Tam Thái - mô hình điểm xây dựng Nông thôn mới
Trong một cuộc họp dân nhằm tuyên truyền, vận động và xin ý kiến đóng góp của toàn thể nhân dân bản Can, xã Tam Thái xung quanh vấn đề xây dựng NTM, mặc dù chưa hiểu hết các nội dung trong chương trình xây dựng NTM nhưng bà con vẫn rất phấn khởi. Tại cuộc họp này, điều mà chính quyền địa phương băn khoăn, lo lắng tuyên truyền vận động nhiều nhất là sự đóng góp công sức, tiền của và hiến tặng đất đai theo chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm” đã được bà con đồng tình ủng hộ.
Bản Can là bản có số lượng dân cư nhiều nhất xã Tam Thái với gần 1.000 khẩu. Với lợi thế gần trung tâm xã, gần đường quốc lộ 7 nên đời sống của bà con cũng khá đồng đều. Bản văn hóa này luôn đi đầu trong mọi phong trào nên chính quyền xã Tam Thái đã chọn để làm mô hình điểm để rút kinh nghiệm và nhân rộng trong chương trình xây dựng NTM của xã. Vấn đề được bà con chọn để thực hiện trước tiên là đường giao thông nông thôn vì ở đây toàn bộ đường nội bản là đường đất chật hẹp. Đồng thuận với chủ trương nhà nước và nhân dân cùng làm, phần lớn nhân dân bản Can chấp nhận hiến đất và góp công sức, tiền của để cùng với nhà nước, với chính quyền địa phương làm đường bê tông cho bản làng mình xanh sạch đẹp.
 |
| Xây dựng đường giao thông nông thôn được bà con xã Tam Thái lựa chọn thực hiện đầu tiên trong mục tiêu NTM |
Tam Thái là một xã miền núi, nằm ngay trên quốc lộ 7 - cửa ngõ của huyện Tương Dương. Mặc dù trong thời gian qua, địa phương đã có nhiều nỗ lực xây dựng nông thôn mới, nhất là cơ sở hạ tầng điện - Đường - Trường - Trạm, làng bản văn hoá, vệ sinh môi trường nhưng vẫn chưa thật hoàn chỉnh. Xã chưa có quy hoạch tổng thể nông thôn cấp xã, các khu dân cư còn phát triển tự phát. Chưa có mô hình mẫu cho từng vùng. Việc đảm bảo vệ sinh môi trường chưa được chú trọng, nhất là các bản ở vùng trong. Kiến trúc nhà ở, vườn, bờ rào; các trục đường giao thông nội bản chưa theo hình mẫu nào. Thậm chí, có nơi đã mất đi nét truyền thống của bản làng. Ngay sau khi được chọn làm xã điểm, chính quyền xã đã nhanh chóng thành lập ban chỉ đạo và ban quản lý dự án xây dựng chương trình nông thôn mới do Chủ tịch xã làm Trưởng ban. Đồng thời thành lập ban giám sát dự án cấp bản do đống chí bí thư chi bộ thôn bản làm trưởng ban. Ban chỉ đạo xã đã căn cứ 19 tiêu chí nông thôn mới của Trung Ương để tổ chức rà soát đánh giá mức độ đạt được cúa các tiêu chí, xây dựng báo cáo chương trình nội dung xây dựng nông thôn mới của xã. Đồng thời triển khai công tác quy hoạch xây dựng nông thôn mới theo hướng dẫn của các ngành chuyên môn.
Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, các xã xây dựng nông thôn mới được đầu tư khá lớn về kinh phí xây dựng, quy hoạch, cơ sở hạ tầng, khu dân cư vệ sinh môi trường và các thiết chế văn hoá… trong đó, vốn đầu tư của Nhà nước chiếm trên 70%, còn lại là huy động đóng góp từ nhân dân, vốn vay và doanh nghiệp… Xã nông thôn mới phải đạt theo bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới ban hành theo Quyết định 491/QĐ - TTg, ngày 16/4/2009 của Thủ tướng Chính phủ. Đối chiếu với các tiêu chí, hiện nay Tam Thái đã cơ bản đạt được các tiêu chí như 100% trường học đạt chuẩn, trạm y tế đạt chuẩn với 100% người dân có thẻ BHYT khám chữa bệnh, nhà văn hóa xã và 5/8 nhà văn hóa bản đạt tiêu chuẩn, 5/8 bản đạt tiêu chuẩn làng văn hóa, gần 90% số hộ được sử dụng điện lưới và nước sạch, 95% nhà kiên cố và bán kiên cố, có 1 chợ trung tâm đạt chuẩn.
