• Tweet

3 năm trước, toàn tỉnh có khoảng gần 280 lò gạch thủ công. Phần lớn các lò gạch thủ công, lò thủ công cải tiến, lò đứng liên tục chủ yếu được xây dựng trên đất canh tác, nguồn nguyên liệu là đất sét lấy tại chỗ. Gạch được sản xuất trên dây chuyền đơn giản, lạc hậu, sử dụng công nghệ nung đốt bằng lò nung thủ công, nên gạch nung thủ công có chất lượng thấp, tiêu tốn nhiều nhiên liệu và đặc biệt là gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, giảm năng suất cây trồng và làm mất đất canh tác.

Chính vì vậy, ngay khi có chủ trương của chính phủ, tỉnh Nghệ An đã chỉ đạo các địa phương quyết liệt vào cuộc để xóa bỏ lò gạch thủ công. Sau 3 năm triển khai, đến nay hầu hết các địa phương đã thực hiện nghiêm việc xóa bỏ lò gạch thủ công. Ông Lê Xuân Thanh - Chủ tịch hiệp hội gạch ngói Tuy Nel - Nghệ An nói: Với sự quan tâm của các cấp ủy chính quyền thì đến nay hầu hết các lò gạch thủ công trên địa bàn đã xóa bỏ và thay thế bằng các lò cải tiến thân thiện môi trường và lò tuy nel hiện đại, đảm bảo chất lượng nung gạch.

Lò cái tiến của HTX SXKD dịch vụ làng nghề gạch ngói Cừa.

Nam Đàn từng là một trong số các địa phương có số lượng lò gạch thủ công nhiều nhất tỉnh, nhưng đến nay 42 lò gạch thủ công trên địa bàn đã bị xóa bỏ. Để làm được điều này, huyện Nam Đàn đã có nhiều biện pháp quyết liệt và tổ chức kiểm tra, đôn đốc thường xuyên. Ông Đinh Xuân Quế - Chủ tịch UBND huyện Nam Đàn cho biết: Huyện đã tổ chức thống kê rà soát, vận động tuyên truyền đến các chủ lò đốt, kiên quyết và thành lập 1 tổ chuyên đi thực hiện dỡ bỏ. Đưa cả máy bơm, máy ủi đến các khu vực lò đốt nếu chủ lò nào không thực hiện cam kết thì cưỡng chế dỡ bỏ ngay.

Bên cạnh việc kiên quyết xóa bỏ các lò gạch thủ công thì huyện Nam Đàn còn vận động các chủ lò gạch chuyển đổi đầu tư lò đốt công nghệ cao thân thiện với môi trường. Đây là biện pháp nhằm giải quyết việc làm cho lao động địa phương đồng thời ổn định việc cung cấp vật liệu phục vụ xây dựng phát triển hạ tầng. Hiện ở Nam Đang đã có 2 chủ lò gạch được huyện tạo điều kiện để chuyển đổi sang lò nung tuần hoàn thân thiện với môi trường. Anh Hoàng Văn Vương - Chủ lò gạch xã Nam Thái - huyện Nam Đàn nói: Thực hiện chủ trương về xóa bỏ lò gạch thủ công, chúng tôi hưởng ứng ngay. Để tận dụng nguồn quỹ đất đang còn và được sự chấp thuận của huyện đã cho chúng tôi xây lò công nghệ mới vào để sản xuất và đã thực hiện được hơn 1 năm nay.

Cho đến nay các huyện, thành thị đã thực hiện nghiêm việc xóa bỏ lò gạch thủ công, tuy nhiên cả tỉnh vẫn đang còn trên 250 lò ngói thủ công đang còn hoạt động. Phần lớn các lò ngói thủ công này đều tập trung ở huyện Tân Kỳ. Trong số 250 lò ngói thủ công, thì có đến 237 lò đang hoạt động ở hợp tác xã làng nghề gạch, ngói Cừa ở xã Nghĩa Hoàn. Tính năng của những lò ngói thủ công này hoạt động giống như các lò gạch thủ công đó là: Tiêu tốn nguyên liệu, ảnh hưởng đến môi trường, sức khỏe của con người.

Theo tính toán thì mỗi lò ngói thủ công khi đốt 1 mẻ ngói sẽ hết thời gian 7 ngày, tiêu tốn 17 triệu tiền củi, tương đương với khoảng 20 mét khối gỗ. Và với sự hoạt động liên tục của làng nghề này, thì mỗi năm các lò ngói ở đây phải chi ra khoảng 20 tỷ đồng mua củi để đốt. Mặc dù biết là tốn kém và ô nhiễm môi trường, nhưng để xóa bỏ được lò ngói thủ công này không phải 1 sớm, 1 chiều là làm được nhất là khi 1 làng nghề đã có thương hiệu hàng chục năm nay, và hiện đang có 1.400 lao động làm việc ở đây.

Ông Đặng Xuân Sỹ - Giám đốc điều hành HTX SXKD làng nghề gạch, ngói Cừa cho biết  thêm: Hiện nay, chúng tôi đang có 1.400 lao động thường xuyên làm việc tại làng nghề, cũng rất muốn chuyển đổi để bảo vệ môi trường và tiết kiệm được nguồn chất đốt hàng năm, nhưng hiện nay đang rất khó để tìm được 1 lò đốt ngói đạt tiêu chuẩn.

Theo những chủ lò ngói ở làng nghề gạch, ngói Cừa thì việc xây dựng 1 lò đốt tiêu chuẩn theo công nghệ mới, hay lò tuy nel đều không phù hợp vì khi nung viên ngói sẽ không đạt chuẩn như lò gạch thủ công. Phần lớn các chủ lò ngói ở đây đều rất đồng tình với việc xóa bỏ lò đốt thủ công, UBND huyện Tân Kỳ cũng đã tập trung chỉ đạo thực hiện. Để thực hiện theo chủ trương của Chính phủ và chỉ đạo của UBND tỉnh về xóa bỏ các lò gạch, ngói thủ công thì HTX làng nghề gạch ngói Cừa cũng đã hợp tác với trường đại học bách khoa để xây dựng 1 lò đốt ngói thân thiện với môi trường. Nếu được chấp thuận sẽ triển khai cho xây dựng để đốt thử trong thời gian tới - Ông Võ Văn Cầu - Chủ tịch HĐQT - HTX SXKD làng nghề gạch, ngói Cừa nói.

Lò gạch, hay lò ngói thủ công đều gây tổn hại đối với sức khỏe con người và môi trường, tiêu tốn nhiều nguyên nhiên liệu. Để đảm bảo vành đai xanh về môi trường nhất định việc xóa bỏ các lò gạch ngói thủ công phải được thực hiện sớm. Bởi vậy, không chỉ riêng Tân Kỳ mà các địa phương đang tồn tại lò ngói thủ công cũng cần sớm thực hiện theo chỉ đạo của chính phủ cũng như tỉnh Nghệ An.

(Sỹ Đức)