Nhân lực chất lượng cao tại y tế công lập: Vì sao vẫn khó thu hút?

Tham dự phiên chất vấn và trả lời chất vấn có các đồng chí: Nguyễn Đức Trung - Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Văn Thông - nguyên Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, đại biểu HĐND tỉnh; Võ Thị Minh Sinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An và các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch HĐND, UBND tỉnh, Phó Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh.

Toàn cảnh phiên chất vấn và trả lời chất vấn lĩnh vực y tế.

Tại phiên họp, HĐND tỉnh tiến hành chất vấn, trả lời chất vấn nhóm vấn đề về tình hình cung ứng thuốc, dịch vụ khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với bệnh nhân bảo hiểm y tế, nhất là bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo và bệnh nhân nghèo, vùng dân tộc thiểu số và miền núi; Việc thực hiện chỉ tiêu về chống suy dinh dưỡng của trẻ em trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021-2025 cũng như việc thực hiện cơ chế tự chủ trong các bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh hiện nay;

Giám đốc Sở Y tế Lê Thị Hoài Chung đăng đàn trả lời chất vấn.

Trong báo cáo trình bày tại phiên họp, Giám đốc Sở Y tế Lê Thị Hoài Chung cho biết, hiện ngành có 1 đơn vị tự chủ mức tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư (nhóm I); 18 đơn vị tự chủ mức tự bảo đảm chi thường xuyên (nhóm II); 18 đơn vị tự chủ mức tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (nhóm III) và 9 đơn vị do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên. Giám đốc Sở Y tế cũng cho biết, hiện nhiều bệnh viện đã chuyển từ tư duy “phục vụ” sang “cung ứng dịch vụ”, từng bước làm hài lòng người bệnh. Việc thực hiện cơ chế tự chủ đã giúp giảm chi trả nguồn ngân sách hàng năm, riêng trong năm 2023 là khoảng khoảng 1.000 tỷ đồng tiền lương cho 8.978 viên chức, người lao động. 

Các đại biểu HĐND tỉnh tham dự kỳ họp.

Trên địa bàn tỉnh có hơn 531 cơ sở khám, chữa bệnh BHYT được phủ khắp các tuyến. Tại các khu vực Tây Bắc, Tây Nam được bố trí 2 bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh triển khai nhiều dịch vụ y tế thiết yếu cho bà con miền núi. Vì vậy, việc triển khai cung ứng dịch vụ khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế đối với bệnh nhân bảo hiểm y tế, nhất là bệnh nhân mắc bệnh hiểm nghèo và bệnh nhân nghèo, vùng dân tộc thiểu số và miền núi tiếp tục được quan tâm, từng bước đáp ứng yêu cầu người bệnh.

Các đại biểu HĐND tỉnh tham dự kỳ họp.

Tính đến tháng 11/2024 có hơn 5,3 triệu lượt khám chữa bệnh BHYT. Chi phí dành cho khám, chữa bệnh hơn 5.330 tỷ đồng, trong đó BHYT chi trả gần 4.817 tỷ đồng. Tại 10 cơ sở khám, chữa bệnh khu vực miền núi, chi phí phát sinh cho dịch vụ kỹ thuật cũng chiếm tới 48% tổng chi phí. Ngành Y tế đã tích cực, chủ động trong việc triển khai hoạt động đấu thầu, mua sắm để đảm bảo đủ thuốc phục vụ người dân. Các đơn vị y tế đã bám sát các quy định, chủ động, tích cực trong việc lập kế hoạch, bố trí kinh phí, tổ chức đấu thầu mua sắm. Trong 9 tháng năm 2024, các cơ sở y tế đã sử dụng 6.447 mặt hàng với tổng tiền thuốc khoảng 928 tỷ đồng. Tỷ lệ trúng thầu đạt trên 75%, cơ bản đáp ứng nhu cầu của khám, chữa bệnh cho người dân. Ngoài ra, ngành Y tế đã tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ để cải thiện dinh dưỡng. Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em hàng năm giảm dần theo kế hoạch.