Đặc biệt, trong những năm qua, cơ cấu kinh tế ở địa phương đã phát triển theo hướng tăng dần tỷ trọng ngành thương mại dịch vụ, tiểu thủ công nghiệp và giảm dần tỷ trọng ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế đúng hướng. Trong lĩnh vực nông nghiệp, từ chỗ bà con chỉ biết trồng rừng, trồng lúa đến nay diện tích trồng màu đã tăng đáng kể. Một số diện tích rẫy chuyển sang trồng ngô, lạc, khoai lang, đậu và các loại rau màu. Tỷ trọng chăn nuôi trong ngành nông nghiệp cũng ngày một tăng. Nhiều hộ gia đình đã xây dựng các mô hình kinh tế theo mô hình trang trại. Giá trị sản xuất tiểu thủ công nghiệp cũng không ngừng tăng, chiếm gần 19% tổng giá trị sản xuất của toàn xã. Nhờ đó mà thu nhập bình quân đầu người cũng tăng mức gần 5 triệu đồng/ người/ năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 22,1%. Những yếu tố thuận lợi cơ bản này sẽ là tiền đề để Tam Thái sớm xây dựng thành công mô hình nông thôn mới.
Căn cứ vào tình hình thực tế của địa phương, chính quyền xã Tam Thái đã đưa ra mục tiêu từ nay đến năm 2015 sẽ phấn đấu đạt chuẩn nông thôn mới. Các nhiệm vụ cụ thể là hoàn chỉnh quy hoạch nông thôn mới, phát triển cơ sở hạ tầng nông thôn, phát triển sản xuất hàng hóa và các hình thức tổ chức sản xuất có hiệu quả để tăng thu nhập cho người dân, phát triển văn hóa xã hội và môi trường; đồng thời củng cố, nâng cao chất lượng và vai trò của các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở.
Tỉnh Nghệ An đề ra mục tiêu xây dựng nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội từng bước hiện đại; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công nghiệp, dịch vụ; gắn phát triển nông thôn với đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn dân chủ, ổn định, giàu bản sắc văn hoá dân tộc và xứ Nghệ. Môi trường sinh thái được bảo vệ; an ninh trật tự được giữ vững; đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Để đạt được mục tiêu trên, trước tiên phải tổ chức tuyên truyền vận động sâu rộng trong xã hội về xây dựng nông thôn mới; đào tạo, tập huấn cán bộ chỉ đạo thực hiện chương trình; triển khai tốt việc xây dựng mô hình điểm; ưu tiên vốn thực hiện chương trình... Chương trình cũng sẽ được thực hiện trên nguyên tắc “Đảng lãnh đạo; Nhà nước chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ; cả hệ thống chính trị tham gia; người dân thực hiện” và gắn với các kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của mỗi địa phương; có quy hoạch và cơ chế đảm bảo cho phát triển theo quy hoạch. Xây dựng nông thôn mới được thực hiện trên cơ sở kế thừa và lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hỗ trợ có mục tiêu, các chương trình, dự án khác đang được triển khai ở nông thôn, có bổ sung các dự án hỗ trợ đối với các lĩnh vực cần thiết mà theo Quyết định 491/QĐ-TTg hiện chưa có tại địa phương.
Hy vọng rằng, với nền tảng cơ bản mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã đã xây dựng trong suốt những năm qua, với sự đồng thuận của nhân dân và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, xã Tam Thái sẽ sớm được công nhận là xã đạt chuẩn nông thôn mới - làm mô hình điểm để các xã trong huyện, trong tỉnh học tập.
(Lê Hằng)
