặp rét đậm rét hại lại không được che phủ ni lông hay thực hiện bất kỳ một biện pháp chống rét nào. Kết quả là sau 20 ngày nông dân mất trắng do chính sự chủ quan của mình. Không những ở xã Hưng Châu, mà tình trạng trên còn xẩy ra ở nhiều xã khác của Hưng Nguyên.
 |
| Hậu quả của việc không tuân thủ nông lịch và cơ cấu giống, nhiều nương mạ Xuân chết vì rét |
Điều nguy hại nhất là hầu hết các giống lúa gieo trồng quá sớm này đều thuộc những giống lúa đã không được cơ cấu, do đó các đơn vị sản xuất, cung ứng giống cũng như cơ quan quản lý không còn đưa phục tráng, sản xuất giống đúng phẩm cấp. Giống được đưa vào dùng đều của nông dân tự để giống, xuống cấp hẳn về phẩm cấp, trong khi theo lý thuyết, giống giảm xuống một cấp sẽ bị giảm khoảng 15% năng suất.
Đến thời điểm này, vẫn chưa có thống kê đầy đủ diện tích mạ xuân bị chết rét, song hầu hết các trà mạ được nông dân xuống giống một cách vội vàng và không có biện pháp chống rét đều bị chết, diện tích ít thì khoảng 10-20%, có nhiều nương mạ tỷ lệ mạ chết đến 95%. Gieo mạ quá sớm là truyền thống của nhiều nông dân ở các huyện như Nam Đàn, Nghi Lộc, TP Vinh và Hưng Nguyên, như gia đình ông Phạm Văn Vinh ở xóm 2 xã Nam Phúc huyện Nam Đàn sản xuất 6 sào lúa, 3 sào gieo cấy giống lúa BTE 1 ông đã gieo cách đây gần 10 ngày, tức là gieo vào ngày 20/12. Trong khi đó, theo đề án của ngành nông nghiệp tỉnh thì giống lúa này phải gieo cấy vào khoảng từ ngày 5 đến ngày 8 tháng 1-2014.
Không riêng gì gia đình ông Phạm Văn Vinh mà vào thời điểm này nông dân ở xã Nam Phúc đã đồng loạt ra đồng sản xuất vụ xuân 2014. Toàn xã Nam Phúc có 220 ha lúa thì đến nay đã xuống được 5 tấn lúa giống. Theo tính toán sơ bộ thì cách đây 5 ngày xã Nam Phúc đã ra mạ đạt 80% diện tích. Ra giống sớm không phải là tự phát của nông dân mà là chủ trương của UBND xã và địa phương lại thực hiện theo nông lịch của huyện.
Theo đề án sản xuất vụ xuân 2014 của huyện Nam Đàn, các giống lúa AC 5, BTE1, nếp 97, Nếp 87 sẽ bắc mạ vào 17-19/12 tức là sớm hơn gần 20 ngày so với nông lịch của sở nông nghiệp và phát triển nông thôn. Việc xây dựng nông lịch cho từng giống lúa căn cứ vào thời gian sinh trưởng và nền nhiệt độ của năm đó để làm sao lúa trổ vào khung an toàn tức là đã hết rét cuối vụ. Tuy nhiên, việc làm xây dựng đề án một cách sai lệch như của huyện Nam Đàn tiềm ẩn nhiều rủi ro trong quá trình sản xuất. Ông Nguyễn Văn Lập - PGĐ Sở NN&PTNT cho rằng: Việc không tuân thủ nông lịch của một số địa phương sẽ gây ra nhiều hậu quả như mất mùa, tốn nước tưới, sâu bệnh.
Theo tổng hợp của Sở NN&PTNT, đến ngày 23/12 toàn tỉnh đã có khoảng 100ha mạ được gieo, đủ cấy cho trên 3.000 ha lúa, tập trung ở các huyện Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Nam Đàn và một ít ở Yên Thành, Quỳnh Lưu. Tại các địa phương trên đã cơ cấu những loại giống cũ mà ngành nông nghiệp đã khuyến cáo không đưa vào gieo cấy như IR 1820, IR 17497 (13/2), Xi23. Đây là những giống lúa đã cũ, dài ngày dẫn dến việc điều tiết nước cho sản xuất của các địa phương gặp khó khăn, các loại sâu bệnh có khả năng phát sinh và gây hại. Vẫn còn chưa muộn để các địa phương chấn chỉnh lại việc sản xuất sai cơ cấu sai nông lịch của nông dân.
Theo nông lịch, còn đúng 1 tuần nữa các trà lúa xuân sớm mới ra mạ. Vụ xuân là vụ sản xuất quan trọng nhất trong năm, thắng lợi trong vụ xuân chúng ta đã thu được 65% tổng sản lượng lương thực của cả năm. Vì thế, các địa phương cần tuyên truyền để nông dân thực hiện đúng cơ cấu và nông lịch. Về phía nông dân, không nên nóng vội, cần tuân thủ lịch thời vụ và cơ cấu sản xuất bởi lịch nông vụ đã được ngành nông nghiệp xây dựng dựa trên cơ sở khoa học kết hợp với thực tiễn như thế sẽ né tránh được thiên tai và đạt được vụ sản xuất thắng lợi.
(Thúy Vinh)
