Khoảnh khắc lịch sử của người đã lái chiếc xe vận tải đầu tiên vào Dinh Độc Lập

Ra bìa rừng nhận nhiệm vụ đặc biệt

Người chiến sĩ lái xe vận tải đầu tiên vào Dinh Độc Lập Dương Quang Lựa (Yên Thế - Bắc Giang) ở tuổi đôi mươi năm nào giờ cũng đã bước sang tuổi 70.

Ông Lựa nhập ngũ tháng 4/1970 khi chưa đầy 17 tuổi, sau đó trở thành lái xe tại Sư đoàn ô tô vận tải 571, có nhiệm vụ vận chuyển hậu cần trên khắp các chiến trường.

Tháng 3/1975, nhận nhiệm vụ tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh, ông cùng đồng đội ở Lào nhanh chóng rút về tập kết tại Quảng Trị, từ vĩ tuyến 17 đến cao điểm 241.

Khoảng 17h30 ngày 29/4/1975, ông Dương Quang Lựa lúc ấy đang là Tiểu đội trưởng thuộc Đại đội 5 bất ngờ được lãnh đạo đơn vị đưa ra bìa rừng giao nhiệm vụ đặc biệt và được yêu cầu "giữ bí mật đến phút chót".

Trước khi rời đơn vị, Đại đội trưởng còn đưa ông mảnh giấy và dặn "nhớ nhét trong túi áo". Dù vội, ông vẫn kịp mở ra xem. Nội dung chỉ có: "Họ tên: Dương Quang Lựa; Quê quán: Mỹ An - Lục Ngạn - Hà Bắc; Nhập ngũ tháng 4/1970; Đơn vị: C5-D964-E512-F571-Đoàn 559".

Đọc xong, ông sững người, lặng đi vài phút, thương người vợ trẻ cũng là lính Trường Sơn mới kết hôn một năm đang xa cách. Song, ông nhanh chóng lấy lại bình tĩnh để hoàn thành nhiệm vụ. 

Ông Dương Quang Lựa (giữa), người lái xe vận tải đầu tiên tiến vào Dinh Độc Lập cùng ôn lại lịch sử với đồng đội.

Đến vị trí tập kết của đơn vị xe tăng, ông Lựa nhận nhiệm vụ của vị chỉ huy sẽ hình thành một mũi gồm 5 xe tăng và một xe vận tải chở các đồng chí đặc công. Mục tiêu là đánh thẳng vào Dinh Độc Lập. Sau đó, chiếc xe vận tải của ông Lựa nhận tất cả 40 chiến sĩ đặc công. Nhiệm vụ của ông là đưa họ bám theo xe tăng. Xe không được bật đèn, sẽ có người dùng đèn pin làm hiệu lúc đi hoặc dừng".

Cả hành trình hành quân cùng mũi thọc sâu đầu tiến đánh vào Dinh Độc Lập năm ấy có rất nhiều kỷ niệm đáng nhớ với ông Dương Quang Lựa. Dù đã 47 năm trôi qua nhưng chuyện về người đồng đội hy sinh ở đầu cầu Sài Gòn năm nào luôn khiến ông Dương Quang Lựa xúc động khôn nguôi.

"Khi ấy, quân ta và địch giành nhau từng mét đường ở đầu cầu Sài Gòn. Phân đội xe tăng và chiếc xe vận tải chở đặc công của tôi luôn ở thế bốn phía là quân địch, nhiều thương vong xảy ra. Khi xe tiến được vào căn cứ Nước Trong, đầu cầu Sài Gòn có 20 đồng chí  hy sinh. Lúc đó có một đồng chí bị thương rất nặng, tôi đã dùng mọi cách để băng bó nhưng trong cơn đau quằn quại, anh ấy cố nói với tôi: "Anh về nói với mẹ tôi, tôi không về được nữa đâu". Tôi gật đầu "ừ".

Đồng chí đưa cho tôi con dao găm, hai quả lựu đạn và khẩu AK, rồi hai anh em ôm nhau. Đồng chí ấy nói được gì tôi vẫn "ừ", vì có biết đồng chí ấy tên gì, đơn vị nào, quê ở đâu? Tất cả những chiến sĩ đặc công và tôi đều chưa thuộc tên nhau... nhưng chúng tôi cùng một nhiệm vụ đặc biệt này", ông Dương Quang Lựa nhớ lại.

Người đồng đội ấy đã hy sinh ngay sau đó, ông Dương Quang Lựa cùng đồng đội tiếp tục chiến đấu. Sau này, chiếc dao găm đã được ông Lựa gửi về bảo tàng Hậu Cần.

