Cây hoa quý của tôi
Năm 1985, lần đầu tiên được sang làm phim tài liệu chào mừng kỷ niêm 10 năm Quốc khánh nước cộng hoà dân chủ nhân dân Lào tại tỉnh Xa Vẳn Nạ Khệt, kết nghĩa với tỉnh Bình Trị Thiên. Sau lần làm phim tài liệu năm ấy, tôi còn nhiều lần khác trở lại nước bạn. Nhưng mãi đến năm 2000, trong một chuyến công tác trao đổi, học tập kinh nghiệm nghịệp vụ với đồng nghiệp tại Đài truyền hình quốc gia Lào, được bạn đưa đi tham quan nhiều thắng cảnh, tôi mới phát hiện ra loại hoa quý mà tôi đang kể câu chuyện với bạn.
 |
| Hoa Đoọc Khun được trồng ở TP Vinh, Nghệ An vẫn nở vào dịp tháng Tư - dịp tết té nước của dân tộc Lào |
Còn nhớ, hôm đó, khi đạo diễn xong một số cảnh quay tại nhà máy thuỷ điện Nậm Ngừm. Quả của loại hoa này như quả đậu giải đã chín đen nhưng to bằng ngón tay cái. Tôi đã hái một bó quả khô từ những cây hoa quý trước sân nhà máy để mang về Nghệ An trồng thử. Chuyến công tác trở về, trước khi xuống xe, tôi không quên chia cho các thành viên trong đoàn mỗi người vài quả về nhà gieo ươm. Số quả còn lại tôi gieo xung quanh nhà mình và mang sang cơ quan gieo quanh hàng rào để tạo cảnh sau này. Mục đích, ý tưởng rất hay nhưng kết quả là không có quả nào chịu nẩy mầm. Thời gian trôi qua, hy vọng tưởng như đã tắt, thì bất chợt vào tháng tư năm sau (2001), tôi phát hiện một mầm cây lạ mọc lên ngay trước cổng nhà mình. Có phải đây là cây hoa quý mà tôi đã gieo ươm? Chưa giám tin, nhưng tôi vẫn hàng ngày chăm tưới, bắt sâu, vun gốc. Mãi tới chuyến công tác sang nước bạn lần sau tôi mới thẩm định được cây mọc trước cổng nhà mình chính là cây hoa Đoọc Khun, loài hoa quý của dân tộc Lào anh em.
 |
| Thắt chặt thêm tình Việt - Lào anh em |
Hoa Đoọc Khun nở tháng tư, đúng vào dịp tết té nước của dân tộc Lào, như hoa Đào, hoa Mai nở đúng vào dịp tết cổ truyền Việt Nam. Ở Lào, mỗi năm tết đến, những cây Đoọc Khun trong sân các chùa tháp và trước cửa nhiều gia đình hoa nở kín cả vòm cây một sắc vàng tươi trong nắng tháng tư. Hoa rủ xuống từng chùm như những giải vàng dâng tặng cuộc sống. Trên đường phố, trước các cổng chùa ở thủ đô Viêng Chăn, có rất nhiều quầy hàng bán hoa phục vụ du khách. Trong ngày đầu năm mới, hoa Đoọc Khun được kết thành chùm để mọi ngươi đến lễ chùa nhúng vào nước thơm, tắm cho các tượng phật. Đây là lễ thiêng trong tín ngưỡng của nhân dân các bộ tộc Lào. Trên các đường phố, mọi người treo các chùm hoa Đoọc Khun hai bên của kính ô tô, trước các phương tiện giao thông khác, hoặc cầm trên tay, như người Việt Nam đi sắm hoa Đào ngày tết. Người Lào quan niệm: hoa Đoọc Khun là biểu tượng của sự may mắn, phúc đức trong năm. Vào ngày đầu năm mới, các thành viên trong gia đình, bạn bè, hàng xóm trong khối phố, trong các mường Lào đều chúc phúc năm mới bằng hoa Đoọc Khun. Anh Koong Khăm - trưởng ban thời sự Đài truyền hình quốc gia Lào cho tôi biết “Cây hoa này không phải nhà nào cũng trồng được, thông thường chỉ những gia đình có may mắn, phúc đức mới trồng thành công”.
Sau 10 năm, cây hoa quý của tôi đã vươn cao đến tầng hai. Nó dang rộng cành, toả bóng mát rượi những trưa hè. Đã hai mùa cây trổ hoa vàng tươi, rực rỡ. Ai đi qua cũng dừng lại ngắm hoa. Điều đặc biêt là hoa cũng nở đúng vào tháng tư, dịp tết cổ truyền của nước bạn Lào.
Từ khi có cây hoa quý, tôi bắt đầu “ươm mầm” một ý tưởng táo bạo – thưc hiện phim tài liệu về quê hương của Đoọc Khun, về tình hữu nghị keo sơn và thuỷ chung đời đời của tình đoàn kết hữu nghị Việt- Lào.
 |
| Tác phẩm "Đất nước Lào tươi đẹp" sau gần 10 năm đã hoàn thành và đạt giải tại Liên hoan ảnh, phóng sự, PTL các nước ASEAN |
Gần 10 năm, tác phẩm “Đất nước Lào tươi đẹp” mới hoàn chỉnh. Tại “Liên hoan ảnh, phóng sự, phim tài liệu các nước ASEAN – Hà Nội tháng 9/2010”, phim tài liệu “Đất nước Lào tươi đẹp” của chúng tôi đã đoạt giải. Thành quả này là món quà đặc biệt của tôi và đồng nghiệp chúc mừng kỷ niệm 35 năm quốc khánh nước cộng hoà dân chủ nhân dân Lào.
Nhớ câu thơ của chủ tịch Hồ Chí Minh: “Việt- Lào hai nước chúng ta/ Tình sâu hơn nước Hồng Hà, Cửu Long”. Tôi thấy mình đã làm được một việc có ý nghĩa…
TP Vinh ngày 28/11/2010
(Lê Quang)
