Quy định xe máy cũng phải có thiết bị giám sát hành trình: Có nên áp dụng?

Chiều 24-11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự thảo luật Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ. 

ĐBQH Điểu Huỳnh Sang phát biểu thảo luận

Phát biểu thảo luận, đại biểu Quốc hội (ĐBQH) Điểu Huỳnh Sang (đoàn Bình Phước) cho biết điểm c khoản 1 Điều 33 dự thảo luật quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh người lái xe theo quy định. Đại biểu bày tỏ thống nhất với quy định cơ sở dữ liệu thu được từ thiết bị giám sát hành trình sẽ được trung tâm chỉ huy giao thông do Cảnh sát giao thông quản lý, vận hành, khai thác.

Theo ĐB Điểu Huỳnh Sang, tính đến tháng 6-2023, cả nước có trên 6 triệu ôtô và 73 triệu môtô, xe máy đang lưu hành. Nếu như dự thảo luật được thông qua thì sẽ có đến hàng chục triệu xe máy phải gắn thiết bị giám sát hành trình là khó bảo đảm tính khả thi.

ĐBQH Điểu Huỳnh Sang cho biết ở nhiều quốc gia trên thế giới, người dân không lắp đặt camera hành trình để chứng minh sự trong sạch mà thay vào đó cơ quan chức năng phải chứng minh chủ phương tiện có vi phạm thì mới được xử phạt. Mặt khác, việc bắt buộc lắp thiết bị giám sát hành trình có thể vi phạm quyền riêng tư của công dân, liên quan đến tiêu chuẩn chất lượng của thiết bị, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Quy định bắt buộc khó khả thi bởi số lượng xe máy là quá lớn trong khi thu nhập người dân còn thấp, đời sống người dân còn khó khăn…

Từ những phân tích trên, ĐBQH Điểu Huỳnh Sang cho rằng quy định này chưa phù hợp với thực tế trong khi phạm vi tác động rộng. Do đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo chỉ quy định gắn thiết bị giám sát hành trình đối với xe kinh doanh vận tải như hiện hành và quy định cụ thể hơn về trung tâm tích hợp phân tích dữ liệu.

Cũng liên quan đến vấn đề này, ĐBQH Huỳnh Thị Phúc (đoàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu) cho rằng việc quy định về thiết bị giám sát hành trình là rất cần thiết để giám sát các vi phạm… Tuy nhiên, theo ĐB, đối tượng áp dụng còn khá rộng.

ĐBQH Huỳnh Thị Phúc phát biểu trước Quốc hội.

Cụ thể, tại Điểm c, khoản 1, Điều 33 về điều kiện tham gia giao thông có quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu hình ảnh của người lái xe, dữ liệu hình ảnh bảo đảm an toàn theo quy định. Vị đại biểu cho rằng quy định như vậy có thể hiểu là tất cả các loại xe bao gồm cả xe cá nhân, không loại trừ xe thuộc các trường hợp có quy định riêng của Đảng, Nhà nước đều phải gắn giám sát hành trình. Do đó, đại biểu đề nghị cần phải cân nhắc tính phù hợp và thống nhất.

Nhiều đại biểu cho rằng nhiều người dân nghèo vất vả để mua được một chiếc xe, có thể chỉ mua được chiếc xe máy cũ nhưng lại bắt họ bỏ thêm tiền để mua thiết bị giám sát hành trình là không phù hợp. Các đại biểu đề nghị cân nhắc kỹ phạm vi áp dụng.

Dự thảo luật Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu nhập dữ liệu, hình ảnh người lái xe, dữ liệu, hình ảnh bảo đảm an toàn hành trình theo quy định. Thảo luận tại tổ trước đó, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng quy định trên cần nghiên cứu tính toán, liệu có vi phạm đến bí mật đời tư hay không? Đề nghị nghiên cứu, tính toán, cân nhắc áp dụng quy định nêu trên với xe kinh doanh, xe hợp đồng, xe dịch vụ cho phù hợp và tránh lãng phí, đối với xe cá nhân chỉ khuyến khích lắp đặt chứ không bắt buộc…

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết dự thảo luật đang được Quốc hội xem xét, cho ý kiến và dự kiến thông qua tại kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV. Trong quá trình này, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra của Quốc hội và các cơ quan, đơn vị có liên quan nghiên cứu, tiếp thu, giải trình ý kiến tham gia của đại biểu Quốc hội để chỉnh lý, hoàn thiện dự án luật bảo đảm kỹ lưỡng, chất lượng, khả thi. Trong đó, sẽ nghiên cứu kỹ lưỡng để điều chỉnh quy định về thiết bị giám sát hành trình, thiết bị thu thập dữ liệu, hình ảnh người lái xe, dữ liệu, hình ảnh bảo đảm an toàn hành trình phù hợp với loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ cũng như điều kiện thực tế ở Việt Nam hiện nay. Đồng thời, bảo đảm quyền riêng tư của cá nhân và tính khả thi về quy định của luật khi được áp dụng trong thực tiễn.