Sông Lam cạn kiệt - Nguy cơ thiếu nước tưới nông nghiệp
Huyện Thanh Chương hiện có 8.200ha lúa xuân đang bước vào thời kỳ làm đòng rất cần nước tưới. Tuy nhiên do nhiều ngày không mưa, nước Sông Lam cạn kiệt, địa phương đứng trước nguy cơ thiếu nước tưới. Các đơn vị dịch vụ cũng gặp khó khăn.
Trạm bơm Rú Nguộc phục vụ nước tưới cho trên 200ha lúa của xã Thanh Ngọc. Trong những ngày nắng hạn, lúa đang làm đòng chuẩn bị trổ nhưng thay vì yên ổn vận hành máy bơm ông Nguyễn Phương Hường – nhân viên trạm bơm phải thường xuyên xuống hố bom thu dọn rác, khơi thông bùn trước mỗi lần bơm.
Ông Nguyễn Phương Hường – Công nhân Công ty TNHH Thủy lợi Thanh Chương dọn rác chuẩn bị cho một ca hút tại trạm bơm Rú Nguộc. |
Ông Hường cho biết: “Những ngày vừa qua, nhu cầu tưới tăng cao nhưng do nước sông cạn kiệt nên mỗi ngày chỉ vận hành bơm được vài tiếng, hiệu quả không cao. Chưa có năm nào nguồn nước sông Lam xuống thấp như năm nay”.
Trạm bơm Rú Nguộc chỉ là 1 trong 6 trạm bơm lớn do Công ty TNHH Thủy lợi huyện Thanh Chương quản lý vận hành dể tưới cho 1.650ha lúa. Được xây dựng từ nhiều năm trước, khi chưa có tình trạng biến đổi khí hậu, chưa có các nhà máy thủy điện trên thượng nguồn, lưu lượng nước về nhà máy luôn lớn nên đa số các trạm được thiết kế với các tiêu chuẩn kỹ thuật, cao trình phù hợp. Tuy nhiên những năm gần đây, sông cạn, nhiều trạm luôn trong tình trạng “trơ nồi hông”, một số trạm có mực nước sông chỉ đạt từ 0,2 - 0,4m (dưới mực nước yêu cầu).
Tình trạng máy bơm “trơ nồi hông” ở Trạm bơm Rú Nguộc. |
Ông Nguyễn Trí Hiệp – Phó Giám đốc Công ty TNHH Thủy lợi huyện Thanh Chương cho biết thêm: “Nước cạn dẫn đến tình trạng không đủ áp lực, khi bơm các dòng xoáy nước sẽ tạo và đẩy bọt khí về tâm máy làm giảm công suất, lưu lượng nước qua vòi. Nước không đủ lên mà còn làm hư hại máy, tiêu hao nhiều tiền điện. Mỗi năm đơn vị được giao khoán 2 tỷ tiền điện chạy máy bơm, nay mới hơn 3 tháng đã hết 1 tỷ đồng. Trong khi đó, thời gian cuối vụ Xuân và đầu vụ Hè Thu mới là thời điểm cần nước nhất”.
Trước tình hình này, Công ty TNHH Thủy lợi huyện Thanh Chương đã tiến hành nối thêm ống hút cho 4 trạm gồm: Rạng, Thanh Hưng, Đồng Văn và Rú Đừng, 2 trạm là Cát Văn và Rú Nguộc chưa thực hiện được vì khi xây dựng đã đổ bê tông rất dày ở vùng dáy dưới nồi hông, muốn nối phải thay đổi thiết kế. Đơn vị phải khắc phục bằng các giải pháp thủ công và khuyến có các địa phương điều tiết nước hợp lý, hiệu quả.
Nhiều diện tích lúa đang thiếu nước tưới khiến người dân lo lắng. |
Chia sẻ với khó khăn chung, ông Ngô Trí Hanh - Giám đốc HTX Nông nghiệp Thanh Chương cũng cho biết: “Toàn HTX có 215ha lúa, tất cả đều dựa vào nguồn nước từ trạm bơm Rạng. Ngoài việc bám lịch bơm của Công ty Thủy lợi, chúng tôi cũng thường xuyên bám đồng để điều tiết nước; đồng thời khuyến cáo người dân tăng cường việc đắp bỡ để hạn chế tình trạng thất thoát nước trên đồng ruộng. Nếu trời tiếp tục nắng hạn thì không chỉ riêng xã chúng tôi mà công tác sản xuất ở nhiều đơn vị sẽ gặp khó khăn, nhất là những vùng ở xa trạm bơm”.
Chưa phải là thời điểm khô hạn nhưng nhiều diện tích lúa đã có biểu hiện thiếu nước. |
Dù đầy đủ hệ thống trạm bơm và kênh mương nhưng sông Lam cạn nước là tình thế bất khả kháng trong công tác phòng chống hạn. Để giải quyết tình trạng này, ông Nguyễn Trí Hiệp - Phó Giám đốc Công ty TNHH Thủy lợi huyện Thanh Chương đề xuất: “Đề nghị cấp có thẩm quyền yêu cầu các nhà máy thủy điện xả nước để phục vụ sản xuất. Không chỉ huyện Thanh Chương mà nhiều huyện khác cũng đang thiếu nguồn nước tưới do nước sông Lam cạn kiệt”.
Đình Hà - Đài TTTH Thanh Chương