Các đại biểu HĐND tỉnh tham dự kỳ họp.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trong báo cáo trình bày tại phiên họp, Giám đốc Sở Y tế Lê Thị Hoài Chung cho rằng, công tác khám, chữa bệnh vẫn còn những khó khăn, thách thức nhất định. Việc cung ứng thuốc, vật tư cho công tác khám, chữa bệnh ở một số cơ sở y tế còn thiếu, ảnh hưởng đến khám, chữa bệnh và quyền lợi của người bệnh. Một số cơ sở y tế ở miền núi chưa triển khai được nhiều kỹ thuật. Nhiều đơn vị còn thiếu nhân lực, cơ sở vật chất, thiết bị y tế kỹ thuật cao. Tình trạng quá tải vẫn diễn ra ở một số bệnh viện tuyến tỉnh và tuyến huyện.

Theo bà Lê Thị Hoài Chung, hiện ngành Y tế cũng đang phải đối mặt với một số khó khăn, thách thức. Những hậu quả, hệ lụy của đại dịch Covid-19 vẫn còn ảnh hưởng đến công tác khám chữa bệnh, như: chuỗi cung ứng thuốc, vật tư, hóa chất, thiết bị y tế bị đứt gãy, làm ảnh hưởng đến kết quả mua sắm, đấu thầu...Các thay đổi về cơ chế, chính sách cũng gây ra một số khó khăn, vướng mắc, đặc biệt là trong đấu thầu thuốc, thiết bị, thanh toán BHYT.

Đại biểu Nguyễn Thị Hương (đơn vị bầu cử Hưng Nguyên) đặt câu hỏi về vấn đề tuyển dụng nhân lực chất lượng cao tại cơ sở y tế tự chủ.

Quan tâm đến vấn đề tự chủ trong các cơ sở y tế công lập, đại biểu Nguyễn Thị Hương (đơn vị bầu cử Hưng Nguyên) nêu vấn đề, mặc dù các đơn vị được giao tự chủ nhưng không có cơ chế trả lương riêng cho bác sĩ giỏi để thu hút nhân lực chất lượng cao. Cùng đó, các đơn vị tự chủ nhóm III, IV không được quyết định số lượng người làm việc. Công tác mua sắm, đấu thầu qua nhiều đơn vị. Đại biểu đề nghị Giám đốc Sở Y tế cho biết thực trạng, nguyên nhân và giải pháp.

Giám đốc Sở Y tế Lê Thị Hoài Chung khẳng định, số lượng người làm việc trong ngành Y tế của Nghệ An đến nay chưa đạt, trong khi hàng năm vẫn phải tiếp tục tinh giản biên chế.

Giám đốc Sở Y tế Lê Thị Hoài Chung biết: Về vấn đề thu hút bác sĩ giỏi, nguồn nhân lực cho các đơn vị tự chủ phải thực hiện theo quy định pháp luật và trả chế độ chính sách cho nguồn nhân lực cao cũng không được nằm ngoài quy định, tại các đơn vị tự chủ nhóm III, nhóm IV, hàng nằm đều được UBND tỉnh trình HĐND tỉnh phê duyệt biên chế. Tuy nhiên, theo Giám đốc sở Y tế, đối chiếu theo Thông tư 03, số lượng người làm việc trong ngành Y tế của Nghệ An đến nay chưa đạt, trong khi hàng năm vẫn phải tiếp tục tinh giản biên chế. Thực tế là mỗi năm, ngành phải tinh giản 191 người, nên rất mong muốn các cấp quan tâm không nên tinh giảm biên chế của ngành nữa. Liên quan đến công tác tuyển dụng, Giám đốc Sở Y tế cho rằng, đối với đơn vị tự chủ nhóm I, II, được tự xây dựng Đề án vị trí việc làm dựa trên nhu cầu, nguồn thu 3 năm liên tiếp. Sau đó, gửi Sở Y tế, Sở Nội vụ thẩm định và trình UBND tỉnh phê duyệt. Còn đối với đơn vị tự chủ nhóm III, nhóm IV, theo quy định, Sở Nội vụ thẩm định, trình UBND tỉnh phê duyệt thì ngành mới được thực hiện. Đây là việc làm cần thiết, để tránh những sai sót, tiêu cực trong tuyển dụng.

