Lữ Ánh Tuyết: Nữ thủ lĩnh Đoàn người Thái và hành trình bảo tồn văn hóa dân tộc

Nữ bí thư Đoàn trẻ tuổi Lữ Ánh Tuyết cùng em bé người dân tộc Thái.

Được nữ bí thư Đoàn trẻ tuổi Lữ Ánh Tuyết dẫn một vòng quanh xã Thành Sơn, Anh Sơn, qua khỏi chiếc cầu treo bản Bộng bắc qua dòng sông Con xanh mát, vừa đặt chân đến đầu bản cảm nhận rõ không khí trong lành giữa màn mây, mặt trời dát vàng trên mỗi cung đường, trên những mái nhà sàn của bà con người Thái. Bảng hiệu với dòng chữ trắng “Hồ sen bản Bộng” nổi bật trên thanh gỗ, trở thành điểm nhấn của bản. Vừa đi ,Ánh Tuyết vừa trải lòng, sinh ra và lớn lên ở vùng quê có truyền thống văn hoá, xã có hai bản đồng bào dân tộc Thái sinh sống chiếm gần 50% dân số; năm 1997 bản Bộng nơi chị sinh ra được công nhận là bản văn hoá, cũng là bản làng đầu tiên của dân tộc Thái trong cả nước đạt danh hiệu này. Tuổi thơ lớn lên từ những điệu khắp, nhuôn, điệu múa lăm vông của bà, của mẹ, những âm thanh cồng chiêng, khắc luống, tiếng khèn, pí của bố và những trai làng trong bản, nên bản sắc văn hóa của người Thái đã ăn sâu trong tiềm thức chị. Ánh Tuyết luôn mong muốn những giá trị văn hoá đó được lưu giữ, trao truyền và ước mơ một ngày nào đó thế hệ trẻ như chị được sống hoà vào những lễ hội bản làng, được thay thế hệ đi trước trình diễn những bản sắc văn hoá đó.

Bí thư Đoàn xã Lữ Ánh Tuyết, Bí thư Đoàn xã Thành Sơn huyện Anh Sơn đã tổ chức nhiều hoạt động, chương trình nhằm khơi nguồn tình yêu, niềm tự hào cho lớp trẻ dân tộc Thái ở địa phương giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc

Sau khi tốt nghiệp trường Đại học Vinh năm 2015, Ánh Tuyết quyết định về quê, gắn bó với bản làng và có cơ duyên làm công tác Đoàn. Bằng sự nỗ lực của bản thân, chị được bầu làm Phó Bí thư, rồi Bí thư Đoàn xã vào năm 2022. Là một người trẻ, thủ lĩnh Đoàn nơi mảnh đất có truyền thống văn hóa Thái lâu đời, chị đã tìm đến các vị già làng, người uy tín trong bản để nghe kể và tìm hiểu kỹ hơn về văn hóa, lịch sử, bản sắc văn hóa của người Thái. Từ thực tế trên địa bàn hiện nay thế hệ trẻ không am hiểu nhiều cũng như ít có đam mê với văn hóa Thái, việc đầu tiên Ánh Tuyết làm là thành lập ra nhóm văn hoá văn nghệ và nhóm những người yêu văn hoá Thái, tập hợp, kết nối những thanh niên người Thái trong xã lại với nhau để tìm hiểu, gìn giữ và lan toả bản sắc văn hoá dân tộc mình. Tiếp đó, với vai trò là bí thư Đoàn xã, năm 2019 chị đã phối hợp với Hội LHPN xã thành lập CLB “Dân ca, dân nhạc, dân vũ bản Bộng xã Thành Sơn”. Hiện nay CLB có 60 thành viên, đều là những người trẻ có độ tuổi từ 15 - 35, CLB được chia làm bốn tổ chính gồm: tổ múa, tổ hát, tổ nhạc cụ và tổ sáng tác. Với vai trò chủ nhiệm CLB, Ánh Tuyết tổ chức sinh hoạt CLB hai lần/tháng, tại các buổi sinh hoạt sẽ tập luyện các làn điệu suối, khắp, lăm, nhuôn; các nhạc cụ dân tộc khắc luống; khèn, sáo, trống và các điệu múa truyền thống. Năm 2023, CLB được UBMTTQ tỉnh Nghệ An chọn tham gia biểu diễn ở Ngày hội Kết đoàn tỉnh Nghệ An tại thành phố Vinh và thường xuyên tham gia các sự kiện chính trị của địa phương, giao lưu, biểu diễn phục vụ khách du lịch. Sau gần bốn năm hoạt động, CLB đã được Trung tâm Văn hóa tỉnh Nghệ An công nhận đạt mô hình văn hóa cấp tỉnh.

