Đổi tiền lẻ "vào mùa", cảnh giác nhận phải giấy lộn

Phí đổi tiền trực tiếp cao hơn online

Tết Tân Sửu 2021 sắp tới gần, chị M.H - chủ Cửa hàng bán vật liệu xây dựng phố An Dương, quận Tây Hồ, Hà Nội lại “ngược xuôi” tìm địa chỉ đổi tiền dù dịch vụ này không được pháp luật Việt Nam cho phép. “Tôi thích đổi tiền lẻ mới để đi lễ chùa đầu năm. Tôi cũng muốn có tờ tiền polymer mệnh giá 20.000 đồng, 50.000 đồng mới để mừng tuổi người già, người thân và trẻ nhỏ dù phải chịu mức phí khá cao”, chị M.H cho biết.

Website đổi tiền được thiết kế công phu để "hút" khách.

Khảo sát của phóng viên tại Hà Nội, dịch vụ đổi tiền lẻ mệnh giá nhỏ tại cổng các chùa như: Quán Sứ, Đền Quán Thánh... hoạt động "ẩn" hơn. Đóng vai người có nhu cầu đổi tiền mới, phóng viên được chủ một điểm bán sớ, sách tử vi tại vỉa hè phố Quán Sứ cho biết: “Muốn đổi tiền lẻ mới mệnh giá nhỏ 1.000 đồng, 2.000 đồng, chị phải trả phí 30%, tức là nhận 1 cọc 1.000 đồng tiền mới tương đương 100.000 đồng, khách chỉ được nhận 70.000 đồng; đổi tiền mới mệnh giá 5.000 đồng, mất phí 20%. Với mệnh giá cao hơn, ví dụ 50.000 đồng, hiện không có tiền mới hoàn toàn nên nếu muốn đổi 5 triệu đồng thì khách phải chịu phí 150.000 đồng”.

Như vậy, nếu đổi tiền lẻ, tiền mới trực tiếp, người dân thường phải chịu phí từ 18% đến 30%. Trong khi đó, nếu đổi tiền trực tuyến (online), phí chỉ mất khoảng 10%. Do vậy, các website đổi tiền, Facebook quảng cáo dịch vụ này rất “sôi động”  mỗi dịp Xuân về. Hiện, phí đổi tiền mệnh giá từ 10.000 đồng đến 500.000 đồng là 10%; nếu đổi trên 20 triệu đồng, phí phải trả 9,6%, tùy từng nơi, từng mệnh giá và độ mới của tiền sẽ phải trả các mức phí khác nhau.

Chỉ cần lên Google, gõ từ khóa “đổi tiền Tết online” hoặc “Đổi tiền online”, người tìm kiếm sẽ nhận được hàng trăm kết quả trang web nhận đổi tiền, kèm điện thoại và địa chỉ giao dịch.

Phóng viên gọi số hotline của website đổi tiền trên mạng, được người phụ nữ xưng danh Bùi Kim N cho biết: “Hiện, mình có đủ các loại tiền mới mệnh giá từ 1.000 đồng đến 500.000 đồng với mức phí cạnh tranh nhất. Nếu khách đổi với số lượng nhiều hoặc lấy buôn thì sẽ có giá tốt hơn. Tiền mệnh giá 10.000 luôn sẵn, nếu đổi trực tiếp tại các điểm khác sẽ không có tiền mới liền seri như ở đây”.

Kết nối với tài khoản Facebook "Đổi tiền mới, tiền lẻ xxx", ngay lập tức, phóng viên được một người đàn ông giới thiệu thông tin đổi tiền được cập nhật trên website doitienmoixxx.com. "Tất cả các mệnh giá trên là tiền mới, nguyên kiện, nguyên seri, chỉ cần báo số lượng, muốn đổi bao nhiêu cũng có. Chúng em sẽ cử người mang đến tận nơi, phục vụ tận tình. Dịch vụ giao tiền tận nhà cho các khách hàng ở xa với hình thức thanh toán chuyển khoản, thanh toán bằng thẻ cào", chủ tài khoản A cho biết.

