Đào tạo nghề cho lao động miền núi: Những bất cập
Từ năm 2013 đến nay, trung tâm dạy nghề Anh Sơn đã tổ chức được 25 lớp dạy nghề, chủ yếu là chăn nuôi thú y, trồng trọt, may mặc, hàn, nấu ăn, tin học. Điều đáng nói là số học viên tham gia các lớp học rất ít. Nhiều người tham gia học nghề chỉ mang tính chất tạm thời chứ chưa chuyên tâm học nghề để tìm kiếm việc làm, như em Nguyễn Thị Phương Thùy ở khối 1 thị trấn Anh Sơn: Em tham gia học nghề tạm thời thôi, còn sắp tới em phải đi học cao đẳng vì em chỉ thích làm việc ở các cơ quan.
![]() |
| Lớp học nghề nấu ăn tại Trung tâm dạy nghề Anh Sơn (Ảnh: Kim Bảo) |
Còn ở huyện miền núi Kỳ Sơn, mặc dù các học viên theo học tại trung tâm dạy nghề huyện, được miễm giảm hoàn toàn tiền học phí và được hỗ trợ tiền ăn theo chương trình đào tạo nghề cho lao động nông thôn nhưng số lượng lao động tham gia học nghề vẫn còn quá ít. Em Và Y Ỳ ở xã Mường Lống, huyện Kỳ Sơn nói: Mặc dù đã được hỗ trợ nhưng giá cả sinh hoạt ngoài thị trấn đắt đỏ nên em vẫn thấy thiếu thốn. Gia đình lại nghèo nên nuôi em học rất khó khăn. Em còn lo là học xong chưa biết xin việc làm ở đâu cả.
Những năm qua, ngân sách các cấp đầu tư cho hoạt động dạy nghề ở các huyện miền núi luôn được quan tâm. Từ chỗ chỉ có 5 trung tâm hướng nghiệp, dạy nghề ở các huyện miền núi thấp, đến nay, tất cả 10 huyện miền núi đều có trung tâm và trường dạy nghề. Bên cạnh đó, nhiều chương trình hỗ trợ học nghề đối với người lao động được triển khai...
![]() |
| Lớp học nghề may tại huyện Kỳ Sơn (Ảnh: Kim Bảo) |
Mỗi năm, 10 huyện miền núi Nghệ An có hàng vạn thanh niên rời ghế nhà trường, bổ sung vào lực lượng lao động tại địa phương. Thế nhưng, tỷ lệ lao động tham gia học nghề lại rất khiêm tốn. Năm 2013, tỷ lệ lao động qua đào tạo ở vùng miền Tây đạt 32%, trong đó đào tạo nghề đạt 24%. So với toàn tỉnh, tỷ lệ lao động qua đào tạo vùng miền Tây còn thấp hơn 16% , đào tạo nghề thấp hơn 20%. Mặc dù các trung tâm dạy nghề đã tổ chức các lớp đào tạo nghề xuống tận xã, xóm để học viên không phải đi xa, đỡ tốn kém nhưng xem ra cách làm này vẫn chưa làm cho các học viên mặn mà hơn với việc học nghề. Nguyên nhân chính vẫn là do lao động miền núi nói chung, dân tộc thiểu số nói riêng khó làm quen với tác phong công nghiệp và khó khăn trong tiếp cận, tiếp thu những kiến thức mới. Do vậy, họ thường không thích học nghề, hoặc rất mơ hồ không biết nên chọn nghề gì. Ông Đặng Cao Thắng- Phó Giám đốc Sở LĐTB và XH cho biết: Để khắc phục tình trạng này thì việc tuyên truyền và định hướng nghề nghiệp cho các em, đồng thời tiếp tục chỉ đạo các trung tâm dạy nghề đến tận thôn bản các em học nghề.
Có thể thấy, dạy nghề và giải quyết việc làm cho lao động ở các huyện miền núi vẫn đang gặp nhiều khó khăn và chưa thực sự hiệu quả. Tuy vậy, vẫn phải khẳng định, nhu cầu học nghề, chuyển đổi nghề nghiệp của nông dân miền núi, vùng dân tộc thiểu số không cao, ý thức tham gia còn hạn chế, nhưng không có nghĩa là không có nhu cầu. Vấn đề là làm thế nào để tuyên truyền cho người lao động hiểu được lợi ích của việc học nghề và việc đào tạo phải gắn kết chặt chẽ với giải quyết việc làm, gắn kết giữa đào tạo với doanh nghiệp và xã hội; đào tạo theo nhu cầu, theo địa chỉ rõ ràng. Có như vậy, mới thu hút được người dân đến với các trường nghề, các trung tâm dạy nghề tại địa phương.
(Vân Anh)


