Phiên chất vấn và trả lời chất vấn: Để sản phẩm OCOP sẽ có bước đột phá mới

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh cùng các đại biểu dự kỳ họp.

Trả lời đại biểu, Giám đốc Sở NN&PTNT Nghệ An Phùng Thành Vinh nhận định: OCOP là chương trình mỗi xã một sản phẩm song trên thực tế có những xã có nhiều sản phẩm. Đây là những sản phẩm mang tính đặc trưng, bản sắc, văn hóa riêng có của vùng miền, điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng riêng có của vùng miền nên có thể gọi là đặc sản. Sản phẩm OCOP được xây dựng theo định hướng từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, nâng cao giá trị và ổn định về nguồn lực cho kinh tế nông thôn. Tuy nhiên, theo người đứng đầu ngành Nông nghiệp Nghệ An, điều quan trọng hiện nay là việc phát triển các sản phẩm OCOP cần là phải đi theo hướng đảm bảo sản xuất bền vững, an toàn, nâng cao chất lượng, xây dựng thương hiệu. Do đó, nếu có điều kiện cần quy hoạch lại theo vùng miền, tiểu vùng khí hậu, thổ nhưỡng để phát triển vùng nguyên liệu cung cấp.

Đại biểu Quế Thị Trâm Ngọc (Quỳ Châu) cho rằng hiện nay các sản phẩm OCOP còn mang tính tự phát do đó đầu ra chưa ổn định, giá trị kinh tế chưa cao, chưa đồng đều giữa các địa phương.

Trà lời câu hỏi của đại biểu này, Giám đốc Sở NN&PTNT khẳng định: việc phát triển và các sản phẩm được công nhận OCOP là không tự phát vì phải tuân theo một quy trình được chọn lọc từ cấp cơ sở, đủ tiêu chuẩn, điều kiện mới được công nhận, ví như theo quy định sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên phải tham gia thị trường. Tuy nhiên, vấn đề đầu ra chưa ổn định xuất phát từ hạn chế là ở địa phương vẫn lúng túng để lựa chọn sản phẩm OCOP chủ lực của huyện, xã để phát triển, nâng cao thương hiệu, chất lượng, kết nối với thị trường. 

Cũng tại phiên chất vấn các đại biểu đã nêu lên nhiều nội dung khác như: giải pháp phát triển nông nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu, đăng kí bảo hộ thương hiệu nông sản, nâng cao hiệu quả hoạt động của hợp tác xã, phát triển kinh tế lâm nghiệp;… Các nội dung này được Giám đốc Sở NN&PTNT trả lời, làm rõ.

Giám đốc Sở Công thương Phạm Văn Hoá làm rõ câu hỏi chất vấn của đại biểu.

Làm rõ thêm nội dung chất vấn “Việc triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, gắn với sản xuất tiêu thụ các sản phẩm OCOP trong điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu và biến động thị trường. Thực trạng, nguyên nhân và giải pháp trong thời gian tới”. Một số đại biểu đã nêu câu hỏi với Giám đốc Sở Công Thương về vấn đề đăng ký bảo hộ thương hiệu cho nông sản, phát triển thị trường tiêu thụ sản phẩm OCOP.

Đại biểu Hồ Thị Thu Trang (đơn vị TX. Hoàng Mai) đặt câu hỏi: Việc đăng ký bảo hộ cho thương hiệu nông sản của thị xã Hoàng Mai nói riêng, Nghệ An nói chung chưa được đăng ký, trong khi nhận thức, kiến thức của bà con về vấn đề này còn hạn chế nhất định, do đó, nguy cơ mất thương hiệu rất lớn; hướng xử lý trong thời gian tới như thế nào?

Đại biểu Trần Thị Khánh Linh (thành phố Vinh) nêu câu hỏi: Theo báo cáo, hiện nay, một số sản phẩm OCOP đã được thực hiện nguyên tắc đưa sản phẩm vào một số hệ thống phân phối hàng hóa lớn, trong đó có Lotte Vinh. Tuy nhiên, qua khảo sát thực tế vẫn chưa thấy sản phẩm OCOP của tỉnh trong các kệ hàng của Lotte Vinh. Mặt khác, du khách tới Nghệ An muốn mua các sản phẩm của địa phương về làm quà cũng rất khó khăn, ngay cả người địa phương cũng gặp khó khăn về vấn đề này (trong báo cáo cũng nêu vẫn còn nhiều người tiêu dùng chưa biết đến sản phẩm OCOP). Trách nhiệm của cơ quan chủ quản trong vấn đề này và giải pháp trong thời gian tới?

Đại biểu Hồ Thị Thu Trang (TX Hoàng Mai) nguy cơ mất thương hiệu nông sản của thị xã Hoàng Mai nói riêng, Nghệ An nói chung là rất lớn; hướng xử lý trong thời gian tới như thế nào?

Làm rõ nội dung các đại biểu quan tâm, Giám đốc Sở Công Thương Phạm Văn Hóa khẳng định: Chưa có giai đoạn nào việc phát triển thị trường nông sản được Chính phủ, các bộ, ngành và chính quyền địa phương các cấp quan tâm như hiện nay. Gần đây, Chính phủ đã ban hành hàng loạt các quyết định, chương trình, đề án, trong đó có Quyết định số 194/QĐ-TTg ngày 09/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Đổi mới phương thức kinh doanh tiêu thụ nông sản giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030".