Các đại biểu HĐND tỉnh tham dự kỳ họp.

Về nguyên nhân việc đấu thầu kéo dài, bà Lê Thị Hoài Chung cho rằng, theo quy định, công tác đấu thầu phải trải qua cung đoạn về mặt thời gian. Thực tế, công tác đấu thầu tổ chức mua sắm là việc làm khó, chưa kể cán bộ y tế thực hiện kiêm nhiệm nên cũng gặp nhiều khó khăn. Đối với đơn vị tự chủ nhóm I, nhóm II, phân cấp cho thủ trưởng đơn vị thì được quyết mua sắm phục vụ các hoạt động, trừ hoạt động sự nghiệp mua xe ô tô và được mua vật tư tiêu hao. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện một số văn bản chưa thực sự rõ ràng, cũng có khi còn gây tranh cãi và có nhiều cách hiểu khác nhau, vì vậy, còn chậm ở một số đơn vị.

Đại biểu Hồ Văn Đàm (đơn vị Quỳnh Lưu) đề nghị Giám đốc Sở Y tế cho biết thực trạng và việc thu hút cơ sở y tế tư nhân thời gian qua.

Trước câu hỏi của đại biểu Hồ Văn Đàm (đơn vị bầu cử huyện Quỳnh Lưu) đề nghị cho biết thực trạng và việc thu hút cơ sở y tế tư nhân thời gian qua; đánh giá chất lượng của các cơ sở y tế tư nhân. Ngành có chính sách gì thu hút các cơ sở khám chữa bệnh chất lượng cao đầu tư vào Nghệ An? Giám đốc Sở Y tế cho biết, ngành đã tham mưu thực hiện nhiều giải pháp triển khai phát triển y tế tư nhân. Cho đến thời điểm hiện nay, trên địa bàn tỉnh có gần 4.000 cơ sở y, dược tư nhân, trong đó có 720 cơ sở hành nghề y, hơn 3.000 cơ sở hành nghề dược. Quy mô về y tế tư nhân Nghệ An đứng thứ 3 cả nước, sau TP Hồ Chí Minh và Hà Nội. Khả năng tiếp cận y tế chất lượng cao ở y tế tư nhân Nghệ An khá tốt, nhằm giảm quá tải bệnh nhân trong bệnh viện công lập. Đánh giá chất lượng về hệ thống y tế tư nhân, Giám đốc sở Y tế cho rằng, việc phát triển hạ tầng cũng như trang thiết bị cơ bản khang trang, đầy đủ, hiện đại. Đội ngũ cán bộ y tế ngày càng được cải thiện, có chất lượng cao; góp phần vào sự thành công trong công tác khám, chữa bệnh trên địa bàn tỉnh. Để tiếp tục phát huy hệ thống y tế tư nhân hiệu quả, Giám đốc Sở Y tế Lê Thị Hoài Chung cho rằng, cần nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh; đảm bảo được lợi ích của người dân cũng như đảm bảo hợp pháp lợi ích của doanh nghiệp. Từ đó, khuyến khích tư nhân tham gia vào lĩnh vực Y tế.  

Theo Bà Lê Thị Hoài Chung: "Ngành sẽ tiếp tục tham mưu, đưa ra các giải pháp tiếp tục triển khai quy hoạch mạng lưới y tế theo Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị; phối hợp tham mưu định hướng chính sách ưu đãi về đất, thuế; khuyến khích các đơn vị y tế tư nhân tăng cường liên doanh, liên kết và tăng cường kiểm tra, giám sát, hạn chế các tiêu cực trong y tế tư nhân".

