Nan giải bài toán xóa bỏ lò gạch thủ công
Theo lộ trình của tỉnh Nghệ An thì các lò gạch thủ công trên địa bàn tỉnh phải chấm dứt hoạt động vào cuối năm 2013. Nhưng với những lý do riêng như số lượng lò gạch lớn, một số chủ lò gạch đang xin chờ chuyển đổi công nghệ; khó khăn trong giải quyết việc làm cho một lượng lớn lao động vốn sinh kế bằng nghề làm gạch… nên lộ trình thực hiện của huyện Tân Kỳ chậm so với các địa phương khác trong tỉnh.
Trước khi thực hiện việc xóa bỏ, trên địa bàn Tân Kỳ có 75 lò gạch thủ công. Hiện nay, 25 lò đã được các chủ lò tự tháo dỡ. Còn lại 50 lò gạch thì 14 lò đã được cải tiến, áp dụng công nghệ xử lí khí thải, 36 lò gạch còn lại đang dừng hoạt động. Ông Nguyễn Văn Hạ - Trưởng phòng Công thương huyện Tân Kỳ nói: UBND tỉnh có công văn số 7029 ngày 24/9/2014, cho phép mở rộng phạm vi ứng dụng công nghệ mới cho sản xuất gạch nung trên địa bàn huyện Tân Kỳ. Đến nay, đã có 14 chủ lò gạch chuyển đổi áp dụng công nghệ mới. Đó cũng là một trong những nguyên nhân để Tân Kỳ không xóa bỏ dứt điểm lò gạch thủ công trong năm 2013.
Bài toán khó nảy sinh là phải làm gì và làm như thế nào để vừa xóa được các lò gạch thủ công nhưng lại vừa duy trì được đời sống của những người dân đã và đang sống dựa chủ yếu vào nghề sản xuất gạch thủ công. Lời giải cho đến nay vẫn chưa thỏa đáng. Và điều này đang ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của hàng trăm hộ gia đình với hơn 1.500 lao động. Việc tìm các giải pháp chuyển đổi ngành nghề, tạo việc làm cho số lao động đang tham gia sản xuất tại các lò gạch hiện nay vẫn khó khăn đối với Tân Kỳ. Khi khó khăn trước mắt về thu nhập, việc làm chưa được giải quyết đã xuất hiện thực trạng các chủ lò gạch sau khi dỡ bỏ lò gạch thủ công đã góp vốn xây lò mới theo công nghệ lò đứng liên tục.
Ông Nguyễn Văn Hạ - Trưởng phòng Công thương huyện Tân Kỳ cho biết thêm: Để chấp nhận cho việc xây dựng các lò đứng liên tục là huyện không có một văn bản nào cho cơ sở sản xuất mà chủ yếu do cơ sở sản xuất đang tự xây dựng và đi trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt công nghệ đó như huyện không có thẩm quyền phê duyệt công nghệ đó mà phải từ cấp tỉnh.
Có một điều đáng nói nữa là, trong hầu hết các văn bản chỉ đạo xóa bỏ lò nung thủ công chủ yếu chỉ nhắc đến vật liệu gạch, vậy còn các lò ngói thủ công liệu có phải xóa bỏ? Tân Kỳ có làng nghề ngói cừa đang có 237 lò ngói hoạt động liên tục. Nếu nói về mức độ ô nhiễm môi trường thì những lò ngói này cũng không thua lò gạch thủ công là mấy nhưng vì không được gọi tên nên lộ trình xóa bỏ cũng chưa được nhắc đến.
Việc tồn tại các lò gạch hay lò ngói thủ công đều gây ra tác động tiêu cực đến môi trường sống và tổn hại trực tiếp đến sức khỏe của người dân. Mới đây, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải đã yêu cầu các địa phương khẩn trương ban hành và nghiêm túc thực hiện lộ trình xóa bỏ lò gạch thủ công, thủ công cải tiến, lò vòng sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Vậy nên, không chỉ riêng huyện Tân Kỳ mà các phương khác cũng cần vào cuộc quyết liệt hơn trong vấn đề này.
(Xuân Hướng)
