Môi trường cảng cá Lạch Vạn: SOS!
Diễn Ngọc là xã vùng biển với nhiều tiềm năng đánh bắt, chế biến thủy - hải sản. Nơi đây có Cảng cá Lạch Vạn xây dựng từ nguồn kinh phí của Chương trình Biển Đông - Hải đảo. Cảng là nơi lên bến của hơn 75% sản lượng khai thác hải sản của huyện Diễn Châu. Số tàu thuyền thường xuyên ra vào bến với gần 500 chiếc, mỗi ngày có khoảng 200 tấn cá vào cảng. Qua tìm hiểu, hầu hết các cơ sở sản xuất và chế biến thủy, hải sản đều phát triển theo hướng làng nghề tự phát, manh mún, không có quy hoạch, sản xuất kinh doanh theo hộ gia đình là chính. Các hộ kinh doanh chỉ chú trọng lợi nhuận, không quan tâm đến khâu xử lý nước thải, bảo vệ môi trường.
Đi vào các cơ sở sản xuất và chế biến thủy - hải sản, chúng tôi thấy hai bên đường phủ kín xác thủy sản sau khi phân hủy đang được phơi nắng. Mùi tanh nồng tới mức đeo tới hai chiếc khẩu trang mà vẫn thấy khó chịu.
Khi biết có PV về tìm hiểu, nhiều người đã tìm đến để hướng dẫn và trình bày bức xúc của mình. Điều đáng nói là ngay trong khu dân cư sinh sống lại hình thành nên nhà máy chế biến bột cá của Công ty TNHH Trung Trinh, mà theo người dân là không nằm trong quy hoạch của khu chế biến hải sản. Trong các cuộc tiếp xúc với ĐBQH, đại biểu HĐND các cấp, cử tri cũng đã có ý kiến song vẫn chưa thấy có biện pháp khắc phục.
Năm 2008, UBND huyện đã phê duyệt, thành lập làng nghề chế biến hải sản tại đây với quy mô 2,16ha. Cùng với việc thành lập khu chế biến hải sản, UBND xã Diễn Ngọc còn được Nhà nước hỗ trợ hơn 1,8 tỷ đồng xây dựng hệ thống xử lý nước thải. Theo đề án xây dựng, công trình này thực chất là hệ thống chứa nước thải đã qua xử lý của các cơ sở chế biến hải sản với diện tích hơn 400m2, không nắp đậy, đáy bể không được phủ bê-tông. Nhưng thực tế những năm gần đây hệ thống này không hề có tác dụng, nước thải ngấm xuống đáy bể vào lòng đất gây ô nhiễm cho nguồn nước sinh hoạt của người dân. Còn bể chứa thì trở thành ao tù nước đọng sủi bọt, nổi bong bóng bốc mùi hôi thối. Ngoài mùi hôi thối bay xa cả hàng km và chất thải tuôn xuống lạch thì hàng trăm hộ dân còn phải sống chung với bụi, khói ô nhiễm khi nhà máy hoạt động.
 |
| Bể xử lý đọng rác
|
 |
 |
| Vùng nước thải tràn ra ngoài và đọng lại bôc mùi thối |
Trước những bức xúc của người dân, một hệ thống ống dẫn nước thải chui đã được xây dựng thông qua cống ngầm, chôn sâu dưới đất, dẫn nước thải ra cửa sông Lạch Vạn - Diễn Ngọc. Đứng từ trên nhìn xuống dòng sông, nơi miệng cống xả thải cuộn lên vùng nước đen ngòm, bốc mùi hôi thối rất khó chịu. Xóm Đông Lộc, xã Diễn Ngọc có 382 hộ với hơn 1.900 nhân khẩu đang là nơi trực tiếp chịu ảnh hưởng do thứ mùi đặc trưng này. Người dân bức xúc vì trẻ em ở đây thường xuyên bị viêm phổi, đau ốm và nhập viện thường xuyên, ảnh hưởng học tập. Nhiều hộ gia đình đã nhiều năm nay phải chọn biện pháp bất khả kháng là đưa trẻ con đi gửi ở chỗ khác.
 |
| Hệ thống ống dẫn nước thải chui đổ ra cửa sông Lạch Vạn |
Để tìm hiểu về vài trò và trách nhiệm của chính quyền địa phương, qua giới thiệu của lãnh đạo UBND huyện, chúng tôi đã được gặp ông Ngô Đình Tiu - Phó trưởng phòng Tài nguyên môi trường huyện Diễn Châu. Theo ông Tiu thì vấn đề ô nhiễm môi trường đã có từ lâu, nhưng từ năm 2010 lại đây thì huyện đã có những biện pháp quyết liệt, đã làm việc với các ban ngành liên quan để ra các văn bản chỉ đạo: Xử lý rác thải tập trung, Giao cho cảng cá kiểm tra lại việc cho các doanh nghiệp thuê đất trong quy hoạch cảng; Còn ô nhiễm về mùi từ các xí nghiệp thì vừa qua chúng tôi cũng đã đề nghị Sở Khoa học và môi trường ra kiểm tra để chuyển địa điểm hoặc làm lại quy trình từ đầu. Ông Tiu cho biết thêm: Xí nghiệp chế biến bột cá đa làm ảnh hưởng đến môi trường của xã Diễn Ngọc và các vùng xung quanh. Xã đang đề nghị kiểm tra lại để có thể chuyển đi nơi khác hoặc làm lại quy trình. Nói chung là hạn chế tối đa đến ô nhiễm môi trường chứ nói không ô nhiễm là không thể có vì nó liên quan đến cảng cá xuất ngày 200 tấn/ ngày.
Vẫn biết rằng, để có cơ sở chế biến bột cá, công ty cũng đã phải bỏ ra một số tiền lớn để hình thành nên với mục đích là phát triển cơ sở sản xuất ở địa phương. Nhưng lợi ích đã làm ảnh hưởng đến ổn định cuộc sống của hàng trăm hộ dân là điều mà chính quyền sở tại cần có giải pháp để phát triển doanh nghiệp cũng như giải quyết vấn đề bức xúc của người dân. Thiết nghĩ, hơn 5 năm là khoảng thời gian không thể dài hơn để hàng trăm hộ dân các xóm sinh sống gần cảng cá Lạch Vạn, xã Diễn Ngọc - Diễn Châu phải chịu đựng thêm sự ô nhiễm nguồn nước và không khí rất nặng nề như hiện nay.
(Uyên Phong)
