• Tweet

(Ảnh minh họa)

Trong giai đoạn 2010-2015, huyện Diễn Châu có 3 xã được chọn làm điểm để xây dựng nông thôn mới gồm Diễn Hồng, Diễn Phong và Diễn Hùng. Bên cạnh các xã này, huyện cũng đã tập trung chỉ đạo 35 xã còn lại hoàn thành quy hoạch, phấn đấu đến năm 2015 toàn huyện có 20% số xã đạt 19 tiêu chí về nông thôn mới.

Mặc dù đang trong quá trình phê duyệt quy hoạch tổng thể nhưng xã Diễn Phong đã chủ động triển khai những phần việc nhằm tạo tiền đề cho quá trình xây dựng nông thôn mới những năm tiếp theo. Thành công bước đầu trong việc thí điểm dồn điền đổi thửa ở một xóm là cơ sở để xã tiếp tục triển khai ra các xóm tiếp theo trên địa bàn.

Những tiền đề để phục vụ công cuộc xây dựng một xã đạt tiêu chí về nông thôn mới đã được Diễn Phong chuẩn bị khá chu đáo. Việc khó như tạo quỹ đất để xây dựng các công trình công ích đã có lời giải. Theo quy hoạch, để xây dựng nông thôn mới xã Diễn Phong cần có 12,5 ha để xây dựng các công trình phúc lợi, tiểu thủ công nghiệp, đất ở khu dân cư mới, nhà máy. Khó khăn này đã được giải quyết thông qua công tác đồn điền đổi thửa mà xã đã thực hiện trong thời gian qua. Với sự nhất trí cao trong nhân dân về phương án đầu tư bằng đất để xây dựng nông thôn mới, kết quả là một nhà máy may đã được bàn giao mặt bằng sạch đang trong quá trình xây dựng và dự kiến sẽ hoàn thành vào cuối năm 2011; Đồng ruộng đã không còn tình trạng sản xuất manh mún khi chuyển đổi từ ô thửa nhỏ sang ô thửa lớn, tạo cho nông dân có điều kiện thâm canh với những công thức cây trồng mới, hiệu quả cao.

Có thể nói, việc thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở trong xây dựng nông thôn mới ở Diễn Châu đã có nhiều hình thức đa dạng hơn, thu hút người dân tham gia nhiều hơn. Xây dựng nông thôn mới đã được cán bộ, nhân dân ở cơ sở phấn khởi đón nhận, các xã điểm đã tổ chức để người dân đóng góp ý kiến vào đề án quy hoạch và bản kế hoạch xây dựng nông thôn mới của xã, tham gia bàn bạc, lựa chọn công trình xây dựng hoặc các công việc nào cần làm trước, làm sau... Quá trình triển khai, chương trình đã nhận được sự đồng tình ủng hộ của người dân rất cao với ý thức sâu sắc rằng triển khai chương trình nông thôn mới là sự quan tâm của Đảng và Nhà nước đối với nông dân.

Tại xã Diễn Hồng, các nội dung xây dựng nông thôn mới đã được bàn sâu và là trọng tâm của các cuộc họp Chi bộ, Đảng bộ và các kỳ họp HĐND xã. Thông qua việc tổ chức lấy ý kiến đóng góp của nhân dân, địa phương đã xác định tập trung nguồn lực xây dựng các công trình, dự án phục vụ phát triển sản xuất như giao thông, thuỷ lợi nội đồng, kiên cố hoá kênh mương; Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, cơ cấu mùa vụ, tập trung phát triển sản xuất nông sản hàng hoá; phát triển sản xuất CN-TTCN, qua đó tạo thêm việc làm cho lao động nông thôn. Đặc biệt, thông qua Quy chế dân chủ, bước đầu địa phương đã huy động được một phần đóng góp từ nhân dân để đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. Riêng trong năm 2011, xã Diễn Hồng đã huy động nhân dân đóng góp được 1,3 tỷ đồng vốn đối ứng để xây dựng nông thôn mới. Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, người nông dân tại địa phương rất phấn khởi khi được trao quyền lựa chọn các hạng mục công trình ưu tiên, tham gia giám sát.

Với công ty TNHH 1 thành viên cây xanh Đức Cường đang hoạt động trên địa bàn xã Diễn Hồng thì việc thực hiện quy hoạch nông thôn mới sẽ có ảnh hưởng đến kế hoạch sản xuất của đơn vị khi phải bàn giao lại phần lớn diện tích 1,8ha đất công ích đang thuê của xã để xây dựng khu vui chơi, giải trí của địa phương. Tuy vậy, vì quyền lợi chung của cộng đồng, công ty sẵn sàng bàn giao mặt bằng khi xã thực hiện quy hoạch.

Do được thông tin đầy đủ, được tham gia bàn bạc công khai, dân chủ, người dân đã nâng cao ý thức trách nhiệm tham gia đóng góp xây dựng, phát triển hệ thống các công trình kết cấu hạ tầng phục vụ sản xuất và dân sinh. Để hoàn thành 19 tiêu chí vào năm 2015, dự kiến nguồn kinh phí thực hiện của xã Diễn Hồng sẽ khoảng 155 tỷ đồng. Cũng như công ty cây xanh Đức Cường, nhân dân xã Diễn Hồng đã nhất trí sẽ tự nguyện hiến đất, đóng góp tiền để cùng với ngân sách Nhà nước thực hiện các công trình, phần việc trong quá trình xây dựng nông thôn mới.