Vừa lái xe vừa dàn trận, tắt máy là đánh địch
Để thuận tiện di chuyển và quan sát, ông Lựa phải nâng hết kính chắn gió của xe lên, ngồi bên cạnh ông trong buồng lái là hai người chỉ huy. Đúng giờ, đội hình xuất phát. Ba xe tăng đi trước, đến xe vận tải của ông Lựa và phía sau là hai xe tăng khóa đuôi.

Trên đường đi, đội hình liên tục phải chiến đấu. Có lúc vừa đi vừa đánh địch, vừa nổ máy đã phải tắt để dàn trận.

Mũi tiến quân ra khỏi bìa rừng chừng vài trăm mét thì bất ngờ bị địch tập kích, bên phải, bên trái là những đường đạn xối xả.

Hai bên chiến đấu khoảng 30 phút thì tiếng súng tạm thưa dần. Cả đoàn được lệnh tiếp tục hành quân, với nhiệm vụ nhanh chóng thọc sâu vào mục tiêu càng sớm càng tốt. 

Chiến sĩ lái xe Dương Quang Lựa và chiếc xe biển số CE1283 có mặt tại Dinh Độc Lập trưa ngày 30/4/1975. Ảnh nhân vật cung cấp

Từ lúc nào với khẩu AK trong tay, người lính lái xe Dương Quang Lựa đã trở thành một lính bộ binh thực sự, tiêu diệt địch bảo vệ mình và yểm trợ các chiến sĩ đặc công.

Đến sáng 30/4, đội hình thọc sâu tới cầu Sài Gòn. Lúc này, đã có 10 chiến sĩ đặc công hy sinh. Ông cùng các chiến sĩ còn lại phải lợi dụng các ụ đất gần đó hoặc di chuyển quanh xe tăng để tránh đạn bởi địch phía trước nã đạn xối xả.

"Đang chiến đấu thì mũi tiến công gần như hết đạn, chúng tôi vừa bắn vừa cầm cự chờ xe bọc thép tiếp đạn đến. Bất ngờ, có tiếng nổ ở ngay trước đầu xe, một pháo thủ xe tăng đã bị thương. Băng bó cho anh xong, nhìn lại, tôi thấy một lốp trước của xe bị xẹp do mảnh đạn cối găm vào. Tôi nhanh chóng tháo bánh sau lắp vào bánh trước, cho xe chạy 5 bánh", ông kể.

Đúng lúc này, xe bọc thép tiếp đạn cũng tới, cả mũi nhanh chóng nạp đạn, nổ súng áp đảo kẻ thù. Quân địch tháo chạy nhưng vẫn ngoan cố bỏ lại hai xe tăng đứng song song trên cầu làm vật cản, hòng chặn đường tiến quân của ta.

Không chần chừ, hai xe tăng của ta xông lên, dùng dây cáp kéo một chiếc xe tăng của địch sang một bên, mở đường tiến quân.

Vậy là mũi tiến công vượt cầu Sài Gòn tiến thẳng vào trung tâm thành phố. Khi xe của ông Dương Quang Lựa đến Dinh Độc Lập cũng là lúc chiếc xe tăng 390 húc đổ cổng dinh. Ngoảnh nhìn lực lượng trên xe, ông thắt lòng khi thấy chỉ còn chưa đầy 10 người.

Họ cùng nhau ở lại sân nâng chiếc cổng sắt vừa bị húc đổ lên buộc lại, ngăn không cho người dân tràn vào. Rất nhanh sau đó, xe tăng từ các hướng và các đơn vị lần lượt tới đỗ ngoài hàng rào bao vây xung quanh Dinh Độc Lập…

Sau ngày giải phóng chừng vài tháng, chiếc xe mang biển số CE1283 cùng một số vật dụng cá nhân khác như chiếc bạt có dính máu, khẩu súng AK… theo lệnh của cấp trên, được lái xe Dương Quang Lựa đưa đến bàn giao cho Ban tổ chức triển lãm mừng chiến thắng tại Giảng Võ (Hà Nội) rồi ông trở về đơn vị công tác.

"Từ ngày chiếc xe được trưng bày tại bảo tàng, năm nào cũng vậy, ít nhất một lần tôi cùng các con cháu đều đến tham quan. Thật sung sướng làm sao khi được tận mắt nhìn thấy phiên bản chiếc xe từng gắn bó với tôi vượt Trường Sơn có mặt trong thời khắc lịch sử của cả dân tộc, nay trở thành một chứng nhân lịch sử. Vậy là tôi đã hoàn thành nhiệm vụ với Tổ quốc", người lái xe vận tải năm xưa rưng rưng.