Ngôi đền cổ ở Trù Sơn: Nơi lưu giữ 46 sắc phong cổ
Đền Hội Thiện được xây dựng để thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Cao Sơn, Cao Các, Hưng Đạo Đại Vương, Thần linh thông bến ngọ trong xã Lưu Sơn xưa, nay thuộc xóm 11, xã Trù Sơn huyện Đô Lương.
Tương truyền, Liễu Hạnh tên thật là Giáng Tiên, con gái của Ngọc Hoàng, trong một lần đánh rơi chén ngọc nên bị đày xuống hạ giới và đầu thai vào gia đình ông Trần Thái Công ở làng An Thái, xã Vân Cát, huyện Thiên Bản nay là huyện Vũ bản, Nam Định.
Lớn lên, Gíang Tiên được gả cho Đào Lang- một danh sỹ trong vùng. Danh sỹ này tròn 21 tuổi thì mất. Gíang Tiên là con Ngọc Hoàng đến hạn nên phải về trời, nàng lưu luyến trần gian nên đòi đầu thai lần nữa và được Ngọc Hoàng chấp thuận cho nàng xuống trần gian lấy hiệu là Liễu Hạnh.
Trong thời gian ở trần gian, chúa Mẫu Liễu Hạnh đã đi mây về gió khắp nơi, biến đổi thành nhiều hình thức khác nhau để giúp người gặp cảnh hoạn nạn, diệt trừ những kẻ có thói hư tật xấu, giúp nhà vua đánh giặc, sau khi hiển thánh bà được nhân dân tôn vinh thành Mẫu Nhi Thiên hạ, trở thành một vị thần bất tử trong tín ngưỡng của nhân dân Việt nam. Nhân dân đã lập đền thờ bà. Hàng năm đều làm lễ giỗ Đức Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
Hiện nay, trong đền Hội Thiện còn lưu giữ 46 sắc phong do các Vua: Cảnh Hưng, Tự Đức, Thiệu Trị, Đồng Khánh, Thành Thái, Duy Tân, Khải Định phong cho các vị thần. Điển hình như: Thánh Mẫu Liễu Hạnh, Huệ Ngọc Công Chúa, Mộc Đức- Bạch Y (thần chữa bệnh); các Sơn Thần như: Đoài Sơn, Cao Sơn, Tróc Sơn, Hùng Sơn, Quận Sơn, Linh Thông Bến Ngọ…Đây là các vị thần đã che chở cho con dân của Vua, nên nhà Vua biết ơn Sắc Phong cho họ. Đồng thời tôn trọng nhân dân việc thờ phụng, nhằm giúp bảo Quốc hộ dân, có như vậy mới Quốc thái - Dân an.
Năm 2016, đoàn cán bộ Thư viện khoa học tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh đã về thực hiện số hoá tài liệu Hán Nôm tại đền thờ Hội Thiện, qua đó đã tổng hợp được số Sắc Phong của các vua phong. Đời vua Cảnh Hưng có 6 Sắc Phong , Tự Đức 10 Sắc Phong, Thiệu Trị 6 Sắc Phong, Đồng Khánh 4 Sắc Phong, Thành Thái 4 Sắc Phong, Duy Tân 6 Sắc Phong, Khải Định 10 Sắc Phong. Tổng cộng có 46 Sắc Phong được số hoá và dịch thuật.
Việc đền Hội Thiện lưu giữ nhiều Sắc Phong như vậy là do từ nửa đầu thế kỷ 20, thực hiện việc “bài phong phản đế” (bài trừ phong kiến), nên hợp tự các vị thần trong vùng tại đền Hội Thiện, do vậy các Sắc Phong cũng được đưa về lưu giữ tại đây.
Ngoài Sắc Phong, ở đền còn lưu giữ nhiều cuốn sách cổ như: Phổ tế chân kinh, Di lặc đức thế chân kinh, Tăng Quảng Nam Bắc Đẩu chân kinh, Tam phủ chân kinh, Cửa Kiếp Hoàng kinh Diệc Âm. Một số cuốn sách do thời gian tồn tại quá lâu nên rất tiếc bìa một số cuốn sách đã chớm mục nát.
Đền Hội Thiện không chỉ là công trình tưởng nhớ công ơn của các vị thần, nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh, mà trước cách mạng tháng 8/1945 còn là nơi hoạt động của các chiến sỹ cách mạng, nơi tập hợp vận động nhân dân đứng lên đấu tranh chống lại chế độ cường hào, áp bức bóc lột. Đền Hội Thiện đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Vào ngày 7/4/2019 (3 tháng 3 Âm lịch), Đền Hội Thiện tổ chức lễ giỗ Thánh Mẫu Liễu Hạnh theo ghi thức truyền thống.
Ngọc Phương
