Nông lâm kết hợp - mô hình phát triển bền vững cho người dân miền núi
Nông lâm kết hợp là một biện pháp kỹ thuật tổng hợp nhằm kết hợp cây thân gỗ lâu năm với cây con ngắn ngày, tạo ra nhiều sản phẩm mà vẫn giữ được độ che phủ mặt đất, chống xói mòn rửa trôi và bạc màu đất. Trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng như hiện nay thì nông lâm kết hợp là một mô hình phát triển mang tính bền vững.
Gia đình ông Lô Xuân Tấm ở bản Tam Bông, xã Tam Quang huyện Tương Dương có 6,3 ha đất. Phần lớn diện tích khoảng 5 ha ông bà trồng rừng với các loại cây lâu năm như mét, xoan, lát; xen cây ngắn ngày như ngô, sắn. Dưới chân núi, ông bà đào ao thả cá, trồng mỗi năm 2 vụ lúa nước, nuôi gà… Cách canh tác của gia đình ông Tấm tiêu biểu cho mô hình nông lâm kết hợp - mô hình đang được người dân địa phương quan tâm. Mà theo như chia sẻ của ông Tấm, mô hình này đem lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình ông.
![]() |
![]() |
| Mô hình nông lâm kết hợp giữa cây rừng với cây ngắn ngày, trồng lúa và thả cá. |
Từ năm 2008, Trung tâm Khuyến nông huyện Tương Dương đã triển khai hỗ trợ cho các hộ dân phát triển mô hình nông lâm kết hợp. Trên cơ sở điều kiện sẵn có của người dân, Trung tâm khuyến nông huyện hỗ trợ giống xoan, lát và giống ngô trồng xen, đồng thời có thêm phân bón và tư vấn kỹ thuật chăm sóc, với tổng giá trị khoảng 60 triệu đồng/mô hình. Gia đình ông Kha Văn Đại, ở bản Tam Bông được Trung tâm khuyến nông huyện hỗ trợ trồng 2ha xoan xen ngô, ngoài ra gia đình còn kết hợp nuôi 18 con dê và khoảng 6ha mét. Các hộ dân đều đánh giá cao sự hỗ trợ này, giúp họ biết cách tận dụng có hiệu quả diện tích đất sẵn có. Theo chia sẻ của Phó Trưởng Trạm Khuyến nông Tương Dương - ông Quang Văn Quý: “Từ năm 2008 đến nay, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Nghệ An kết hợp với Trung tâm Khuyến nông huyện Tương Dương triển khai cấp mô hình nông lâm kết hợp cho bà con trên địa bàn huyện. Thông qua các mô hình đã triển khai thấy người dân phấn khởi, biết áp dụng mô hình vào thực tế và nhân rộng các mô hình ra toàn bản, xã. Hiện tại người dân đang tiếp tục trồng mới thêm các loại cây và con giống phù hợp khác.”
Không chỉ ở Tương Dương mà trên địa bàn toàn tỉnh, Trung tâm Khuyến nông Nghệ An cũng đã triển khai chương trình hỗ trợ xây dựng mô hình nông lâm kết hợp như ở Kỳ Sơn, Quỳ Châu, Quỳnh Lưu, Nghĩa Đàn... Hầu hết các mô hình này đều cho hiệu quả với sự phát triển tốt của cây lâu năm và thu nhập ổn định từ các loại cây, con ngắn ngày.
Đánh giá kết quả từ việc triển khai mô hình, bà Nguyễn Thị Hà – Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Nghệ An cho biết: Trung tâm chủ yếu hỗ trợ về phần vật tư như cây giống, con giống, phân bón. Từ đó người dân hiểu được và cảm nhận được những hành động thực tiễn trong hoạt động sản xuất này nhằm góp phần giảm tải hiệu ứng nhà kính, vừa làm lợi môi trường, vừa đem lại hiệu quả kinh tế cao.”
![]() |
| Bà Nguyễn Thị Hà - Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Nghệ An. |
Mô hình nông lâm kết hợp vừa có thể nâng cao thu nhập của người dân trên một đơn vị diện tích, vừa duy trì diện tích rừng chống xói mòn rửa trôi đất, bền vững về môi trường.
(Anh Đào)



