Luật phòng chống tác hại thuốc lá: Đã đến lúc?
|
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng đã đến lúc phải có một biện pháp mạnh hơn, tổng hợp hơn đó là việc ra đời luật phòng chống tác hại thuốc lá. Với hai hướng cần tập trung, đó là đẩy mạnh công tác cảnh báo và tăng thuế thuốc lá. Các nhà sản xuất trong nước cũng đồng tình với quan điểm này, tuy nhiên tăng bao nhiêu là hợp lý và cùng với đó phải tăng cường kiểm soát việc nhập lậu thuốc lá vào nội địa. Vì nếu không làm tốt công tác này, thì việc tăng thuế có thể sẽ đưa ngành thuốc lá Việt Nam đến bờ vực đóng cửa.
Nhiều người vẫn điềm nhiên hút thuốc lá ngay ở những nơi có quy định cấm hút thuốc như ở khu vực bệnh viện. Và ngay khi cả có con bên cạnh, thuốc vẫn không ngừng cháy, khói thuốc vẫn bay ra trong số đó một lượng khói không nhỏ đã bị trẻ hít thụ động. Ông Lê Đình Thọ, một người nghiện thuốc lá điềm nhiên phát biểu: "Hút quen rồi và cũng rất muốn bỏ nhưng chưa được. Còn bọn trẻ thì cũng kệ thôi".
Việc in cảnh báo bằng hình ảnh là đã trở thành một xu hướng quốc tế. Hiện nay, có khoảng 40 nước đã áp dụng biện pháp này. Trong đó, có 4 nước trong khu vực ASEAN. Đối với Việt Nam, vấn đề thực hiện biện pháp cảnh báo tác hại thuốc lá bằng hình ảnh không chỉ là đi theo một xu hướng quốc tế mà còn là vấn đề nghĩa vụ khi mà Việt Nam đã ký công ước quốc tế về kiểm soát thuốc lá.
Ông Đỗ Gia Phan, phó Chủ tịch, kiêm Tổng thư ký của Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng: "Hút thuốc ở nơi công cộng không ai phạt cả, từ 2006 chúng tôi đã nhận được ý kiến của trên 70% người tiêu dùng trong một cuộc lấy ý kiến, cảnh báo tác hại chưa ấn tượng và cần đa dạng, hình ảnh".
Hiện Bộ Y tế đã có sẵn nhiều mẫu cảnh báo bằng hình ảnh. Nhưng, văn bản hướng dẫn áp dụng cụ thể chưa có. Nhiều ý kiến từ phía nghành công nghiệp thuốc lá cho rằng, in cảnh báo bằng hình ảnh sẽ làm giảm sức cạnh tranh với các sản phẩm ngoại nhập, giảm sản lượng thuốc bán ra.
Theo ông Bùi Nhật Tiến, Phó Tổng giám đốc, Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam: "Thực hiện cảnh báo theo hiệp định khung. Nếu như mình cũng in ảnh lên thì phản cảm và không cạnh trạnh được với thuốc lá ngoại".
Đánh thuế thuốc lá cao là một trong những biện pháp được nêu trong các văn bản hướng dẫn của WHO để thực hiện công ước khung về kiểm soát thuốc lá mà Việt Nam là một thành viên. Mục đích đánh thuế cao là để tăng giá thuốc lá bán ra, từ đó hạn chế lượng người có thể tiếp cận được với thuốc lá. Ở Việt Nam, do chính sách thuế với thuốc lá chưa hợp lý nên giá thuốc lá vẫn còn quá thấp. Theo Thạc sỹ Nguyễn Tuấn Lâm, Cán bộ Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam: "Hiện mức thuế đến người tiêu dùng là khoảng 45%, trong khi đó công ước quốc tế là từ 65-80%, như vậy giá thuốc ở VN vẫn thấp".
Ông Lý Ngọc Kính, Phó Chủ tịch Hiệp Hội phòng chống tác hại thuốc lá VN: "Nên tăng thuế nhưng tăng ở mức độ nào là hợp lý giữa các bên, tăng thuế sẽ giảm số người hút thuốc lá nhưng vẫn đảm bảo thu ngân sách. Nhiều quốc gia đã áp dụng mức 80%".
Hiện trong nước có 16 đơn vị sản xuất thuốc lá với mức đóng góp vào ngân sách nhà nước hàng năm trên 10 tỷ đồng. Vì thế việc tăng thuế ở mức nào để cân bằng giữa mục tiêu giảm số lượng người hút mà không ảnh hưởng nhiều đến sản xuất kinh doanh của ngành thuốc lá Việt Nam vẫn được tính toán một cách kỹ lưỡng. Tuy nhiên, theo điều tra của tổ chức Y tế Thế giới, cứ tăng thuế sản xuất thuốc lá thêm 10% thì mỗi năm có thể giảm khoảng 1.000 ca tử vong và tăng lên 100% thì mỗi năm có thể tránh được từ 5.000- 10.000 ca tử vong do thuốc lá gây nên. Và nếu tăng thuế 70% trong giá bán thuốc lá sẽ ngăn chặn được tới 1/4 các ca tử vong do thuốc lá gây ra trên toàn thế giới. Chắc chắn, đối với các nhà hoạch định chính sách về kiểm soát thuốc lá, đây sẽ là những con số biết nói.
(Theo vtv.vn)