Nông dân Quỳnh Lưu thất thu vì dứa được mùa
Thay vì nhập dứa cho nhà máy chế biến rau củ quả xuất khẩu Nghệ An, thì anh Trần Quang Huy ở xóm 26/3 xã Tân Thắng phải chọn cách bán lẻ từng cân ….Với diện tích 2ha, vụ dứa này, dự kiến gia đình anh thu hoạch được 60 tấn quả. Thế nhưng, đến nay anh Huy mới chỉ bán lẻ chưa được 15 tấn. Anh Huy nói với chúng tôi: "Mặc dù biết sử dụng xe công nông là vi phạm, nhưng tôi cũng phải đi thu hoạch dứa để về bán lẻ, nếu không thu hoạch, dứa chín sẽ thối rữa, trong khi nhà máy thì không thu mua, thả nổi cho người dân…"
Gia đình anh Trần Quang Huy ở xóm 26/3 xã Tân Thắng chọn cách bán lẻ dứa từng cân
Nhờ thời tiết thuận lợi, năm nay dứa Quỳnh Lưu được mùa, bình quân năng suất đạt 25 tấn/ha, cá biệt có vườn đạt từ 30-35 tấn/1ha, cao hơn so với năm 2014 từ 5-10 tấn/1ha. Thế nhưng những người trồng Dứa nơi đây vẫn không vui. Điều làm bà con lo lắng là dù chưa vào chính vụ nhưng giá dứa được tư thương thu mua tại vườn cũng chỉ ở mức 4.000-4.800đ/1kg, thấp thua so với năm ngoái khoảng 3000đ/1kg. Với giá bán này, bình quân mỗi ha, nông dân Quỳnh Lưu thất thu từ 60-80 triệu đồng so với vụ dứa trước.
Bà con nông dân ở đây cho rằng, nguyên nhân giá dứa giảm mạnh là do bị tư thương ép giá. Mặc dù là vùng nguyên liệu, nhưng bà con phải thu hoạch bán lẻ cho thương lái, bởi lâu nay nhà máy rau củ quả xuất khẩu Nghệ An thả nổi, không bao tiêu sản phẩm đầu ra, hoặc mua với giá quá rẻ, không có lãi.
Thế nhưng, theo lý giải của Nhà máy, nguyên nhân chính là do nông dân Quỳnh Lưu đã phá vỡ cam kết. Theo đó, trước khi xây dựng vùng nguyên liệu, nhà máy đã đầu tư cho bà con vay phân bón, hỗ trợ giá giống, kỹ thuật trồng..Về phía người dân, có trách nhiệm sẽ cung cấp sản phẩm cho nhà máy. Tuy nhiên, khi thu hoạch, bà con lại lựa chọn những quả to, ngon, bán với giá cao cho tư thương, những quả kém chất lượng hơn mới nhập về cho nhà máy. Dẫn đến nhà máy không đủ nguyên liệu đáp ứng chất lượng để sản xuất, trong khi yêu cầu thị trường xuất khẩu rất khắt khe.
Vùng nguyên liệu dứa của Quỳnh Lưu có khoảng 600ha, tăng hơn 50 ha so với năm ngoái.
Vùng nguyên liệu dứa của Quỳnh Lưu được quy hoạch từ năm 2002, nằm tập trung chủ yếu tại 5 xã, trong đó nhiều nhất vẫn là xã Tân Thắng, Quỳnh Thắng và Quỳnh Châu, phục vụ nhu cầu chế biến cho nhà máy nước dứa cô đặc Quỳnh Lưu.
Tuy nhiên, từ năm 2012 đến nay, khi chuyển đổi sang Nhà máy chế biến rau quả, thì mỗi năm nhà máy chỉ thu mua chừng 10% sản lượng dứa cho bà con.
Không được bao tiêu sản phẩm, song vì chạy theo phong trào, số diện tích trồng dứa tự phát ở đây ngày một “phình” ra, hiện toàn huyện có khoảng 600ha, tăng hơn 50 ha so với năm ngoái.
Câu chuyện được mùa mất giạ một lần nữa lại lặp lại ở vùng nguyên liệu dứa Quỳnh Lưu. Một khi, sự liên kết giữa 3 nhà bị phá vỡ, vì lợi nhuận mà doanh nghiệp bỏ rơi người nông dân, còn chính quyền và các cấp các ngành gần như buông lỏng trong việc quy hoạch, phát triển thị trường tiêu thụ và nông dân thì sản xuất tự phát, chắc chắn rằng câu chuyện được mùa rớt giá sẽ không bao giờ có hồi kết...
(Hiến Chương)
