Ẩn họa từ khai thác khoảng sản
Tan hoang rừng vùng biên vì khai thác quặng sắt
Theo chân một cán bộ xã Tri Lễ, huyện Quế Phong chúng tôi đã leo lên tận lưng chừng ngọn núi Mặc Kiếng, ngọn núi cao ước chừng 700 đến 800 mét, và có độ dốc 50 đến 75 độ. Ở lưng chừng núi là hiện hiện trường khai thác mỏ Quặng sắt của Công ty xây dựng và phát triển nông thôn 171. Tại hiện trường ở độ cao 300 - 400m so với mặt đất, một khối lượng đất thải cả trăm ngàn m3 nằm chênh vênh bên vách núi. Hiện tại ở khối đất này đã có nhiều đường nứt, sụt lún rất nguy hiểm. Đây là những tiềm ẩn tạo nên sạt lở núi khi có mưa lớn.
 |
 |
| Màu xanh của rừng nay còn đâu... |
 |
| Một khu rừng phòng hộ được bảo vệ nghiêm ngặt nay bị đào bới tan hoang |
Ngọn núi Mặc Kiểng bị các loại máy đào ngang, xẻ dọc cây rừng hàng ngày mà người dân bản Lằm, Tri Lễ không khỏi lo lắng cho sự an toàn của mình. Theo anh Lô Văn Tuấn – bản trưởng bản Lằm cho biết: Bản có 77 hộ dân, thì có 30 hộ dân có nhà, vườn tược ở dưới chân mỏ. Đất đá bị đào, đổ treo lơ lửng ở trên núi có độ dốc cao nên nhân dân ở đây rất lo sợ lở núi, chỉ cần có một cơn mưa nhỏ là nước từ trên núi chảy xuống đã đục ngầu bùn, đất. Trước đây, đồi Mặc Kiểng thuộc khu rừng phòng hộ được nhà nước và nhân dân bảo vệ rất nghiêm ngặt, nay chẳng hiểu vì sao lại giao cho các doanh nghiệp khai thác tràn làn.
 |
| Dưới ngọn núi này là bản Lằm... |
 |
| Chỉ cần một cơn mưa nhỏ là sự sống của bản Lằm gặp nan nguy... |
Nỗi lo của hàng chục hộ dân bản Lắm là có cơ sở vì cách đây 2 năm, khi việc khai thác quặng sắt ở đây mới ở dạng khai thác thổ phỉ, khối lượng đất đá thải ra không lớn, nhưng chỉ một trận mưa lớn, nước kéo theo đất đá từ trên núi đổ xuống đã cuốn phăng mấy căn nhà của dân bản và làm bà Lương Thị Thời bị thương nặng. Ông Lô Văn Phường – chồng bà Thời nhớ lại: Vào khoảng 5 giờ chiều, nghe tiếng ù ù, nhìn lên đồi thấy đất đá lăn. Vào nhà xem thì đã bị đất bùn đẩy trôi và cả bà vợ tôi cũng bị vùi. May có mấy bụi tre cản lại, tôi lôi lên rồi đưa đi bệnh xá.
Nhiều bãi đất thải khổng lồ ở lưng chừng núi, những vết nứt lớn, kéo dài, nỗi lo lắng của người dân dễ dàng là sự thật. Đáng lo ngại hơn là dưới điểm khai thác quặng sắt của Công ty xây dựng và phát triển nông thôn 171 hơn 500m là Trường tiểu học Tri Lễ 1 - phân hiệu bản Lằm, nơi có hàng trăm em học sinh đang theo học. Việc đào xé núi tìm quặng ở những đồi núi có độ dốc cao không những gây lở núi trực tiếp từ lượng đất thải mà nó còn làm hổng chân phần đỉnh núi và nguy cơ sập núi là rất cao.
Bài học mới nhất và đau lòng nhất từ sự bất cẩn, chủ quan trong khai thác mỏ là vụ sạt lở đất ở mỏ than Phấn Mễ, tỉnh Thái Nguyên đã làm cho hàng chục người dân mất nhà cửa, vườn tược và cả người thân mà nguyên do sự bất lực của chính quyền sở tại. Hơn bao giờ hết, các doanh nghiệp khai thác quặng sắt ở huyện Quế Phong cần nghiêm túc thực hiện các qui định về khai thác mỏ, tránh gây ra những hiểm họa cho người dân.
(Trần Minh)
