Đền thờ Quận công Đậu Bá Toàn đón nhận danh hiệu DTLSVH cấp tỉnh
Di tích lịch sử văn hoá đền thờ Quận công Đậu Bá Toàn ở xã Thanh Khê được xây dựng cuối thời nhà Nguyễn để thờ một danh tướng đã có nhiều công lao dưới triều Lê Trung Hưng. Theo các tài liệu hiện còn lưu giữ thì Đậu Bá Toàn sinh năm Canh Tý 1720 dưới triều vua Lê Dụ Tông. Đậu Bá Toàn được sinh ra và lớn lên lúc cha mình đang là một đại thần trong triều nên có nhiều điều kiện để ăn học và giáo dưỡng. Lớn lên, ông tinh thông cả văn lẫn võ, tính cương trực, giàu lòng thương dân. Sau khi đậu kì thi võ năm Quý Mùi 1763, ông được bổ chức đô đốc, tước Quận công. Do lập được nhiều công trạng, ông ngày càng được chúa Trịnh Doanh và triều thần tin dùng, quý trọng. Được triều Lê phong chức “Thượng tướng quân nam đô đốc hữu phủ đô đốc”. Năm Giáp Ngọ 1774, dưới trướng của Quận Huy, Đậu Bá Toàn được đặc cử trấn giữ vùng đất Thanh Giang thuộc phủ Đức Thọ (tức Thanh Chương ngày nay) chăm lo sản xuất, chiêu tập binh mã, cung cấp quân lương. Nhân dân quanh vùng nghe tiếng tăm ông đã kéo về lập dân lập ấp rất đông. Sau khi cung cấp quân lương cho Quang Trung Nguyễn Huệ, góp phần tiêu diệt xong tập đoàn phong kiến họ Trịnh, Đậu Bá Toàn trở về quê tiếp tục công cuộc khai khẩn đất hoang, chiêu dân lập ấp, xây dựng xóm làng. Năm 1798, do tuổi cao sức yếu, ông đã qua đời.
Tưởng nhớ công lao, nhân dân đã tôn làm thần lập đền thờ phụng. Từ đó đến nay, đền Quận Công đã trở thành địa chỉ văn hoá tâm linh, di tích lịch sử, là nơi hội họp cất dấu tài liệu của các tổ chức cách mạng trước và sau khởi nghĩa.
(Thanh Hải)
