Ai sẽ là chủ nhân của giải thưởng khoa học lớn nhất toàn cầu VinFuture?

Lễ trao giải đầu tiên của VinFuture sẽ diễn ra tại Nhà hát lớn Hà Nội. Đây là sự kiện khoa học mang tầm cỡ thế giới do Quỹ VinFuture tổ chức. Quỹ này do vợ chồng tỷ phú Phạm Nhật Vượng sáng lập vào tháng 12/2020.

Chủ nhân của bốn hạng mục giải thưởng sẽ lộ diện với tổng giá trị lên tới 4,5 triệu USD. Trong đó, hạng mục giải chính (VinFuture Grand Prize) trị giá 3 triệu USD cho tác giả của nghiên cứu đột phá, các sáng chế công nghệ có khả năng làm cuộc sống con người trở nên tốt đẹp hơn và cải thiện môi trường sống bền vững cho những thế hệ tương lai. Ba giải đặc biệt, mỗi giải 500.000 USD dành cho nhà khoa học có phát minh sáng chế tiên phong trong lĩnh vực mới, nhà khoa học nữ và người đến từ nước đang phát triển.

Với tiêu chí này, nhiều nhà khoa học dự đoán, các nghiên cứu liên quan đến công nghệ sản xuất vaccine, điều chế thuốc điều trị COVID-19, vật liệu, năng lượng sẽ trong nhóm tiềm năng nhận giải. 

Hội đồng giải thưởng VinFuture.

Những người đưa ra quyết định lựa chọn công trình trao giải là thành viên Hội đồng giải thưởng và Hội đồng Sơ khảo VinFuture. Họ là những nhà khoa học có tầm ảnh hưởng bậc nhất trên thế giới như GS Richard Henry Friend, Đại học Cambridge (Anh), người đạt Giải Millennium Technology Vật lý năm 2010; GS Gérard Mourou, Đại học École Polytechnique (Pháp), người đạt Giải Nobel Vật lý năm 2018; GS Sir Kostya S. Novoselov, Giải Nobel Vật lý năm 2010; GS Đặng Văn Chí, Giám đốc Khoa học, Viện nghiên cứu ung thư Ludwig, GS Nguyễn Thục Quyên, Đại học California, Santa Barbara, Mỹ...

Chia sẻ trước thềm lễ trao giải, GS Sir Richard Henry Friend, Chủ tịch Hội đồng giải thưởng cho biết, giải thưởng VinFuture năm nay dựa vào 2 tiêu chí cốt lõi. Thứ nhất là tính đổi mới sáng tạo thực sự rõ nét. Thứ hai là mang lại lợi ích xã hội to lớn. Đây cũng là giá trị cốt lõi mang lại nét đặc trưng tạo ra nét đặc biệt của giải thưởng VinFuture với các giải thưởng khác trên thế giới.

"Để tìm ra được chủ nhân 4 giải thưởng lớn năm nay, ban tổ chức và hội đồng giải thưởng chuẩn bị rất kỹ lưỡng. Chúng tôi đã tìm kiếm trên phạm vi toàn thế giới để có được những hồ sơ ứng tuyển, những ứng viên xuất sắc nhất. Đó quả thực là khối lượng công việc khổng lồ, và để làm được thì cần đội ngũ nhân sự chất lượng tham gia tổ chức giải thưởng", ông nói.

GS Đặng Văn Chí, Giám đốc Khoa học Viện nghiên cứu ung thư Ludwig (Mỹ), thành viên Hội đồng giải thưởng nhận định, giải thưởng VinFuture tôn vinh công trình khoa học phụng sự nhân loại và cả con người. Hội đồng giải thưởng phải tranh cãi rất gay gắt để tìm ra được công trình xứng đáng nhất. Ông cho biết thêm, nếu như Nobel ghi nhận công trình khoa học có tầm ảnh hưởng nhân loại thì VinFuture hướng tới sáng kiến mang lại tác dụng thấy ngay trong cuộc sống.

Ông kỳ vọng, giải thưởng mang lại nhiều lợi ích cho các quốc gia phát triển và đang phát triển. "Tôi nghĩ rằng duy trì giải thưởng này trong nhiều năm nữa thật sự là điều tuyệt vời", ông nói.

Theo GS Nguyễn Thục Quyên (Đại học California, Santa Barbara, Mỹ), đồng Chủ tịch Hội đồng sơ khảo VinFuture, điều khiến giải thưởng VinFuture thật sự nổi bật và khác biệt đó là muốn những phát kiến khoa học mang đến tác động, tiếp cận được với người nghèo, những người tưởng như không có cơ hội tiếp cận những điều kiện như thế này.