Thị trấn Quán Hành: Vì sao 53 hộ dân chưa được bố trí đất tái định cư?
Từ phản ánh của người dân…
Các hộ dân trao đổi với PV Đài PTTH Nghệ An |
Khi nhóm phóng viên Đài PTTH Nghệ An đến tìm hiểu sự việc, gần như 53 hộ dân thuộc diện tái định cư của thị trấn Quán Hành, huyện Nghi Lộc đã có mặt đầy đủ để trình bày những bức xúc, nguyện vọng. Dự án khôi phục Quốc lộ 1A (PMU1) đoạn Hà Nội - Vinh và TP Hồ Chí Minh - Cần Thơ được TTCP phê duyệt ngày 12/11/1994 và hoàn thành vào năm 2002. Liên quan đến dự án này, Nghệ An có 3 điểm phải giải phóng mặt bằng là tại huyện Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Nghi Lộc với tổng số hộ bị ảnh hưởng là 2.400 hộ. Trong đó, huyện Nghi Lộc só 400 hộ dân bị ảnh hưởng và có 53 hộ dân được xét vào diện tái định cư. Tuy nhiên, sau gần 15 năm công trình triển khai thi công và hoàn thành đưa vào sử dụng thì 53 hộ dân thuộc diện tái định cư ở thị trấn Quán Hành, huyện Nghi Lộc vẫn “cầu bất cầu bơ” chờ được vào khu tái định cư. Những quyền lợi chính đáng của họ đáng lẽ đã được giải quyết từ lâu song không hiểu vì lí do gì mà mãi đến mười mấy năm sau họ vẫn phải khăn gói lặn lội khắp nơi để đi tìm hiểu nguyên nhân và kiến nghị đến các cơ quan chức năng. Ông Phạm Quang Dư - người dân thuộc diện tái định cư hiện ở khối 7 thị trấn Quán Hành cho biết: Vào thời điểm đó, trong tổng số 400 hộ dân bị ảnh hưởng của huyện, 53 hộ chúng tôi đều thuộc diện khó khăn nên được xét tái định cư. Các hộ đã chờ mãi rồi phải phiêu bạt mỗi người một nơi đi làm ăn. Lúc đó, các cơ quan chức năng đều cam kết là đã hoàn tất thủ tục cho dân về khu vực tái định cư nhưng mãi đến bây giờ khu đất đó vẫn bỏ hoang, chúng tôi thì không được xây dựng nhà cửa.
Khu vực tái định cư dành cho các hộ dân lúc đó được xác định là khu đất có diện tích gần 7.000m2 với 64 suất đất tại khối 2 thị trấn Quán Hành. Theo thông báo thì mỗi hộ được tái định cư với diện tích 60m2. Thời điểm đó, đã có 4 công ty đảm nhận xây dựng khu tái định cư với các hạng mục đến nay vẫn còn như: đường đi trong khu tái định cư, trạm điện, hệ thống máy bơm Unicep, hệ thống mương thoát nước… Các hộ dân được cán bộ thị trấn Quán Hành phổ biến nếu nộp 1,5 triệu đồng sẽ được bố trí vào vị trí đất đẹp. Có nhiều hộ đã nộp tiền cho thị trấn với số tiền mỗi hộ từ 500.000 đồng đến 3 triệu đồng. Đến bây giờ các hộ dân vẫn đang giữ thẻ tái định cư được phát, trong đó ghi rõ họ tên, số hiệu và diện tích lô đất được tái định cư do UBND huyện Nghi Lộc cấp. Với họ, những tấm thẻ này có giá trị pháp lý công nhận quyền sử dụng của họ đối với lô đất tái định cư.
