Kẽ hở trong sử dụng thẻ BHYT cho trẻ dưới 6 tuổi
Nghệ An hiện có trên 800 ngàn trẻ em, trong đó số trẻ em dưới 6 tuổi là 350 ngàn cháu. Đến thời điểm này, toàn tỉnh đã có trên 326.000 trường hợp trẻ dưới 6 tuổi được cấp thẻ BHYT. Mặc dù, số lượng thẻ BHYT đã cấp chiếm tỷ lệ tương đối lớn, trên 92%, thế nhưng không hiểu lý do gì vẫn có rất nhiều trường hợp khi đi khám chữa bệnh lại không sử dụng thẻ.
Gặp chúng tôi tại khoa khám bệnh BV sản Nhi Nghệ An, chị Trương Thị Thanh ở xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ cho biết, con chị - cháu Nguyễn Thế Nguyên năm nay đã được một tuổi rưỡi, nhưng lần nào đưa con xuống đây khám bệnh, chị cũng phải dùng giấy khai sinh, bởi một lý do đơn giản là thẻ in sai, chờ cấp đợt sau. Chị đã phải chờ suốt hơn một năm qua, nhưng chiếc thẻ mới vẫn chưa được nhận.
Chị Nguyễn Thị Hạnh ở xã Nghi Kim TP Vinh, việc đưa con đi khám bằng giấy khai sinh là chuyện bình thường, không có gì đáng phải bận tâm. Vì vậy, cho dù cháu Thái Bá Gia Hưng- con trai chị năm nay đã 2 tuổi, nhưng chị Hạnh vẫn chưa biết đến mặt mũi tấm thẻ BHYT là như thế nào. Chị nói một cách thản nhiên: Tôi không biết lấy thẻ ở đâu, trong khi đi viện không có thẻ BHYT vẫn dùng được giấy khai sinh nên tôi cứ dùng giấy khai sinh thôi.
Tại BV Sản Nhi Nghệ An, nơi KCB hàng đầu cho trẻ em tuyến tỉnh, mỗi ngày có hàng trăm bệnh nhi tới khám bệnh, ngày cao điểm lên đến 800-900 trẻ đến khám, trong đó nhập viện điều trị nội trú khoảng trên 400 trường hợp. Chỉ tính riêng quý 1/2013, đã có trên 6300 trẻ điều trị ngoại trú, trong đó có tới gần 2400 trường hợp không sử dụng thẻ BHYT với tổng số tiền trên 4,55 tỷ đồng. Và trong số 21 ngàn trẻ tới khám ngoại trú cũng đã có tới trên 2700 trường hợp dùng giấy tờ các loại thay thế. Việc dùng giấy chứng sinh và giấy khai sinh đã gây khó khăn trong công tác quản lý đối tượng của bệnh viện. Bởi với số lượng bệnh nhân nhập viện và tới khám lớn như hiện nay thì đơn vị không thể phát hiện được trường hợp nào đã có thẻ, trường hợp nào chưa. Thậm chí, nhiều bệnh nhi sử dụng giấy khai sinh tới khám 2 lần chỉ trong 1 ngày. Cũng có nhiều trường hợp bệnh nhi không sử dụng thẻ BHYT, đến khám và điều trị tự ý bỏ về… khiến Bệnh viện gặp khó khăn khi không có đầy đủ hồ sơ bệnh án để thanh, quyết toán với Bảo hiểm xã hội, bị thất thu hàng trăm triệu đồng.
Điều 13 Thông tư 09 của Liên Bộ tài chính - Y tế hướng dẫn về thủ tục khám chữa bệnh BHYT quy định: trẻ em dưới 6 tuổi khi đi KCB phải xuất trình thẻ BHYT, nếu chưa có thẻ BHYT thì xuất trình giấy khai sinh và giấy chứng sinh. Điều đáng nói, Thông tư này lại không quy định rõ thời hạn đến lúc nào thì không được sử dụng các loại giấy tờ thay thế trên. Chính quy định này đã tạo cơ hội cho những trường hợp cố tình “quên” hay “lách luật” để KCB vượt tuyến, và quan trọng hơn được hưởng chi trả 100% khi dùng giấy khai sinh.
Ngoài ra, còn có tình trạng, cùng một đối tượng lúc thì sử dụng thẻ BHYT, lúc lại dùng giấy khai sinh, dẫn đến dữ liệu không trùng khớp nên càng gây khó khăn cho các cơ sở y tế trong việc quản lý thẻ, thanh quyết toán và quản lý quỹ của đối tượng. Xung quanh vấn đề này, bác sỹ CK1 Phạm Văn Diệu- Phó GĐ BV sản Nhi Nghệ An kiến nghị cần phải sửa đổi về cơ chế chính sách, có quy định sử dụng giấy khai sinh thay thế thẻ BHYT ở một thời hạn nào đó, ví dụ như trẻ dưới 6 tháng thì có thể sử dụng giấy khai sinh thay BHYT.
Sử dụng giấy khai sinh đi KCB được xem như không có thẻ BHYT. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc, trẻ sẽ không có tên trong danh sách KCB ban đầu. Trong khi đó, Luật BHYT lại quy định trẻ dưới 6 tuổi đều được miễn mọi chi phí KCB. Nghịch lý ở chỗ, các cơ sở y tế chi thì vẫn phải chi nhưng sẽ không được thanh toán nếu đối tượng không có tên trong danh sách. Chính vì vậy, mặc dù đã bước sang quý 2 năm 2013, nhưng đến nay toàn bộ số tiền 27 tỷ đồng chi phí KCB cho trẻ em dưới 6 tuổi không có thẻ BHYT trong năm 2012 vẫn còn tồn đọng. Bởi theo nguyên tắc, ngành tài chính chỉ được thanh toán thực thanh thực chi nhưng không được quá dự toán.
Với quy định sử dụng giấy khai sinh thay thế thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi, vô tình đã tạo tâm lý thờ ơ khiến nhiều người bỏ quên chiếc thẻ BHYT của con. Có thẻ cũng được mà không cũng chẳng sao, thậm chí được cấp thẻ rồi nhưng khi KCB cho con vẫn không mang theo. Bất ngờ hơn, nhiều bậc phụ huynh còn không biết phải lấy thẻ ở đâu và thủ tục để được cấp thẻ BHYT là như thế nào? Điều này còn do công tác tuyên truyền về bảo hiểm y tế từ cơ sở còn có nhiều hạn chế.
Từ một quy định mang tính nhân văn của Đảng, Nhà nước, đó là tạo mọi điều kiện thuận lợi cho trẻ em dưới 6 tuổi nếu không may đau ốm phải điều trị, nhưng đã tạo kẽ hở trong việc sử dụng thẻ BHYT của các bậc phụ huynh. Không loại trừ trường hợp còn có một số cơ sở y tế lợi dụng quy định này lập hồ sơ khống để làm thủ tục thanh toán, chiếm đoạt tiền quỹ BHYT. Nên chăng Luật BHYT cần được xem xét sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tiễn, đảm bảo khách quan và minh bạch.
(Hiến Chương)