Theo đó, tiền mệnh giá nhỏ 1.000 đồng, 2.000 đồng, khách đổi phải trả phí từ 13 -15%; phí đổi tiền 10.000 đồng, 20.000 đồng là 6% - 8%; với 50.000 đồng, 100.000 đồng, phí mất là 3% - 5%. Khách muốn mức phí rẻ hơn có thể đổi "tiền lướt" với độ mới đạt 80% - 90%, mức phí chỉ từ 2% - 3%.
Ngoài dịch vụ đổi tiền mới, tiền lẻ, dịch vụ "rao bán" tiền lì xì trên mạng gần đây còn có thêm dịch vụ bán các loại tiền của nhiều nước. Chẳng hạn, tờ tiền 2 USD được niêm yết với nhiều mức giá khác nhau. Với series đẹp, giá bán tờ 2 USD có thể lên tới 800.000 đồng/USD.

Đổi tiền lẻ hưởng chênh lệch sẽ bị phạt tối đa 40 triệu đồng 

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 44/CT-TTg về tăng cường công tác quản lý, điều hành nhằm bình ổn giá cả thị trường, bảo đảm trật tự an toàn xã hội dịp Tết Nguyên đán Tân Sửu, trong đó yêu cầu các cơ quan chức năng tăng cường phát hiện và xử lý các hành vi đổi tiền lẻ trái quy định của pháp luật.

Đề cập tới dịch vụ đổi tiền lẻ, tiền mới trong bối cảnh 8 năm nay, NHNN không có chủ trương đưa tiền mới mệnh giá nhỏ vào lưu thông dịp Tết, luật sư Đặng Văn Cường (Đoàn luật sư Thành phố Hà Nội) cho biết: “Nghị định 96/2014/NĐ-CP về xử phạt hành chính trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng quy định hành vi này sẽ bị phạt tiền ở mức thấp nhất là 20 triệu đồng. Cụ thể, điểm a khoản 5 Điều 30 Nghị định 96/2014/NĐ-CP có nêu: Phạt tiền từ 20 - 40 triệu đồng đối với hành vi thực hiện đổi tiền không đúng quy định của pháp luật. Mức phạt này áp dụng cho các cá nhân vi phạm; tổ chức vi phạm bị phạt gấp 2 lần”.

Các trang đổi tiền online cam kết sẽ giao tiền tận nơi trong vòng 24 giờ.

Giới luật sư cũng đưa ra rất nhiều cảnh báo về tiền giả, lừa đảo… mà người dân có thể gặp khi đổi tiền trên mạng. "Đổi tiền online cũng như trực tiếp sẽ gặp nhiều rủi ro như bị đổi thiếu tiền; tiền bất hợp pháp, tiền giả do không có tổ chức, trụ sở rõ ràng. Khi bị nhận tiền giả, người đổi còn gặp rủi ro khi phải chứng minh nguồn gốc tiền đó từ đâu mà có? Tôi nghĩ là không nên đổi tiền, mất phí", luật sư Trần Minh Hùng (Đoàn luật sư Thành phố Hồ Chí Minh) cho biết. 

Để tiết kiệm ngân sách, Phó Thống đốc NHNN, ông Đào Minh Tú cho biết: Nhờ chủ trương không đưa tiền mới mệnh giá nhỏ vào lưu thông dịp Tết, những năm qua ngân sách đã tiết kiệm được hơn 3.500 tỷ đồng. “Tết Tân Sửu năm nay, NHNN sẽ tiếp tục siết chặt chuyện đổi tiền lẻ và không in tiền mới mệnh giá nhỏ như những năm trước. Đây là năm thứ 8 liên tiếp, NHNN chủ trương không phát hành tiền lẻ mới vào dịp Tết. Tuy nhiên, tiền lẻ đã qua lưu thông vẫn đủ cung ứng để phục vụ nền kinh tế”, Phó Thống đốc NHNN cho biết. 

Tâm lý một số người dân thích tiền mới nên dịch vụ đổi tiền trái phép vẫn có cửa hoạt động.

Phó Thống đốc cho rằng: Việc sử dụng tiền lẻ mới vào dịp Tết Nguyên đán hàng năm, đi lễ đền chùa chỉ là thói quen. NHNN sẽ tích cực phối hợp với các cơ quan để tuyên truyền cho người dân hiểu đúng về vai trò của tiền mệnh giá nhỏ. “Chúng tôi vẫn hạn chế in thêm tiền lẻ để tiết kiệm kinh phí cho Nhà nước. Về mặt pháp lý, NHNN không có chức năng phục vụ nhu cầu tiền lẻ trong dịp này”, ông Đào Minh Tú cho biết.