Những đề xuất thay đổi quan trọng liên quan đến hộ chiếu

Bộ Công an vừa hoàn thành dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam (Luật XCNC), dự kiến trình Quốc hội vào kỳ họp thứ năm (tháng 5-2023) và thông qua vào kỳ họp thứ sáu (tháng 10-2023).

Đáng chú ý, tại dự thảo tờ trình về đề nghị sửa luật, Bộ Công an đề xuất nhiều điểm mới liên quan đến việc cấp hộ chiếu.

Bổ sung quy định cấp hộ chiếu thông qua giao dịch điện tử

Theo Bộ Công an, Luật XCNC quy định người đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông ở trong nước phải trực tiếp thực hiện đề nghị cấp hộ chiếu tại cơ quan quản lý xuất nhập cảnh. Để thực hiện việc cấp hộ chiếu phổ thông cho công dân ở dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 cần bổ sung quy định về hình thức, trình tự và thủ tục thực hiện đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông qua giao dịch điện tử. 
 

Bộ Công an đề xuất bổ sung quy định về hình thức, trình tự và thủ tục thực hiện đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông qua giao dịch điện tử.

Cạnh đó, theo Bộ Công an, đề xuất quy định rõ hình thức nộp hồ sơ và trình tự, thủ tục thực hiện đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông, trình báo mất hộ chiếu phổ thông và đề nghị khôi phục giá trị sử dụng của hộ chiếu phổ thông qua giao dịch điện tử để đảm bảo cơ sở pháp lý thực hiện.

Cũng theo Bộ Công an, nhằm tạo thuận lợi cho công dân khi trình báo mất hộ chiếu phổ thông, Bộ Công an đề xuất sửa đổi khoản 2 Điều 28 quy định rõ nơi báo mất như sau: Trong thời hạn 48 giờ kể từ khi phát hiện hộ chiếu phổ thông bị mất, người bị mất hộ chiếu trực tiếp nộp hoặc gửi đơn báo mất theo mẫu cho cơ quan quản lý xuất nhập cảnh công an tỉnh, TP trực thuộc trung ương nơi thuận lợi hoặc công an cấp huyện, cấp xã nơi gần nhất hoặc đơn vị kiểm soát xuất nhập cảnh tại cửa khẩu hoặc cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài nơi thuận lợi hoặc qua cổng dịch vụ công Bộ Công an.

Bỏ bớt giấy tờ nhờ khai thác thông tin từ cơ sở dữ liệu

Cạnh đó, theo Bộ Công an, Điều 15 Luật XCNC quy định khi làm thủ tục đề nghị cấp hộ chiếu phổ thông, công dân Việt Nam phải nộp kèm theo bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh đối với người chưa đủ 14 tuổi; bản chụp CMND hoặc CCCD đối với trường hợp có sự thay đổi thông tin về nhân thân so với thông tin trong hộ chiếu đã cấp lần gần nhất.

Tuy nhiên, hiện nay Cục Quản lý xuất nhập cảnh, Bộ Công an có thể khai thác một phần thông tin trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu của Bộ Tư pháp nên việc yêu cầu công dân phải nộp các giấy tờ này là không cần thiết, gây phiền hà cho người dân.

Vấn đề này, bộ trưởng Bộ Công an cũng đã ban hành Quyết định 5714/QĐ-BCA-V03 phê duyệt phương án đơn giản hóa đối với các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết của Bộ Công an. Theo đó, bãi bỏ quy định nộp bản chụp CMND hoặc CCCD đối với trường hợp có sự thay đổi thông tin về nhân thân so với thông tin trong hộ chiếu đã cấp lần gần nhất, bãi bỏ quy định nộp bản sao giấy khai sinh hoặc trích lục khai sinh đối với người chưa đủ 14 tuổi. Do vậy, Bộ Công an đề nghị sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 15 Luật XCNC theo hướng trên.

Bổ sung nơi sinh vào hộ chiếu

Bộ Công an cho biết: Theo khoản 3 Điều 6 Luật XCNC thì giấy tờ xuất nhập cảnh không có thông tin về “nơi sinh”. Điều này dẫn đến sự phản ứng từ phía nước ngoài, từ chối cấp thị thực vào hộ chiếu mẫu mới, gây khó khăn cho công dân Việt Nam khi xuất nhập cảnh.

Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 76/2022/QH15, đồng ý bổ sung thông tin “nơi sinh” vào hộ chiếu cấp cho công dân Việt Nam. Do vậy, theo Bộ Công an, cần sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 6 Luật XCNC theo hướng bổ sung thông tin về “nơi sinh” là thông tin cơ bản trong giấy tờ xuất nhập cảnh. Điều này sẽ tạo thuận lợi cho công dân khi làm các thủ tục liên quan đến xuất nhập cảnh với phía nước ngoài.

Cạnh đó, theo Bộ Công an, hiện nay có tình trạng công dân đề nghị cấp hộ chiếu, khi đến hẹn nhận kết quả thì không trực tiếp đến nhận (những trường hợp này không đề nghị trả hộ chiếu qua dịch vụ bưu chính công ích) dẫn đến nhiều khó khăn trong việc trả hộ chiếu, cũng như việc quản lý hộ chiếu đã cấp nhưng người được cấp không đến nhận.

Do đó, Bộ Công an đề nghị bổ sung khoản 1a vào sau khoản 1 Điều 27 như sau: “1a. Hủy giá trị sử dụng hộ chiếu còn thời hạn đối với trường hợp đã quá sáu tháng kể từ ngày hẹn nhận kết quả đề nghị cấp hộ chiếu mà không đến nhận hộ chiếu”.

Hộ chiếu các nước có thông tin gì?

Hộ chiếu của các nước đều có những thông tin cơ bản như tên, ngày tháng năm sinh, giới tính, số hộ chiếu, ngày cấp, ngày hết hạn, nơi cấp, loại hộ chiếu. Trong đó, một số nước có thông tin về nơi sinh (Place of birth) trên hộ chiếu là Mỹ, Trung Quốc, Đức và Singapore. Riêng Singapore ngoài những thông tin trên còn có thêm mục thông tin số CCCD.

Còn hộ chiếu của Nhật Bản, Hàn Quốc không ghi thông tin nơi sinh. Đặc biệt, ở hộ chiếu Nhật Bản, ngoài những thông tin cơ bản còn có thêm mục thông tin chữ ký của người sở hữu hộ chiếu.