Loạn khai thác cát sỏi!
 |
| Dòng sông trơ đáy bởi tình trạng khai thác bừa bãi (Ảnh: LQK) |
Huyện Thanh Chương là địa phương có dòng sông Lam đi qua với chiều dài và số xã nằm dọc hai con sông khá lớn. Cùng với nhu cầu của nhân dân trong việc xây dựng thì các điểm khai thác cát sỏi mọc lên khá nhiều. Thế nhưng, hiện nay trên địa bàn huyện chưa có một điểm khai thác nào được cấp phép. Các điểm hiện đang tiến hành khai thác là do xuất phát từ nhu cầu sử dụng của người dân nên các địa phương tự qui hoạch và các hộ cá nhân đảm nhận khai thác.
Đây cũng là tình trạng chung của các địa phương khác trong toàn tỉnh. Nhu cầu sử dụng cát, sỏi, phục vụ các công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh là rất lớn, trong khi những quy định về điều kiện để được cấp phép khai thác nguyên liệu này lại rất nghiêm ngặt, vì vậy mà hoạt động khai thác cát, sỏi thời gian qua hầu hết không có giấy phép. Hiện toàn tỉnh mới chỉ cấp 8 giấy phép khai thác cát, sỏi bãi bồi và lòng sông tại các huyện Tân Kỳ, Nghĩa Ðàn, Anh Sơn, Con Cuông, Quỳ Hợp, tuy nhiên, đến thời điểm này, chỉ còn một giấy phép còn hiệu lực. Các đối tượng tham gia khai thác cát sỏi chủ yếu là các cá nhân khai thác nhỏ lẻ, năng lực đầu tư hạn chế, khai thác phục vụ mưu sinh hàng ngày, do đó, công tác quản lý gặp rất nhiều khó khăn. Tình trạng khai thác không đúng theo quy trình vẫn xảy ra.
Trước thực trạng trên, nhằm mục đích đưa hoạt động khai thác, vận chuyển, tiêu thụ, xuất khẩu cát, sỏi lòng sông đi vào trật tự, tạo nguồn thu ngân sách cho nhà nước và địa phương, tạo công ăn việc làm, thu nhập cho lao động nông nhàn, tránh gây thất thoát tài nguyên, ảnh hưởng môi trường, môi sinh, gây sạt lở đất nông nghiệp, cơ sở hạ tầng,… Sở Tài nguyên và Môi trường đã có văn bản số 1285, ngày 11/6/2007 tham mưu UBND tỉnh trong vấn đề quản lý cát sỏi lòng sông. UBND tỉnh cũng đã cho chủ trương về việc cho sử sụng thông tin kết quả điều tra, đánh giá và quy hoạch khai thác đối với cát sỏi lòng sông trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Riêng các khu vực không thuộc diện tích đã được điều tra, khảo sát, Sở xem xét các khu vực cát, sỏi bãi bồi và lấy ý kiến của các nở, ngành và chính quyền địa phương có liên quan để tham mưu UBND tỉnh xem xét cho chủ trương lập hồ sơ xin cấp phép khai thác theo quy định. Thực hiện Chỉ thị số 29/2008/CT-TTg ngày 02/10/2008 của TTCP về việc quản lý và cấp giấy phép khai thác cát sỏi lòng sông áp dụng cho sông nhánh với công suất tối đa cho phép 5000 m3/năm, chỉ cấp phép với thời gian 06 tháng vào mùa khô, hiện nay, Sở Tài nguyên và Môi trường đang rà soát, xem xét các khu vực mỏ,… để hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đúng theo quy định tại chỉ thị này. Ngày 20/5/2009 Sở Tài nguyên và Môi trường có Công văn số 1371 báo cáo UBND tỉnh ngừng cho chủ trương xin khai thác cát, sỏi lòng sông đồng thời đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo Sở Xây dựng lập quy hoạch thăm dò, khai thác cát, sỏi bổ sung đối với các khu vực chưa được điều tra, đánh giá chất lượng, trữ lượng để trình UBND tỉnh thông qua HĐND tỉnh theo quy định. Trong thời gian tới, sở cũng sẽ tiếp tục phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND cấp huyện tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn toàn tỉnh. Đồng thời kiến nghị UBND tỉnh cho phép các doanh nghiệp được thăm dò, đánh giá chất lượng và trữ lượng cát sỏi tại các khu vực đã được qui hoạch.
Bằng những giải pháp, Sở Tài nguyên và Môi trường phấn đấu từng bước đưa việc khai thác cát sỏi lòng sông vào quy củ, góp phần đảm bảo môi trường, tăng nguồn thu ngân sách cho tỉnh.
(Mai Hương)
