Hồ đập vùng bán sơn địa có nguy cơ mất an toàn cao
Nằm sát núi nên khi có mưa thì nguồn nước đổ về hồ Đồng Sàng, xã Nghĩa Hội, huyện Nghĩa Đàn là khá lớn. Mùa mưa năm 2013, hồ chứa dung tích 250.000 m3 này đã xảy ra sự cố gây tràn đập nhưng đã được ứng cứu kịp thời. Đầu mùa mưa năm nay, xã Nghĩa Hội đã huy động nhân lực, ngân sách gia cố lại thân đập, đồng thời mở rộng thêm khẩu độ xả tràn để tránh nguy cơ vỡ đập khi mưa lớn kéo dài diễn ra. Tuy nhiên, điều này đang tạo ra bất cập, đó là dung tích chứa của hồ sẽ giảm đi. Ông Lê Văn Ngọc – Phó chủ tịch UBND xã Nghĩa Hội nhận định: Nếu mà hạ thêm nữa thì sẽ không có nước để phục vụ tưới. Nếu để thân đê cao và xảy ra mưa lớn như tháng 10 năm 2013 thì bờ đê sẽ vỡ. Và nếu vỡ bờ đê thì không chỉ phá hủy toàn bộ gần 50ha lúa mà còn thiệt hại cho các nhà dân ở đây.
 |
| Nhiều hồ đập ở các địa phương vùng bán sơn địa xuống cấp nghiêm trọng, đứng trước nguy cơ mất an toàn (Ảnh: Kim Bảo) |
Qua thời gian sử dụng trên dưới 30 – 40 năm, các hồ đập được đắp bằng thủ công nay đã xuống cấp. Trong khi đó nguồn ngân sách hàng năm huyện Nghĩa Đàn giành cho sửa chữa, vận hành trên 100 hồ đập còn quá hạn hẹp, chỉ trên dưới 6 tỷ đồng. Gần 40 năm xây dựng, hồ Ngọc Lam có trữ lượng 1 triệu m3 gần như chưa được một lần tu bổ, sửa chữa lớn. Ông Lê Trung Tâm – Trưởng phòng NN & PTNT huyện Nghĩa Đàn kiến nghị: Đối với các phương án xử lý trước mùa mưa bão chỉ mang tính tạm thời. Để an toàn hồ đập và đảm bảo tính mạng, tài sản của nhân dân thì cần phải có ngân sách để sửa chữa một cách có bài bản, đúng quy trình và vận hành hồ đập để an toàn hơn cho vùng hạ du trong mùa mưa”.
Sự lo lắng của các địa phương là có cơ sở. Ngay đợt mưa lớn vào đầu tháng 9 vừa qua, một số hồ đập thủy lợi tại huyện Đô Lương đã bị tràn. Tại xã Hồng Sơn, đập Vũng Tròn với trữ lượng trên 600.000m3 đã bị sạt lở thân đập, với chiều dài trên 3m. Thực tế này cho thấy, việc sửa chữa, nâng cấp các hồ đập do các địa phương cấp xã quản lý vận hành là vấn đề cần phải được quan tâm. Ông Nguyễn Công Châu – Phó chủ tịch UBND huyện Đô Lương mong muốn có một nguồn ngân sách ổn định và ưu tiên cho các công trình đã xuông cấp để chủ động ngay từ đầu mùa mưa nhằm đảm bảo an toàn cho các hồ đập.
Hiện nay, tỉnh Nghệ An đang đề xuất TW hỗ trợ nguồn kinh phí khoảng 750 tỷ đồng để nâng cấp 69 hồ chứa có nguy cơ mất an toàn. Tuy nhiên, phần lớn là các hồ đập lớn do các doanh nghiệp thủy nông quản lý. Còn lại 680 hồ, đập loại nhỏ do các xã, Hợp tác xã quản lý thì nguồn ngân sách vẫn chưa có. Đây đang là bài toán khó cho các địa phương trong công tác đảm bảo an toàn, vận hành hồ đập trong mùa mưa bão.
(Thái Dương – Hồng Phong – Duy Thanh)
