Dồn điền đổi thửa – Bước đệm vững chắc xây dựng NTM
Dồn điền đổi thửa, tích tụ ruộng đất không phải là một tiêu chí cụ thể trong xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, để nâng cao hiệu quả sản xuất, tăng thu nhập cho nông dân thì không thể không thực hiện dồn điền đổi thửa, tạo những vùng sản xuất quy mô lớn. Mặc dù qua 10 năm thực hiện chỉ thị 02 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, công tác dồn điền đổi thửa trên địa bàn tỉnh đã thu được nhiều kết quả. Tuy nhiên, việc chuyển đổi ruộng đất tại nhiều địa phương thời gian qua còn chưa gắn với quy hoạch lại đồng ruộng và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; quy mô diện tích của thửa đất sau chuyển đổi còn nhỏ; bình quân số thửa/hộ còn cao, chưa liền vùng, liền thửa, chưa hình thành được vùng chuyên canh lớn hiệu quả kinh tế cao. Việc chuyển đổi ruộng đất ở các vùng màu, vùng bãi, vùng cây công nghiệp chưa được quan tâm, quy hoạch và quản lý quỹ đất công ích còn bất cập. Những hạn chế này đã ảnh hưởng lớn đến công tác quản lý, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, đầu tư thâm canh, và hiệu quả kinh tế trong sản xuất nông nghiệp, chưa đáp ứng được yêu cầu của việc xây dựng nông thôn mới.
Trước khi Ban Thường vụ ra chỉ thị 08 thì trên địa bàn tỉnh ta, nhiều địa phương đã đẩy mạnh công tác dồn điền đổi thửa. Một trong những địa phương đi đầu là huyện Thanh Chương, đến nay, nhiều xã trên địa bàn đã hoàn thành công tác chuyển đổi ruộng đất lần hai, tạo thuận lợi trong việc đưa cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp, làm giao thông, thủy lợi và qui hoạch các cơ sở hạ tầng. Sau chuyển đổi, đến nay, toàn huyện Thanh Chương cũng đã đào đắp trên 1 triệu m3 giao thông thủy lợi nội đồng, lắp đặt gần 4.300 chiếc cống. Ở Thanh Chương, với những xã đã tiến hành xong chuyển đổi và chia cho dân thì bình quân mỗi hộ được nhận 3 vùng, trong đó hộ ít nhất là 1 vùng và hộ nhiều nhất là 5 vùng. Ông Phan Đình Hà – phó chủ tịch UBND huyện Thanh Chương cho biết thêm: Kinh nghiệm của Thanh Chương là phải hoàn thành công tác qui hoạch nông thôn để tiến hành chuyển đổi ruộng đất. Vì vậy, các xã đã hoàn thành công tác qui hoạch từ 30/9/2011. Quí 4/2011, 10 xã đã hoàn thành xong công tác chuyển đổi. Thanh Chương không đặt mục tiêu là mỗi hộ còn bao nhiêu thửa mà là một vùng đất bán sơn địa nên đã qui tụ cho mỗi hộ về bao nhiêu vùng. Từ đó, các hộ chuyển đổi, thuận lợi trong sản xuất.
 |
| Kênh mương nội đồng sau khi thực hiện dồn điền đổi thửa |
Chỉ thị số 08 ngày 08/5/2012 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về đẩy mạnh vận động nông dân “dồn điền, đổi thửa” và khuyến khích tích tụ ruộng đất để phát triển sản xuất quy mô lớn trong nông nghiệp nhằm tập trung ruộng đất đến mức cao nhất để quy hoạch vùng sản xuất hàng hóa nông nghiệp tập trung, hình thành các vùng chuyên canh lớn. Từ đó, tạo điều kiện thuận lợi cho hộ nông dân đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến vào sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, đầu tư thâm canh, chuyển đổi mùa vụ, tiết kiệm thời gian, công sức và chi phí sản xuất. Tạo điều kiện để quy hoạch lại đồng ruộng, nâng cấp và hoàn thiện hệ thống giao thông - thủy lợi nội đồng; Thúc đẩy quá trình phân công lại lao động nông nghiệp trên cơ sở tăng năng suất và hiệu quả kinh tế của cây trồng, vật nuôi, chuyển dịch cơ cấu lao động sang công nghiệp và dịch vụ; củng cố quan hệ sản xuất trong nông nghiệp, tạo tiền đề để phát triển lực lượng sản xuất;. Tạo điều kiện thuận lợi để công tác quản lý và theo dõi biến động đất đai đi vào nề nếp, chặt chẽ nhưng thủ tục đơn giản hơn; công tác chỉ đạo sản xuất được thuận lợi; Đẩy nhanh tiến độ thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Trong đó, năm 2012, các huyện thành lập hoặc kiện toàn Ban chỉ đạo, Tổ chuyên môn giúp việc; chuẩn bị các điều kiện cần thiết phục vụ cho công tác dồn điền, đổi thửa; chọn ít nhất 1 xã điểm chỉ đạo để rút kinh nghiệm. Từ năm 2013 sẽ triển khai ra diện rộng, phấn đấu hết năm 2016 hoàn thành tất cả các xã còn lại của huyện. Trong đó mục tiêu được Ban chỉ đạo dồn điền đổi thửa của tỉnh đặt ra là; năm 2013: hoàn thành dồn điền đổi thửa tại thực địa 100 xã; năm 2014: hoàn thành dồn điền đổi thửa tại thực địa 80 xã; năm 2015: hoàn thành dồn điền đổi thửa tại thực địa 80 xã; năm 2016: các xã còn lại.
Đến nay, toàn tỉnh đã có 13 đơn vị cấp huyện đã triển khai thực hiện bao gồm: Anh Sơn, Đô Lương, Thanh Chương, Nam Đàn, Hưng Nguyên, Nghi Lộc, TX. Cửa Lò, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, Yên Thành, Tân Kỳ, Nghĩa Đàn và TX. Thái Hòa. Bảy đơn vị chưa triển khai bao gồm: Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Quế Phong, Quỳ Châu, Quỳ Hợp và TP. Vinh. Trong số các đơn vị trên có 04 huyện đã tổ chức thực hiện công tác dồn điền, đổi thửa tại một số xã trước khi có Chỉ thị số 08-CT/TU trên cơ sở chủ động đánh giá kết quả thực hiện Chỉ thị số 02-CT/TU như: Thanh Chương, Anh Sơn, Yên Thành, Quỳnh Lưu. Chiến dịch ra quân làm thủy lợi năm nay cũng được nhiều địa phương gắn với công tác dồn điền đổi thửa.
Vận động nông dân “dồn điền, đổi thửa” và khuyến khích tích tụ ruộng đất, Nghệ An đang từng bước đẩy mạnh phát triển sản xuất quy mô lớn trong nông nghiệp, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
(Mai Hương)