Ánh Tuyết thành lập ra nhóm văn hoá văn nghệ và nhóm những người yêu văn hoá Thái, tập hợp, kết nối những thanh niên người Thái để gìn giữ và lan toả bản sắc văn hoá dân tộc mình.

Em Lô Mỹ Linh, thành viên CLB “Dân ca, dân nhạc, dân vũ bản Bộng xã Thành Sơn” chia sẻ: CLB trở thành sân chơi ý nghĩa cho những bạn trẻ là người dân tộc Thái chúng em. Trong những buổi sinh hoạt, chị Tuyết chủ nhiệm CLB còn tổ chức nhiều hoạt động khác như học tiếng nói, chữ viết người Thái, ý nghĩa trang phục, các nghề truyền thống, tuyên truyền bà con loại bỏ những hủ tục lạc hậu, tăng cường tinh thần đoàn kết cộng đồng… Chính những hoạt động ý nghĩa ấy đã giúp cho CLB ngày càng nhận được sự tin yêu, hưởng ứng nhiệt tình của đông đảo các bạn trẻ, cũng như sự ủng hộ tích cực từ phía gia đình. Qua đó, những người trẻ chúng tôi đã cùng lan tỏa, gìn giữ và phát huy những bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Ánh Tuyết thành lập ra nhóm văn hoá văn nghệ và nhóm những người yêu văn hoá Thái, tập hợp, kết nối những thanh niên người Thái để gìn giữ và lan toả bản sắc văn hoá dân tộc mình.

Để giữ gìn những nét đẹp văn hóa của người Thái, Ánh Tuyết còn cùng với già làng, những người có uy tín và chính quyền địa phương khôi phục lại hai lễ hội quan trọng của đồng bào Thái là lễ hội cầu mùa và lễ hội mừng lúa mới, nhờ đó ba năm nay ở bản Bộng xã Thành Sơn hai lễ hội này được phục dựng lại và tổ chức vào ngày mùng 5 Tết Âm lịch và ngày 5/5 Âm lịch hàng năm. Ngoài ra, hàng năm Đoàn xã Thành Sơn phối hợp với các trường học trên địa bàn tổ chức 4-5 hội thi, chương trình giao lưu liên quan đến nội dung giữ gìn bản sắc văn hoá Thái như gói bánh sừng trâu, nấu các món ăn người Thái, nét đẹp trang phục Thái, giao lưu văn nghệ, các môn thể thao truyền thống... Đã hai năm nay, cứ vào dịp hè Đoàn xã Thành Sơn đều tổ chức mở lớp truyền dạy dân ca Thái cho hơn 60 em học sinh, đoàn viên thanh niên. Đặc biệt, khi xã Thành Sơn, Anh Sơn xây dựng và phát triển du lịch cộng đồng ở bản Bộng, Ánh Tuyết đã phát huy vai trò tiên phong của mình, triển khai nhiều hoạt động ý nghĩa như: nhận làm con đường bích hoạ dài hơn 500m đi vào bản Bộng, định kỳ sẽ huy động đoàn viên thanh niên sáng tạo vẽ nên những bức tranh sinh động, màu sắc tươi vui về quá trình phát triển của bản làng, những phong tục tập quán của người Thái… Đoàn xã nhận nhiệm vụ trồng và chăm sóc “Hồ sen bản Bộng”, để tạo điểm nhấn cho khách đến tham quan. Năm 2023, Đoàn xã đã bàn giao công trình quét mã QR địa danh du lịch cộng đồng tại bản Bộng và lắp bảng mã QR tại các homestay và các điểm sinh thái trên địa bàn…