Thẻ tái định cư có ký tên, đóng dấu của | Ban GPMB huyện Nghi L ộc năm 1996 |
Tại buổi làm việc với nhóm phóng viên, các hộ dân cho biết: Do chờ mãi chưa được vào tái định cư nên 53 hộ dân phải tản mát tự đi tìm nơi sinh sống và làm ăn tạm. Họ đã nhiều lần kiến nghị với các cấp, các ngành nhưng vẫn không được giải quyết vào ở tại khu vực đất tái định cư. Đến tháng 5 năm 2010, 53 hộ dân tiếp tục phản ánh vấn đề tái định cư và đã nhiều lần trực tiếp đến gặp và gửi đơn thư kiến nghị lên UBND huyện Nghi Lộc và thị trấn Quán Hành. Tuy nhiên, câu trả lời mà họ nhận được là hồ sơ của dự án này đã bị mất. Thế là họ phải lập ban đại diện đi vào trung tâm lưu trữ hồ sơ của UBND tỉnh, ra tận ban quản lý dự án PMU1 Bộ Giao thông vận tải để xin phôtô lại hồ sơ liên quan đến dự án và về cung cấp lại cho cơ quan chức năng là UBND huyện Nghi Lộc và thị trấn Quán Hành. Đây là một việc làm ngược bởi UBND huyện Nghi Lộc là cơ quan có trách nhiệm trong việc quản lý và lưu giữ hồ sơ. Ông Hồ Sỹ Tự - một trong những người trực tiếp đến Bộ Giao thông vận tải kiến nghị đã kể lại: Khi chúng tôi trình bày việc đã mười mấy năm chưa được vào tái định cư các anh chị ở PMU1 tỏ ra rất ngạc nhiên. Họ không ngờ huyện Nghi Lộc vẫn chưa giải quyết vấn đề này vì tất cả các địa phương khác vấn đề tái định cư được giải quyết rất sớm và không hề có một kiến nghị nào! Các hộ dân thuộc diện tái định cư càng bức xúc hơn khi trên khu vực tái định cư tồn đọng lại vừa mọc lên một ngôi biệt thự kiên cố toạ lạc trên diện tích khoảng 200m2 gấp mấy lần diện tích tái định cư của họ. Trong khi đó, quyền lợi chính đáng của họ lại bị lãng quên suốt mười mấy năm trời. Tại buổi tiếp xúc với chúng tôi, hầu hết các hộ dân đều chung một kiến nghị đó là UBND huyện Nghi Lộc sớm giải quyết cho họ vào tái định cư vì sự việc đã tồn đọng quá lâu!
Đến việc giải quyết của cơ quan chức năng
Sau rất nhiều kiến nghị của 53 hộ dân ngày 27/12/2010 chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc đã có thông báo số 326 với nội dung: Qua thu thập hồ sơ và các chứng lý liên quan cho thấy, các hồ sơ cấp đất cho các hộ dân thuộc diện tái định cư là chưa hoàn tất, chưa có quyết định phê duyệt cấp đất tái định cư của cấp có thẩm quyền; các hồ sơ tài liệu liên quan của các hộ dân xuất trình chưa chứng minh đầy đủ thủ tục cuối cùng để nhận đất ở; chưa có giấy chứng nhận cấp đất cũng như chưa có thông báo cấp đất của UBND huyện cho các hộ dân. Do vậy, yêu cầu UBND huyện giao đất cho các hộ dân trong diện giải toả là chưa thể thực hiện được.
Như vậy, với thông báo trên thì các hộ dân lại tiếp tục phải chờ đợi để UBND huyện Nghi Lộc hoàn thiện hồ sơ để cấp đất tái định cư cho dân. Và sự việc này không hiểu còn bị tồn đọng thêm bao nhiêu thời gian? Sự kiên nhẫn chờ đợi của các hộ dân rồi cũng đã có câu trả lời nhưng không phải từ phía UBND huyện Nghi Lộc mà là từ Ban quản lý dự án 1 (PMU1) thuộc Bộ Giao thông vận tải - đơn vị chủ đầu tư dự án. Sau khi nhận được kiến nghị của các hộ dân, Ban quản lý dự án khôi phục quốc lộ 1 đã có công văn trả lời các hộ dân đồng thời gửi đến UBND tỉnh Nghệ An và UBND huyện Nghi Lộc. Trong công văn số 2450 do Phó Tổng Giám đốc dự án Nguyễn Quốc Bình ký ngày 7/1/2011 nêu rõ: Trong dự án khôi phục quốc lộ 1 đoạn Hà Nội - Vinh ban giải phóng mặt