Đại biểu Chu Đức Thái (đơn vị Diễn Châu) đề nghị Giám đốc Sở Y tế cho biết thực trạng nhân lực, thiết bị và khả năng thực hiện các kỹ thuật chuyên môn tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Ung bướu Nghệ An.

Tham gia chất vấn, đại biểu Chu Đức Thái (đơn vị Diễn Châu) đề nghị Giám đốc Sở Y tế cho biết thực trạng nhân lực, thiết bị và khả năng thực hiện các kỹ thuật chuyên môn tại Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa tỉnh và Bệnh viện Ung bướu Nghệ An? Ngành có định hướng gì cho 2 bệnh viện này để người dân tin tưởng vào chất lượng 2 bệnh viện tuyến cuối này?

Trả lời câu hỏi, Giám đốc Sở Y tế Lê Thị Hoài Chung cho rằng, để người dân tin tưởng, lựa chọn đến khám chữa bệnh tại 2 bệnh viện tuyến cuối của tỉnh, cần tiếp tục đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất, nhân lực, triển khai các kỹ thuật chuyên sâu, tăng cường hợp tác với các bệnh viện Trung ương, nâng cao chất lượng phục vụ, ứng dụng đề án khám chữa bệnh thông minh, làm sao để khoảng cách với các bệnh viện Trung ương ngày càng ngắn lại.

Tại phiên chất vấn, chủ toạ kỳ họp nêu câu hỏi, mặc dù Bệnh viện Da liễu Nghệ An được giao tự chủ nhóm II nhưng 4 năm qua hoạt động của bệnh viện gặp nhiều khó khăn, có thời điểm 8 tháng người lao động không được nhận lương. Một trong những nguyên nhân là do giao tự chủ nhóm 2 chưa phù hợp, hoạt động không hiệu quả, không chi trả được lương và các chế độ cho người lao động. Chia sẻ đây là vấn đề rất trăn trở của ngành, Giám đốc Sở Y tế cho biết, Bệnh viện Da liễu Nghệ An được thành lập từ năm 2019, trên cơ sở nâng cấp từ Trung tâm Chống phong da liễu tỉnh. Đây là đơn vị sự nghiệp công lập tuyến tỉnh, thực hiện tự chủ chi thường xuyên nhóm II. Việc thành lập Bệnh viện Da liễu là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước để đáp ứng trong việc khám, chữa bệnh da liễu chuyên sâu trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, theo giám đốc sở Y tế Nghệ An, trong thời gian qua, Bệnh viện chưa thực hiện tốt nhiệm vụ, chưa phát huy được trách nhiệm trong việc xây dựng, phát triển bệnh viện; công tác quản lý thiếu khoa học, chưa chia sẻ với cán bộ, nhân viên, số lượng người dân đến khám ngày càng ít.

Các đại biểu HĐND tỉnh tham dự kỳ họp.

Để giải quyết các khó khăn của bệnh viện, Giám đốc Sở Y tế cho biết, Sở đã tổ chức nhiều buổi làm việc để nghe, đánh giá thực trạng, tìm cách tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc. Bên cạnh đó, điều động phân công 1 lãnh đạo Sở phụ trách, 1 dược sĩ, 7 điều dưỡng các bệnh viện khác hỗ trợ cho bệnh viện; rà soát, thành lập các khoa, phòng để có thể đáp ứng được yêu cầu, tăng thu dung bệnh nhân.

Để sớm khắc phục yếu kém trong hoạt động của bệnh viện, bà Chung cho rằng, đầu tiên yếu tố con người là hết sức quan trọng. Vì vậy, cần cải thiện nhân lực, tìm nhân lực đủ điều kiện, xây dựng đoàn kết; thành lập các khoa, phòng và hoàn thiện các điều kiện để tổ chức khám chữa bệnh tốt hơn, tìm mũi nhọn trong chuyên khoa da liễu.

Toàn cảnh phiên chất vấn.

