Thiếu nguyên liệu, nhiều nhà máy sắn tại Nghệ An có nguy cơ đóng cửa
Thời điểm này là chính vụ sản xuất tinh bột sắn, nhưng nhiều nhà máy trên địa bàn đã phải đóng cửa do thiếu nguyên liệu. Nguyên nhân là do các nhà máy chưa quan tâm đầu tư xây dựng, phát triển vùng nguyên liệu.
Đây là giai đoạn cao điểm sản xuất của Nhà máy chế biến tinh bộ sắn xã Nghĩa Long, huyện Nghĩa Đàn. Năm nay do thiếu nguyên liệu nên nhà máy đã phải dừng hoạt động từ trước Tết Nguyên đán.
 |
| Một số nhà máy sắn phải dừng hoạt động do thiếu nguyên liệu. |
Theo ông Trương Công Thuyên, chủ tịch UBND xã Nghĩa Long nguyên nhân dẫn đến thiếu nguyên liệu là do nhà máy chưa quan tâm xây dựng vùng nguyên liệu có tính bền vững lâu dài; không đầu tư khoa học kỹ thuật, giống mới và các chính sách khác cho người trồng sắn. “Trước đây do thấy người dân địa phương trồng sắn nhiều nên doanh nghiệp đặt nhà máy tại đây. Việc đầu tư thâm canh gần như không có, Nhà máy phó mặc cho người trồng. Nay thấy các loại cây trồng khác có giá trị hơn nên người dân chuyển đổi dẫn đến thiếu nguyên liệu” - Ông Trương Công Thuyên – Chủ tịch UBND xã Nghĩa Long, huyện Nghĩa Đàn cho biết thêm.
 |
| Không có quy hoạch vùng nguyên liệu, không có hỗ trợ nên người dân không mặn mà trồng sắn. |
Do trồng bằng giống tận thu nên hầu hết vườn sắn cho năng suất ngày càng thấp. Năm 2015 trở về trước, toàn xã Châu Đình, huyện Quỳ Hợp duy trì trên 100ha sắn nguyên liệu, đến năm nay giảm xuống còn 42ha và được trồng manh mún, nhỏ lẻ.
Chia sẻ của anh Hà Văn Quang – ở xóm Bầu Sen, xã Châu Đình, huyện Quỳ Hợp: “Nhà trồng sắn đã nhiều năm, hiện năng suất kém, thu nhập không được mấy nên chuyển đổi sang trồng cây mía. Sang năm tới gia đình sẽ trồng thêm cây keo vì loại cây này đang có chính sách hỗ trợ”.
Trao đổi thêm vấn đề này, chị Nguyễn Thị Yến – Cán bộ phụ trách nông nghiệp xã Châu Đình, huyện Quỳ Hợp cho biết: “Việc người dân không còn mặn mà trồng sắn do nhiều năm nay không được quan tâm và không có chính sách hỗ trợ nào. Bên cạnh đó, giống cây trồng lâu năm dẫn đến thoái hoá nhưng không được tư vấn, hỗ trợ thay giống”.
 |
| Chủ yếu các hộ trồng sắn manh mún, nhỏ lẻ. |
Nằm trong tình trạng thiếu nguyên liệu cho sản xuất, năm nay, Nhà máy sắn Yên Thành chỉ hoạt động được chưa đầy 1 tháng. Cả vụ chỉ thu mua được khoảng hơn 3.000 tấn sắn nguyên liệu, trong khi đó các vụ khác thu trên 40.000 tấn. Nguyên nhân là do lâu nay nhà máy không có chính sách cho vùng nguyên liệu, chỉ thu mua theo thời vụ, có sắn thì mua còn năng suất, chất lượng nhà máy không quan tâm đến.
 |
| Dây chuyền sản xuất chế biến sắn bỏ không gây lãng phí. |
Nói thêm về những khó khăn hiện nay của nhà máy, ông Võ Trọng Thưởng – Phó giám đốc Nhà máy sắn Yên Thành cho biết: "Hiện vùng nguyên liệu chồng chéo, trong đó Nhà máy sắn Yên Thành xa vùng nguyên liệu nhất. Vụ 2017 - 2018, nhà máy chỉ sản xuất được khoảng 600 tấn, đạt khoảng 5%".
Nguyên liệu là vấn đề sống còn của các nhà máy chế biến. Tuy nhiên với một số nhà máy sắn trên địa bàn tỉnh lại chưa thực sự quan tâm đến vấn đề này dẫn đến khủng khoảng, thiếu nguyên liệu như hiện nay là điều tất yếu. Đây sẽ là bài học cho các nhà máy về tính liên kết bền vững trong sản xuất, chế biến và phát triển vùng nguyên liệu, nhất là sự gắn kết chặt chẽ với người nông dân trong việc tạo ra nguyên liệu cho các nhà máy.
Trần Minh – Hồng Sơn
