Nỗ lực điều tiết hồ thủy điện Bản Vẽ trong tình trạng cận kề mực nước chết

Nếu như những năm trước đây, Thủy điện Bản Vẽ chỉ cần xả 150 m3/giây là các trạm bơm dọc sông Lam đều hoạt động, thì năm nay các nhánh chính của sông Lam, như sông Nậm Mộ, sông Hiếu… cũng hạn nặng nên Thủy điện Bản Vẽ phải tăng lưu lượng xả 200 m3/giây thì các trạm bơm mới lấy được nước phục vụ sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, khi được tăng lượng nước xả phục vụ sản xuất, các đơn vị, địa phương vùng hạ du đã có phương án quản lý nguồn nước, sử dụng có hiệu quả và tiết kiệm.

Thủy điện Bản Vẽ có dung tích hồ chứa nước lên đến 1,8 tỷ m3.

Ông Nguyễn Trường Thành- Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Nghệ An cho biết: "Trong thời gian Bản Vẽ tăng lưu lượng xả, chúng tôi cũng đã đề nghị các địa phương, đơn vị tích cực chủ động tranh thủ tối đa thời gian bơm nước để phục vụ nước phục vụ cho sản xuất hè thu. Đối với các trạm bơm dọc sông Lam chịu ảnh hưởng lớn nhất ở Đô Lương, Thanh Chương và 1 số trạm bơm ở Nam Đàn thì yêu cầu luôn luôn túc trực 24/24h để bơm nước phục vụ sản xuất. Còn đối với hệ thống thủy lợi Bắc thì đề nghị các địa phương, đơn vị thực hiện lấy nước và tích nước vào ao, hồ, bàu biền để khi nguồn nước khan hiếm có thể sử dụng từ nguồn nước này. Trước khi tăng lượng xả nước,  thủy điện bản Vẽ, Khe Bố xả trên các phương tiện thông tinn đại chúng cũng đã thông báo cho các địa phương, đơn vị, vì vậy các địa phương, đơn vị cũng đã rất chủ động trong việc lấy nước phục vụ sản xuất hè thu".

Từ đầu năm 2023 đến nay, do ảnh hưởng của El Nino, lưu lượng nước về hồ chứa Bản Vẽ rất thấp. Hiện tại, lượng nước đo được đang đổ về hồ trung bình chỉ đạt 33m3/giây, trong khi, cùng thời điểm này, năm 2022, mực nước đổ về hồ là 105m3/giây. Trong khi nắng nóng đang tiếp tục kéo dài, thủy điện bản Vẽ vẫn phải thực hiện nghiêm việc cấp nước cho hạ du phục vụ sản xuất theo chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An. Chính vì vậy, mọi phương án để giữ cho hồ thủy điện bản Vẽ không rơi vào mực nước chết là bất khả kháng.

Công nhân nhà máy Thủy điện Bản Vẽ luôn thường trực 24/24h, đảm bảo cho tổ máy được vận hành liên tục.

"Mực nước hồ của hồ thủy điện hiện tại đang ở cao trình 156,49m, thấp hơn 20m so với cùng kỳ năm 2022. Nếu tiếp tục vận hành phát điện vào thời điểm cận kề mực nước chết, sẽ dẫn tới các nguy cơ như tổ máy sẽ vận hành ngoài vùng đặc tính làm việc ổn định của tua bin, dẫn đến độ rung, độ đảo của tổ máy tăng, nhiệt độ của séc măng, dầu tăng, rồi xảy ra hiện tượng lọt rác vào buồng xoắn của tổ máy.." - anh Lê Quốc Hùng – Phó Quản đốc Phân xưởng Vận hành, Công ty Thủy điện Bản Vẽ cho biết thêm.

Mực nước được đo vào 8h26 phút sáng (9/6) tại hồ thủy điện Bản Vẽ, hiện tại đang ở cao trình 156,49 m, thấp hơn 20m so với cùng kỳ năm 2022.

Thời điểm này, nước hồ thủy điện Bản Vẽ chỉ cao hơn 1,49m so với mực nước chết. Nếu với lưu lượng xả để phục vụ hạ du sản xuất như hiện nay thì chỉ không đầy 3-4 ngày nữa hồ chứa thủy điện Bản Vẽ sẽ về mực nước chết 155m. Và như vậy, Thuỷ điện Bản Vẽ chỉ được cấp nước cho hạ du và phát điện bằng lưu lượng nước về. Theo quy định, chỉ trường hợp đặc biệt do phải đáp ứng an ninh năng lượng mới tiếp tục khai thác hồ dưới mực nước chết. 

Ông Tạ Hữu Hùng – Giám đốc Công ty thủy điện Bản Vẽ trao đổi: "Trong thời tiết nắng nóng như hiện nay, về phía Công ty Thủy điện Bản Vẽ luôn thường trực 24/24h, đảm bảo cho tổ máy được vận hành liên tục. Với lượng nước còn lại trong hồ, về phía Công ty đã làm việc với UBND tỉnh Nghệ An cùng với Điều độ A0 để làm sao khai thác lượng nước cho có hiệu quả. Ngoài ra về phía Công ty đã đưa giải pháp khai thác tổ máy dưới mực nước chết khi mà hệ thống yêu cầu khẩn cấp về đáp ứng an ninh năng lượng".

Sau nhiều đợt nắng nóng kéo dài, không có mưa và xả nước để chống hạn, hiện nước hồ thủy điện Bản Vẽ đang cận kề mực nước chết.

"Trong giai đoạn khó khăn này, chúng tôi cũng rất mong muốn người dân và chính quyền địa phương, các doanh nghiệp cùng với ngành điện, thực hiện công tác tiết kiệm điện" - ông Hùng chia sẻ thêm.

Trong nửa cuối tháng 6/2023 và hết mùa khô, nếu thời tiết tiếp tục nắng nóng cực đoan thì hạ lưu sông Cả sẽ xảy ra hiện tượng thiếu nước cấp cho hạ du. Điều này cũng đồng nghĩa nguy cơ ảnh hưởng đến an ninh cung cấp điện và phục vụ nhu cầu dân sinh trong thời gian còn lại của mùa khô 2023 đang hiện hữu.