Cùng đó, Chính phủ đã ban hành Quyết định số 386/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ: Phê duyệt Đề án Phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam" giai đoạn 2021 – 2025; Chính phủ ban hành Quyết định 174 về phê duyệt đề án thúc đẩy sản phẩm nông nghiệp do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì.

Tại Nghệ An, tỉnh đã ban hành kế hoạch cụ thể các Quyết định của Chính phủ. Sở Công Thương cũng đã lồng ghép nội dung này trong kế hoạch xuất khẩu của tỉnh ban hành theo Quyết định 481; Quyết định 400 của UBND tỉnh về ưu tiên đưa sản phẩm tiêu biểu của Nghệ An lên sàn thương mại điện tử. Để hỗ trợ sản phẩm OCOP của Nghệ An lên sàn thương mại điện tử, Sở Công Thương đã ban hành Quyết định 138.

ĐĐại biểu Trần Thị Khánh Linh (thành phố Vinh) nêu câu hỏi về việc trưng bày, quảng bá sản phẩm OCOP.

Cùng đó, ngành Công Thương đã phối hợp tham mưu xây dựng, ban hành, thực hiện một số cơ chế, chính sách để thúc đẩy tiêu thụ nông sản, trong đó có sản phẩm OCOP như Nghị quyết 25, Nghị quyết 18 của HĐND tỉnh năm 2021; Nghị quyết 32 về cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển thương mại, chính sách khuyến công.
Bên cạnh đó, tỉnh đã thực hiện rất tốt các chương trình hỗ trợ thương mại. Giai đoạn vừa qua, ngoài Trung tâm Xúc tiến đầu tư hỗ trợ thương mại, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Ngoại vụ, MTTQ, Hội Nông dân, … rất nhiều sở, ban, ngành tham gia hỗ trợ hoạt động xúc tiến thương mại và rất nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, xúc tiến xuất khẩu đã được tổ chức trong và ngoài tỉnh.

Đồng chí Thái Thanh Quý - Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh, Chủ tịch HĐND tỉnh phát biểu kết luận nội dung chất vấn về Việc triển khai thực hiện các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi gắn với sản xuất, tiêu thụ các sản phẩm OCOP trong điều kiện thích ứng với ảnh hưởng của biến đổi khí hậu và biến động của thị trường.

Thời gian tới, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An Thái Thanh Quý đề nghị UBND tỉnh các ngành, địa phương tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, triển khai thực hiện tốt các chính sách hiện có; làm thay đổi nhận thức, tư tưởng sản xuất, hướng tới sản xuất nông nghiệp hàng hóa, chất lượng cao, bền vững; liên kết sản xuất đạt hiệu quả cao. 

Tiến hành rà soát các cơ chế, chính sách của Trung ương, tỉnh, qua đó điều chỉnh, bổ sung những nội dung còn bất cập nếu thuộc thẩm quyền của tỉnh và kiến nghị Trung ương những nội dung theo thẩm quyền Trung ương; rà soát việc thực hiện các chính sách để khắc phục những thủ tục còn còn rườm rà, khó tiếp cận; đồng thời qua rà soát tham mưu chính sách đủ mạnh để phát triển nông nghiệp. 

Người đứng đầu Tỉnh ủy, HĐND tỉnh cũng yêu cầu tiếp tục chỉ đạo tích tụ ruộng đất, phát triển các vùng tập trung phù hợp với cây trồng, vật nuôi theo hướng hữu cơ, sinh thái, bền vững, ứng dụng công nghệ cao, kỹ thuật tiên tiến. Muốn vậy, phải đẩy mạnh xã hội hóa, huy động nguồn lực, thu hút doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao khoa học kỹ thuật.

Đồng thời đầu tư xây dựng đồng bộ cơ sở hạ tầng các vùng chuyên canh, dịch vụ kỹ thuật để đảm bảo sản xuất hiệu quả, hỗ trợ cơ giới hóa và sản xuất; hình thành cụm hạt nhân trong mỗi vùng thâm canh; khuyến khích cơ chế liên kết trong sản xuất nông nghiệp: liên kết ngang giữa các tác nhân (kinh tế hộ, nông trại, trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp nông nghiệp,…), liên kết dọc từ đầu vào sản xuất cho đến đầu ra thị trường.

Chủ tịch HĐND tỉnh đồng thời yêu cầu tăng cường công tác dự báo, đánh giá, cảnh báo thông tin về thị trường các nông sản chủ lực để điều chỉnh phương án sản xuất phù hợp; tiến hành xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu về nông nghiệp và nông thôn để đảm bảo thực hiện tốt trong công tác quản lý, kết nối thông tin, dữ liệu từ sản xuất đến kết nối cung cầu thị trường, truy xuất nguồn gốc, kiểm soát an toàn thực phẩm, đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin, khoa học xã hội nhân văn trong phát triển sản phẩm OCOP gắn với du lịch nông thôn, bảo tồn giá trị văn hóa bản địa./.