Nữ Bí thư Đoàn xã thành lập ra nhóm văn hoá văn nghệ và nhóm những người yêu văn hoá Thái, tập hợp, kết nối những thanh niên người Thái để gìn giữ và lan toả bản sắc văn hoá dân tộc mình.

Không chỉ trăn trở việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc, nhận thấy địa bàn xã nằm xa trung tâm huyện, cuộc sống của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp, còn nhiều khó khăn, với vai trò là bí thư Đoàn xã, phát huy tinh thần, nhiệt huyết của tuổi trẻ, thời gian qua Ánh Tuyết đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, sáng tạo chung tay xây dựng nông thôn mới.

CLB “Dân ca, dân nhạc, dân vũ bản Bộng xã Thành Sơn” doTuyết làm chủ nhiệmthường xuyên tham gia các sự kiện chính trị của địa phương, giao lưu, biểu diễn phục vụ khách du lịch.

 Trong hai năm qua, Ánh Tuyết đã huy động hơn 600 ĐVTN ra quân vệ sinh môi trường, sẻ phát, thu gom rác thải tại các tuyến đường thôn Cầu Đất; đường ra cầu treo Làng Bộng; tụ điểm rác Cây Lim; điểm rác cầu Khe San… Duy tu, san lấp mặt bằng, nạo vét kênh mương, san lấp lề đường tuyến đường GTNT tại thôn Hùng Thành, kênh mương nội đồng thôn Hưng Thành… với chiều dài hơn 2km với sự tham gia của 300 lượt ĐVTN. Phối hợp với Đội SVTN Đồng hương Nghệ Tĩnh trường Đại học Giao thông Vận tải và Học viện Bưu chính Viễn thông tổ chức “Chương trình thắp sáng đường quê” bằng đèn năng lượng mặt trời tuyến đường thôn Cầu Đất với tổng kinh phí gần 20 triệu đồng. Tổ chức ra quân hơn 20 đợt thứ bảy tình nguyện, ngày chủ nhật xanh với nhiều hoạt động thiết thực góp phần chung tay xây dựng nông thôn mới…

Nữ bí thư Đoàn xã Thành Sơn Lữ Ánh Tuyết.

Chị Nguyễn Thị Hương Liên, Bí thư huyện Đoàn Anh Sơn đánh giá: "Đồng chí Lữ Ánh Tuyết là một cán bộ Đoàn dân tộc thiểu số nhiệt huyết, năng nổ, tích cực trong các phong trào, hoạt động của Đoàn và đặc biệt là người luôn tâm huyết trong việc gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc Thái. Những việc làm của đồng chí đã góp phần lan toả, làm thay đổi nhận thức và hành động của thế hệ trẻ trong việc phát huy tinh thần trách nhiệm, kế thừa các giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc. Với những cống hiến của mình, năm 2020 đồng chí được chọn là điển hình thanh niên dân tộc thiểu số tỉnh Nghệ An; năm 2023 được Ủy ban Hội LHTN Việt Nam tỉnh Nghệ An tặng bằng khen đã có thành tích xuất sắc trong chương trình Tình nguyện mùa Đông năm 2022 và Xuân tình nguyện năm 2023, đặc biệt năm 2024 này đồng chí được Tỉnh Đoàn Nghệ An tuyên dương thanh niên tiêu biểu làm theo lời Bác. Thời gian tới, mong muốn sẽ có nhiều đoàn viên thanh niên học tập, noi gương Lữ Ánh Tuyết để xây dựng bản làng ấm no, giàu đẹp".