Nhức nhối hôn nhân cận huyết thống và tảo hôn vùng cao
Hiện nay, đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao Nghệ An vẫn còn tồn tại nhiều hủ tục lạc hậu, khó có thể xóa bỏ triệt để, trong đó, nhức nhối nhất là nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống … Mặc dù chính quyền và các ngành liên quan đã nỗ lực tuyên truyền nhằm ngăn chặn nhưng đến nay, thực trạng này vẫn tồn tại dẫn đến nhiều hệ lụy ảnh hưởng đến giống nòi, cuộc sống và xã hội, nhất là trong việc nâng cao chất lượng dân số.
Lấy chồng năm 2013, khi vừa tròn 15 tuổi, giờ, Lương Thị May ở bản Huồi Lê, xã biên giới Keng Đu, huyện Kỳ Sơn đã làm mẹ của đứa trẻ gần 2 tuổi. Không chỉ kết hôn lúc chưa đủ tuổi mà điều đáng nói, May và chồng May lại là anh em con cô - con cậu. Bố đẻ của May là em trai của mẹ chồng May. Cuộc sống khó khăn, thiếu thốn, bữa ăn hàng ngày chỉ có cơm trắng chấm muối… cũng là điều dễ hiểu đối với vợ chồng May.
Anh Ven Văn Tùng – chồng của May nói: Gia đình không phản đối gì, lúc đó, em cũng không hỏi rõ ràng, vợ ít hơn 3-4 tuổi mà em vẫn lấy.
Bà Lương Mẹ Biên – Mẹ đẻ Xeo Thị May thừa nhận: Con gái ta đến tuổi thì cho lấy chồng, hai đứa tìm hiểu nhau, yêu nhau thì bố mẹ không phản đối, ta cũng biết con o lấy con cậu nhưng vẫn cho lấy, ta nghĩ không sao cả.
Chưa đủ tuổi kết hôn hay biết con cô, con cậu nhưng vẫn lấy nhau hiện nay vẫn còn phổ biến ở xã Keng Đu, huyện Kỳ Sơn. Đây là xã biên giới, địa hình phức tạp, trình độ dân trí thấp, chủ yếu là người Khơ Mú và một bộ phần người Thái sinh sống rải rác trên các sườn núi. Tục lệ kết hôn sớm cho con để có thêm người làm nương rẫy, hay không nhận thức được hệ lụy do hôn nhân cận huyết thống gây nên đang khiến cho vấn đề này tồn tại dai dẳng.
Đại úy, Bác sỹ Nguyễn Bá Lương – Đồn biên phòng Keng Đu, huyện Kỳ Sơn cho biết: Các cuộc hôn nhân cận huyết thống sẽ dẫn đến sinh ra những đứa con còi cọc, tật nguyền, kém về thể xác và tinh thần. Ngoài ra, hiện tượng tảo hôn ở vị thành biên diễn ra nhiều. Chính vì thế, cần thực hiện các giải pháp tuyên truyền để xóa bỏ hủ tục này.
Một cặp vợ chồng trẻ khác là Xeo Văn Thoong và Xeo Thị Hồng vừa lấy nhau giữa năm nay khi cả hai đều 15 tuổi. Nói là lấy nhau nhưng Thoong và Hồng chưa thể đăng ký kết hôn vì chưa đủ tuổi. Nhận thức chưa tròn của bậc làm cha làm mẹ và cả những cặp vợ chồng “ăn chưa no, lo chưa tới” đã khiến cho hủ tục tảo hôn vẫn còn tồn tại như một lời ru buồn ở vùng núi cao biên giới. Anh Xeo Phò Thoong – Bố đẻ Xeo Văn Thoong nói: Bố mẹ chưa cho lấy nhưng họ thích nhau thì không cản được, kể cả bên nội, bên ngoại vì chưa đủ tuổi, đi làm thủ tục kết hôn khó – Khi mô đủ tuổi thì mới đi làm thủ tục kết hôn được.
Nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống đang diễn biến ngày một phức tạp ở vùng biên giới, núi cao của tỉnh Nghệ An và nó đang gây ra những hệ lụy hết sức nghiêm trọng. Chính vì thế, công tác tuyên truyền, vận động để bà con nơi đây xóa bỏ hụ tục lạc hậu này là vô cùng cần thiết để những cặp vợ chồng không còn phải sống trong cảnh đói nghèo, tương lai của những đứa trẻ sinh ra sẽ được đảm bảo.
(Thùy Linh – Cảnh Toàn)
