• Tweet

Đền Bạch Mã thờ vị anh hùng Phan Đà, người thôn Chí Linh, xã Võ Liệt. Phan Đàn xuất thân trong gia đình làm nghề chài lưới ven sông Lam. Ông sớm mồ côi cả cha lẫn mẹ, tuổi trẻ là người thông minh nhanh nhẹn được bạn bè mến phục. Đất nước gặp họa ngoại xâm, năm 1424 ông gia nhập nghĩa quân Lê Lợi chịu trách nhiệm trong việc móc nối, dò la tin tức và chặn đánh các mũi tiến công của địch, lập nhiều chiến công lớn được Bình Định vương Lê Lợi khen là kỳ đồng (tuổi trẻ có tài kỳ lạ). Trong 1 lần do la tin tức của địch, ông bị phát hiện và bị đánh trọng thương và khi về đến căn cứ thì trút hơi thở cuối cùng.

Để tưởng nhớ vị tướng trẻ tài ba, dũng mãnh, sau thắng lợi kháng chiến chống quân Minh, Lê Lợi đã cho xây dựng đền đài làm nơi thờ cúng và phong sắc Đô Thiên Đại Đế Bạch Mã Thượng Đẳng Phúc Thần và cúng tế hàng năm.

Theo sử cũ, Phan Đà đã nhiều lần linh ứng cứu giúp nhân dân tai qua nạn khỏi, dịch bệnh, phù trợ các triều đại phong kiến đánh thắng kẻ thù. Đền Bạch Mã còn là nơi ghi dấu ấn nhiều sự kiện lịch sử quan trọng, từng là nơi hoạt động bí mật của Bộ Nông hội xã Võ Liệt năm 1930 – 1931 và là nơi tập trung đấu tranh của nhân dân đòi lại ruộng đất năm 1945. Đền hiện còn lưu giữ nhiều đồ cổ vật quý hiếm, quan trọng và đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật năm 1994.

Từ năm 2001 đến nay, lễ hội Đền Bạch mã được khôi phục và được tổ chức long trọng vào 2 ngày 9, 10/ 2 âm lịch. Hoạt động của lễ hội đã thu hút đông đảo nhân dân và du khách hập phương thăm viếng, thưởng ngoạn.

Lễ hội đền Bạch Mã hàng năm là nét đẹp văn hóa truyền thống thể hiện đạo lí uống nước nhớ nguồn của dân tộc. Tuy vậy, để lễ hội diễn ra có quy mô lớn hơn, đáp ứng tốt hơn với nhu cầu văn hóa tâm linh của nhân dân và du khách thập phương thì còn cần rất nhiều sự quan tâm của các cấp các ngành trong việc đầu tư, tôn tạo, xây dựng thêm các hạng mục khác. Đặc biệt, cần quan tâm nhiều đến vấn đề đảm bảo vệ sinh môi trường, quan tâm đến tuyên truyền nâng cao nhận thức trong nhân dân và đưa thêm một số trò chơi dân gian vào phần hội góp phần đưa lễ hội ngày càng phong phú, hấp dẫn hơn.

(Đài TTTH Thanh Chương)