Nước vùng hạ du Thủy điện Bản Vẽ có dấu hiệu ô nhiễm, bốc mùi “lạ”

Vào ngày 26/12/2019, trong quá trình đi chài lưới đánh bắt cá, người dân bản Lả, xã Lượng Minh phát hiện thấy nước có màu nâu đen khác lạ, bốc mùi hôi tanh nồng nặc, bà con nghi nghờ nước bị ô nhiễm nên đã báo lên chính quyền địa phương.

Trước phản ánh của người dân xã Lượng Minh, ngày 13/1/2020, có mặt tại vị trí bản Lả đối diện với trụ sở UBND xã Lượng Minh thuộc khu vực lòng hồ thủy điện Nậm Nơn vào thời điểm khi Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ đang phát điện, qua quan sát bằng mắt thường, chúng tôi nhận thấy nước sông có màu nâu đen. Tuy nhiên, vào thời điểm này và tại khu vực này thì không phát hiện thấy mùi hôi. 
“Cách đây 1, 2 ngày, chỗ này vẫn còn có mùi tanh và màu nước vẫn đen, khác lạ không được trong xanh như mọi hôm. Chúng tôi có kiến nghị sở TNMT đưa mẫu nước đi xét nghiệm để xem liệu trong nước sông có hóa chất gì không, nếu không có thì để nhân dân chúng tôi an tâm hơn. Chúng tôi cũng đề nghị các cấp các ngành có hướng chỉ đạo để làm thế nào nếu phát hiện ra hóa chất thì cảnh báo để bà con hạn chế xuống sông, hai nữa là phải có phương án xử lý để không ảnh hưởng đến vấn đề môi trường” - ông Vy Đình Phúc, Chủ tịch UBND xã Lượng Minh kiến nghị.

Trước thực trạng trên, huyện Tương Dương đã có văn bản đề nghị Sở TN&MT, Chi cục Bảo vệ môi trường lên kiểm tra, lấy mẫu nước xét nghiệm, nhằm đánh giá nguyên nhân và mức độ ô nhiễm tại khu vực hạ du Thủy điện Bản Vẽ để cảnh báo cho người dân và có giải pháp xử lý. Đến ngày 10/1/2020, sở TNMT đã tổ chức cuộc họp khảo sát, đánh giá nguyên nhân. Tại cuộc họp, đã lấy 6 mẫu nước để phân tích. Theo đó, 6 vị trí lấy mẫu bao gồm; tại khu vực lòng hồ Bản Vẽ, cửa xả nhà máy, cầu Bailey, lòng hồ thủy điện Nậm Nơn, hạ lưu đập Nậm Nơn và tại nhánh sông Nậm Mộ, cách ngã ba sông 1km về phía thượng lưu.

Về phía Công ty Thủy điện Bản Vẽ khẳng định: quá trình vận hành không sử dụng bất cứ hóa chất gì, tuy nhiên nguyên nhân vì sao nước sông lại có mùi "lạ" thì còn phải chờ kết quả xét nghiệm. Nhưng qua khảo sát thực tế, khả năng lớn là do sự thay đổi của thời tiết đã tác động tới thảm thực vật dẫn tới bốc mùi hôi thối.

Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Văn Ngọc – Phó Giám đốc Công ty Thủy điện Bản Vẽ cho biết: trong thời gian qua công tác quản lý môi trường luôn được Công ty Thủy điện Bản Vẽ đặc biệt quan tâm, thực hiện theo các quy định và theo phương án đã được sở Công thương phê duyệt. Năm 2019, Công ty đã thuê đơn vị phân tích, quản lý môi trường đánh giá môi trường 4 lần. Kết quả tất cả các chỉ tiêu đều nằm trong giới hạn cho phép. Tiếp đó, vào ngày 24/12/2019, sở TNMT đã lên kiểm tra đột xuất, lấy mẫu nước để phân tích và kết quả xét nghiệm tất cả các chỉ tiêu nằm trong giới hạn cho phép. Vì thế, sau khi nhận được thông tin của người dân khu vực bản Lả cũng như văn bản của UBND huyện Tương Dương về tình hình môi trường bản Lả và khu vực lòng hồ thủy điện Nậm Nơn, Công ty thủy điện Bản Vẽ đã khẩn trương cho cán bộ chuyên môn đến khảo sát tại hiện trường, tiếp cận với người dân, nắm bắt tình hình. 

“Trước mắt cũng như lâu dài, công ty sẽ tiếp tục xém xét tình hình từ lòng hồ sát hiện trạng, nếu phát hiện ra những tình huống bất thường sẽ thông báo sở TNMT và các bên liên quan để biết để phối hợp. Bên cạnh đó, Công ty cũng đề nghị bà con địa phương nếu phát hiện bất thường báo lên công ty và các bên liên quan, Công ty sẵn sàng phối hợp và xử lý. Hiện nay, đơn vị đang còn chờ kết quả phân tích, sau khi có kết quả chúng tôi sẽ thông báo với các bên liên quan...” - ông Hoàng Văn Ngọc nhấn mạnh.

Cũng theo phản ánh của người dân, hiện nay phía thượng nguồn lòng hồ Bản Vẽ tại khu vực giáp ranh giữa 2 xã Mai Sơn, huyện Tương Dương và xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn đang xuất hiện một lượng rác rác thải sinh khối phủ kín lòng hồ. Mặc dù khu vực ngập rác không thuộc phạm vi quản lý của Công ty Thủy điện Bản Vẽ, nhưng đây lại là vùng ngập lòng hồ chứa nước phục vụ cho việc phát điện của nhà máy Thủy điện Bản Vẽ. Vì vậy, công ty Thủy điện Bản Vẽ cam kết, sau khi có kết quả xét nghiệm nếu phát hiện ra những nguyên nhân thuộc trách nhiệm của nhà máy thủy điện Bản Vẽ, đơn vị sẵn sàng phối hợp với các bên liên quan để xử lý.