Kết luận phiên chất vấn, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Nam Đình đánh giá: Phiên chất vấn các vấn đề thuộc lĩnh vực y tế diễn ra trên tinh thần sôi nổi, thẳng thắn, với tinh thần trách nhiệm cao. Các đại biểu HĐND tỉnh đã đặt câu hỏi tranh luận, cụ thể, ngắn gọn đi thẳng vào vấn đề, phản ánh được nội dung mà cử tri và nhân dân quan tâm về lĩnh vực y tế. Tại phiên chất vấn đã có 13 lượt đại biểu đặt câu hỏi, với 17 câu hỏi liên quan. Giám đốc sở Y tế Lê Thị Hoài Chung dù mới đảm nhận chức vụ từ tháng 11/2024 và lần đầu tiên trả lời chất vấn trước HĐND tỉnh nhưng đã nắm chắc vấn đề, cầu thị, trả lời đầy đủ, thẳng thắn các câu hỏi mà đại biểu đặt ra. Giám đốc các sở Nội vụ, Ngoại vụ, Tài chính, lãnh đạo Bảo hiểm xã hội tỉnh đã cùng tham gia trả lời chất vấn. 

Ôông Nguyễn Nam Đình - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh phát biểu kết luận.

Thời gian qua, UBND tỉnh và các sở ban ngành địa phương đã chủ động triển khai các chủ trương chính sách quy định trong lĩnh vực y tế, đã làm tốt chăm sóc sức khoẻ nhân dân, chất lượng khám chữa bệnh ngày càng được nâng cao, cơ sở vật chất và nguồn nhân lực được quan tâm, nhiều bệnh viện tuyến tỉnh được công nhận là bệnh viện tuyến cuối của khu vực Bắc trung bộ. Ngành y tế đã chủ động ứng phó với các tỉnh huống thiên tai, dịch bệnh, đặc biệt là ứng phó với đại dịch Covid – 19.

Các đại biểu HĐND tỉnh tham dự kỳ họp.

Cử tri và nhân dân đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của đội ngũ Y bác sĩ trong thực hiện nhiệm vụ đã được giao. Ngành Y tế  đã tích cực thực hiện giao quyền tự chủ cho một số đơn vị sự nghiệp công lập tạo động lực cho các đơn vị khai thác nguồn thu, nâng cao mức độ tự chủ tài chính để tiến hành các hoạt động chuyên môn. Sử dụng hợp lý các nguồn kinh phí được ngân sách cấp góp phần giảm bớt gánh nặng cho ngân sách nhà nước, tạo môi trường cạnh tranh nâng cao chất lượng khám chữa bệnh giữa các cơ sở y tế nói chung. Công tác phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em trong những năm qua đạt nhiều kết quả tích cực và cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu được giao hàng năm. 

Các đại biểu HĐND tỉnh tham dự kỳ họp.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được thì hoạt động của ngành Y tế nói chung và những nội dung mà các đại biểu đã chất vấn vẫn còn một số hạn chế: Đó là chất lượng khám chữa bệnh BHYT tại một số cơ sở còn bất cập, vẫn còn tình trạng thiếu thuốc, vật tư y tế cục bộ, bệnh nhân phải tự mua thuốc nhưng không được thanh toán một cách đầy đủ, việc đấu thầu, mua sắm thuốc, vật tư y tế còn vướng mắc nên dẫn tới tình trạng một số đơn vị không mua sắm đầy đủ, đúng thời điểm các vật tư y tế, thiết bị cần thiết. Cùng với đó, việc tự chủ tại một số cơ sở y tế công lập còn đang vướng mắc nên mức độ tự chủ ở một số đơn vị nhóm 3, nhóm 4 chưa cao nên nguồn thu sự nghiệp thấp, chủ yếu vẫn phụ thuộc vào ngân sách nhà nước. Chưa có cơ chế đủ mạnh để thu hút đội ngũ chất lượng cao về làm việc tại các cơ sở y tế công lập trên địa bàn. Bên cạnh đó, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi mặc dù đã đạt nhiều kết quả tích cực nhưng vẫn còn ở mức cao so với cả nước. /.