Thực tế, việc áp dụng, triển khai Quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn tại các địa phương kể từ khi chưa có chương trình xây dựng nông thôn mới đã mang lại luồng sinh khí mới cho đời sống xã hội ở cơ sở, tạo động lực làm thay đổi mạnh mẽ bộ mặt các xã, phường, thị trấn trên nhiều phương diện. Tác động lớn nhất là Quy chế dân chủ đã góp phần đổi mới phương thức lãnh đạo, quản lý của cấp uỷ, chính quyền cơ sở theo hướng ngày một dân chủ hơn, cụ thể và bám sát thực tiễn hơn, khắc phục được tình trạng quan liêu, cửa quyền. Năng lực hoạt động thực tiễn của các tổ chức, đoàn thể được nâng lên, tăng thêm uy tín, góp phần xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở vững mạnh. Đặc biệt, Quy chế dân chủ đã mang lại một phương thức mới trong huy động nguồn lực từ nhân dân, bao gồm cả trí lực và vật lực vào xây dựng phát triển quê hương trên mọi lĩnh vực. Tại các địa phương trong tỉnh nói chung, Diễn Châu nói riêng, nhân dân được trực tiếp tham gia bàn bạc, giám sát quá trình thực hiện các công việc cụ thể liên quan đến đời sống dân sinh như xây dựng các công trình điện, đường, trường, trạm; vệ sinh môi trường, thuỷ lợi, các quy định về nếp sống văn minh, ma chay, cưới hỏi… Từ nguồn đóng góp của nhân dân, đường làng, ngõ xóm, nhà văn hoá được đầu tư cải tạo, xây mới khang trang, sạch đẹp; nhiều địa phương đã kiên cố hoá kênh mương, cải tạo đồng ruộng, tạo điều kiện cho sản xuất nông nghiệp phát triển. Với việc sử dụng một nguồn kinh phí lớn với nhiều hình thức huy động trong quá trình xây dựng nông thôn mới sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tham nhũng, thất thoát như: việc đổi đất lấy công trình, dự án; không công khai minh bạch trong quá trình xây dựng, các khoản đóng góp của nhân dân… Vậy nên, khi thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới lại càng cần phải phát huy quy chế dân chủ thì mới có thể hoàn thành mục tiêu một cách bền vững.

Xóm 2 xã Diễn Xuân là đơn vị được Bộ Nông nghiệp chọn thí điểm đầu tư xây dựng mô hình nông thôn mới cấp xóm trong hai năm 2008-2009. Tổng kinh phí nhà nước đầu tư là 847 triệu đồng. Thông qua sự lựa chọn của người dân, trong hai năm thực hiện dự án, xóm đã xây dựng được một nhà văn hóa cùng khuôn viên, nâng cấp hệ thống mương nước thải và bể nước mưa tại các hộ gia đình. Hiện nay các hạng mục đã đầu tư đều đang phát huy tốt hiệu quả, khẳng định vai trò của người dân trong sự lựa chọn và giám sát công trình. Điều đáng nói là vốn đối ứng khi thực hiện dự án của nhân dân địa phương khi đó lên đến 30% (247 triệu đồng), bình quân mỗi hộ 2 triệu đồng. Tuy vậy, khi dân đã đồng lòng thì việc dù khó cũng đã hoàn thành.

Những bài học kinh nghiệm trong phát huy sức mạnh quần chúng để xây dựng nông thôn mới ở xóm 2, xã Diễn Xuân vẫn còn nguyên giá trị và khẳng định một điều rằng: nếu tạo được sự đồng thuận cao trong quá trình thực hiện sẽ phát huy được nội lực trong phát triển KT-XH địa phương. Vậy nên, dù hiện nay nguồn vốn ngân sách cấp cho các xã điểm đang là khó khăn và trở ngại lớn nhất nhưng điều quan trọng là các địa phương cần tập trung tuyên truyền, vận động để mọi người dân hiểu rõ mục tiêu chính của chương trình xây dựng nông thôn mới là nhằm nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân nông thôn. Từ đó, từng người dân sẽ phát huy tốt vai trò chủ động, tích cực trong thực hiện chương trình thông qua việc quyết định các vấn đề quan trọng như công tác quy hoạch, xây dựng danh mục công trình, kể cả việc góp vốn đầu tư.

Quy chế dân chủ ở cơ sở sẽ không phát huy hiệu quả nếu nhân dân mất lòng tin đối với cán bộ, đảng viên. Vì thế, trong quá trình xây dựng nông thôn mới điều quan trọng không kém là cần quan tâm xây dựng tác phong làm việc, phong cách dân vận của đội ngũ cán bộ, đảng viên theo phương châm "gần dân, hiểu dân, học dân, trách nhiệm với dân" và "nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin". Với việc xác định quần chúng nhân dân là chủ thể nòng cốt trong xây dựng nông thôn mới, tin chắc sức mạnh của quần chúng nhân dân sẽ tạo một sức bật mới cho nông thôn Diễn Châu.

(Xuân Hướng)