Ốc bươu vàng hoành hành lúa Xuân: Nhìn lại việc kiểm soát sinh vật ngoại lai
Ốc bươu vàng được du nhập vào Việt Nam để nuôi làm thực phẩm khoảng năm 1988. Sau đó, chúng thoát ra ngoài tự nhiên, phát triển trở thành loài sinh vật gây hại nặng cho sản xuất lúa. Từ câu chuyện con ốc bươu vàng là bài học về công tác quản lý, kiểm soát sinh vật ngoại lai.
Những năm cuối thập kỷ 80, ốc bươu vàng đã từng được các nhà quản lý kỳ vọng là vật nuôi mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, chỉ sau một vài năm, khi ốc bươu vàng sinh sôi phát triển với tốc độ cực nhanh và với đặc tính phàm ăn đã trở thành dịch hại đối với lĩnh vực sản xuất nông nghiệp.
![]() |
| 120ha lúa xuân của toàn tỉnh bị ốc bươu vàng phá hoại |
Ông Doãn Trí Tuệ- Chủ tịch hội KHKT và giống cây trồng tỉnh cho biết: Sở KH&CN là đơn vị chủ trì đưa việc nuôi ốc bươu vàng trở thành đề tài khoa học. Đây là một sai lầm, ốc bươu vàng phát triển tràn lan trên đồng ruộng, khó diệt trừ bởi chúng ta không diệt thường xuyên, liên tục và đồng loạt. Do vậy, theo tôi, cần tổ chức phong trào ra quân đồng loạt phòng trừ ốc bươu vàng mời hòng tiêu diệt được.
![]() |
| Trứng ốc bươu vàng bám chặt trên cây lúa |
Để bảo vệ sản xuất, từ nhiều năm nay bà con nông dân đã tốn rất nhiều công sức tiền của để diệt trừ loại sinh vật ngoại lai này. Gia đình bà Nguyễn Thị Tuyết - xóm Mậu 4 - xã Kim Liên - huyện Nam Đàn có 3 sào lúa, từ đầu vụ sản xuất đến bây giờ gần như hôm nào bà cũng phải xuống đồng để bắt ốc bươu vàng, vừa để bảo vệ diện tích lúa, vừa làm thức ăn cho gia cầm.
![]() |
| Nông dân tíc cực ra đồng bắt thủ công ốc bươu vàng, bảo vệ lúa Xuân |
Hiện nay, trên diện tích lúa xuân của toàn tỉnh có 120ha nhiễm ốc bươu vàng. Theo khuyến cáo của ngành nông nghiệp cách tốt nhất là nên diệt ốc bươu vàng bằng phương pháp thủ công như thường xuyên bắt ốc và trứng ốc, đặt, cắm nhiều cọc dọc theo bờ ruộng nơi có nước để thu các ổ trứng, đặt các lưới chắn ở mương dẫn nước vào ruộng, thả vịt vào ruộng nước để diệt ốc non, hạn chế sử dụng thuốc BVTV hóa học nhằm bảo vệ môi trường sinh thái.
![]() |
| Ốc bươu vàng du nhập vào Việt Nam đã 30 năm và đến nay sinh vật ngoại lai này vẫn đang là loài dịch hại nguy hiểm và khó phòng trừ. |
Ông Nguyễn Tiến Đức - Chi cục trưởng Chi cục trồng trọt và BVTV tỉnh cho biết: Ngành BVTV cần kiểm soát các sinh vật ngoại lai, bởi hậu quả của ốc bươu vàng gây hại trên cây lúa đã thấy rõ. Khi du nhập các cây con mới, phải tăng cường kiểm dịch ngay từ cửa khẩu.
Đã gần 30 năm ốc bươu vàng du nhập vào Việt Nam và đến nay sinh vật ngoại lai này vẫn đang là loài dịch hại nguy hiểm và khó phòng trừ. Đây cũng là bài học về công tác kiểm soát sinh vật ngoại lai của cơ quan chức năng.
(Thúy Vinh - Hữu Song)




