• Tweet

Vụ Đông Xuân 2013 - 2014, tại xóm 3 xã Nam Tân, thay vì trồng các loại cây trồng truyền thống như ngô, đậu, lạc… sau khi được đội ngũ cán bộ, kỹ sư của Công ty đầu tư phát triển STEVIA Á Châu tuyên truyền, tập huấn, nhiều hộ gia đình đã mạnh dạn trồng cây cà rốt. Tuy nhiên, đã đến thời điểm thu hoạch nhưng chất lượng cà rốt không đảm bảo tiêu chuẩn nên giá thu mua thấp. Theo người dân, do không đảm bảo được nước tưới nên ảnh hưởng đến năng suất, bên cạnh đó, không có sự chỉ đạo hướng dẫn của Hợp tác xã nên nhiều người dân phải tự loay hoay với việc thu hoạch và tìm đầu ra cho sản phẩm, trong khi đó, cây cà rốt đang có dấu hiệu bị bệnh nấm.

Sự việc trên là một trong những vấn đề nảy sinh trong quá trình xóa và chuyển đổi mô hình HTX trên địa bàn huyện Nam Đàn. Nam Tân là một trong 3 xã còn lại chưa có mô hình HTX theo đề án đổi mới của huyện. Nguyên nhân là không được sự đồng tình hưởng ứng từ phía người nông dân và cán bộ xóm. Liên kết sản xuất, kinh doanh để tạo ra sản lượng lớn, tăng cường sức cạnh tranh trên thị trường là yêu cầu cần thiết, trình độ và nhận thức của người dân trên địa bàn cũng sẽ được nâng cao thông qua các hoạt động tư vấn, thông tin từ HTX nông nghiệp, nhưng ở đây khi chưa có HTX thì nhiệm vụ được giao lại cho ban nông nghiệp xã. 

Không có sự hướng dẫn của HTX, người dân loay hoay với việc thu hoạch và tìm đầu ra cho 5ha cà rốt (Ảnh minh hoạ)

Là xã đặc thù bởi sự ngăn cách của sông Lam, từ 2 HTX ban đầu là Đại Đồng và Hùng Sơn, xã Nam Thượng được chọn làm điểm để thành lập HTX mới theo đề án của huyện. Tuy nhiên đến nay hoạt động của HTX vẫn còn nhiều hạn chế, các xã viên chưa an tâm sản xuất. Bà con nông dân chưa hiểu rõ về cơ chế hoạt động, trong lúc đó sự quan tâm giúp đỡ của các ban ngành vẫn còn hạn chế đến công tác điều hành của HTX. Ông Nguyễn Văn Thăng - Chủ nhiệm HTX Nam Thượng cho rằng: Khó khăn nhất là mô hình dịch vụ. Hiện tại, quyền hạn của HTX chỉ là phối kết hợp với các ban ngành, chính quyền địa phương. Chính quyền có hỗ trợ thì HTX mới hoàn thành được nhiệm vụ nhất là trong dịch vụ.

Theo mô hình hợp tác xã mới của Nam Đàn, hầu hết các dịch vụ như thuốc trừ sâu, bảo vệ thực vật, giống cây con khôgn qua HTX mà đều được người dân tự trao đổi, mua bán từ thị trường bên ngoài. Người dân chỉ phụ thuộc vào HTX trong 2 khâu là bảo vệ đồng và điều tiết nước sản xuất. HTX chỉ hoạt động với vai trò là công cụ hỗ trợ chính quyền địa phương trong một số nhiệm vụ, không tự chủ về tài chính, không chịu trách nhiệm về hiệu quả hoạt động. Chính vì những bất cấp đó mà khi 36 HTX trên địa bàn huyện giải thể, không hề có chủ nhiệm HTX cũ nào dám đứng ra làm người sáng lập, bỏ vốn xây dựng HTX mới theo đề án.

Trong chương trình Xây dựng nông thôn mới có 19 tiêu chí được đặt ra để các địa phương tổ chức triển khai thực hiện, trong đó có 1 tiêu chí là phải xây dựng tổ hợp tác, hoặc hợp tác xã sản xuất kinh doanh có hiệu quả.

Có thể thấy việc thực hiện chuyển đổi mô hình hợp tác xã ở Nam Đàn là một chủ trương nhằm mục đích giải quyết khó khăn cho bà con nông dân nhưng lại không được sự hưởng ứng từ phía người dân và ngay cả của ban quản lý HTX. Cái mới bao giờ cũng được khuyến khích, nhưng nếu cái mới không tiến bộ hơn cái cũ và không phù hợp với thực tiễn thì nhiều khi lại cản trở sự phát triển. Trong khi Nam Đàn tìm kiếm mô hình HTX mới, thì tất cả các địa phương khác vẫn đang duy trì và vận hành tốt mô hình HTX như lâu nay.

(Bùi Thọ)