bằng Nghệ An là cơ quan thay mặt tỉnh tổ chức thực hiện toàn bộ công tác giải phóng mặt bằng mà việc xây dựng khu tái định cư chỉ là một phần trong đó đã được PMU 1 uỷ quyền ký kết các hợp đồng xây dựng và hợp đồng giám sát thi công các khu tái định cư, đồng thời được PMU1 uỷ quyền làm chủ tịch hội đồng nghiệm thu từng phần, nhận bàn giao các hạng mục và toàn bộ khu tái định cư để bố trí các hộ dân vào tái định cư. Tháng 5/1996, khu tái định cư thị trấn Quán Hành xây dựng xong gồm 64 lô theo đúng thiết kế quy hoạch được duyệt tại quyết định số 2538 ngày 27/9/1995 của UBND tỉnh Nghệ An. PMU 1 đã tổ chức nghiệm thu, bàn giao cho ban giải phóng mặt bằng tỉnh Nghệ An và ban giải phóng mặt bằng tỉnh Nghệ An đã bàn giao tiếp cho UBND huyện Nghi Lộc quản lý và bố trí cho dân vào ở. Đến nay, việc thanh quyết toán kinh phí xây dựng tái định cư cũng đã các bên hoàn tất. Như vậy, việc quản lý xây dựng khu tái định cư thị trán Quán Hành được thực hiện theo đúng các quy định về quản lý xây dựng cơ bản của Nhà nước và Bộ Giao thông vận tải. PMU1 và các bên liên quan đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm của chủ đầu tư quy định tại văn bản số 597 ngày 25/10/1995 của PMU1 (với sự chấp thuận của Bộ Giao thông vận tải) quy định về quản lý xây dựng khu tái định cư dự án vay vốn Ngân hàng thế giới. Việc bố trí cho các hộ phải di chuyển bởi dự án WB1 vào ở trong khu tái định cư tại khối 2 thị trấn Quán Hành là thuộc quyền hạn và trách nhiệm của UBND huyện Nghi Lộc.
“Việc bố trí cho các hộ phải di chuyển bởi dự án WB1 vào ở trong khu tái định cư tại khối 2 thị trấn Quán Hành là thuộc quyền hạn và trách nhiệm của UBND huyện Nghi Lộc”… (Công văn 2450 của Ban quản lý dự án 1 (PMU1) thuộc Bộ GGTVT) |
Về việc các hộ thuộc diện tái định cư phải nộp 1,5 triệu đồng/ hộ: theo quy định thì các hộ cư trú hợp pháp (được địa phương giao đất, có hộ khẩu tại địa phương) khi phải di chuyển thì do địa phương xét giao đất mới mà không phải nộp bất cứ một khoản tiền nào; những hộ cư trú không hợp pháp cũng được giao đất theo tỷ lệ 60% như mức đền bù nhưng phải nộp một khoản tượng trưng 15 USD.
Như vậy, những kiến nghị về vấn đề tái định cư của 53 hộ dân ở thị trấn Quán Hành là đúng sự thật và cần được giải quyết kịp thời để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho những người dân thuộc diện tái định cư. Căn cứ vào các quy định cũng như các hồ sơ, văn bản của dự án thì cơ quan chức năng có thẩm quyền giao đất được xác định là UBND huyện Nghi Lộc. Để làm rõ vấn đề này, chúng tôi đã nhiều lần trực tiếp liên hệ qua điện thoại với ông Nguyễn Đình Hùng - phó Chánh văn phòng UBND huyện Nghi Lộc để đăng ký lịch làm việc với lãnh đạo UBND huyện về những kiến nghị của 53 hộ dân nói trên. Tuy nhiên, hơn 2 tuần qua, ông Hùng đều trả lời rằng do lãnh đạo huyện luôn bận họp nên chưa thể bố trí được! Phải chăng, đây là cái cớ để né tránh việc rộng đường dư luận của UBND huyện Nghi Lộc trong vấn đề cấp đất tái định cư cho 53 hộ dân? Đề nghị UBND huyện Nghi Lộc kiểm tra, xem xét lại các hồ sơ, tài liệu liên quan để kịp thời có các biện pháp giải quyết đất tái định cư tồn đọng, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các hộ dân thuộc diện tái định cư, tránh tình trạng công dân khiếu kiện kéo dài!
(Kim Hoa - Trung Thảo)