Thanh Chương: Di tích lịch sử cấp Quốc gia Đình Võ Liệt xuống cấp
Đình Võ Liệt hay còn gọi là đình Văn Quán, thuộc xã Võ Liệt, Thanh Chương, Nghệ An, là di tích lịch sử cấp Quốc gia được trùng tu, tôn tạo với số vốn gần 10 tỷ cách đây không lâu nhưng đã xuống cấp rõ rệt.
Di tích lịch sử Đình Võ Liệt thuộc Quán Thánh Hàng Tổng. Đây không chỉ là nơi tế lễ và hội họp của làng, mà còn là nơi sinh hoạt, giao lưu của vănh nhân huyện Thanh Chương và các vùng lân cận. Không những vậy nơi đây còn được xem như Văn miếu. Các sĩ tử trước khi lên đường ứng thí thường tập trung về đình để ôn luyện văn bài.
![]() |
| Đình Võ Liệt nhìn từ xa. Đình cũng đã được xếp hạng “Di tích lịch sử cấp Quốc gia". |
Đình Võ Liệt cũng là nơi các sĩ phu yêu nước từng đến đàm đạo như Phan Bội Châu, Đặng Nguyên Cẩn, Nguyễn Sinh Sắc…Đình được xây dựng vào năm 1859 có diện tích gần 347m2 với kiến trúc hình chữ “khẩu” – trồng diêm độc đáo, là di tích ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử quan trọng của huyện Thanh Chương.
Từ những năm 1930-1931, ngôi đình cũng trở thành trụ sở của những người hoạt động cách mạng đến ngày khởi nghĩa giành chính quyền, xã Võ Liệt lúc đấy là trung tâm của cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh. Đình Võ Liệt cũng là nơi đón Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm, nói chuyện với bà con trong dịp đầu xuân 1986. Đình được Bộ văn hoá thể thao và du lịch công nhận là Di tích lịch sử Cấp Quốc gia năm 1988, tuy nhiên qua thời gian và chiến tranh, đình đã hư hại nhiều.
![]() |
| Ván phi trong đình bị hư hỏng. |
Trước trình trạng như vậy để bảo vệ đình Võ Liệt vào tháng 5-2008, UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định "Phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình tu bổ, tôn tạo và xây mới di tích lịch sử văn hóa Đình Võ Liệt, Huyện Thanh Chương" Thế nhưng, nhiều năm trôi qua, dự án tu sửa đình Võ Liệt vẫn chưa hoàn thiện. Trong khi đó, nhiều hạng mục hoàn thành, nghiệm thu đã hư hại, xuống cấp.
![]() |
| Một phần của nhà trùng diêm bị bão tốc ván |
Trao đổi với ông Nguyễn Thế Sửu – Bí thư chi bộ thôn Khai Tiến - là người được giao nhiệm vụ bảo vệ di tích này cho biết: Di tích này hiện đang xuống cấp nghiêm trọng, năm 2016 do mưa bão làm tốc hơn 10 tấm ván che ở phần nhà Trùng diêm, công trình phụ quy hoạch không đúng yêu cầu, hiện nay hư hỏng không sử dụng được, trước cổng sân đình bị lun sụt mất cảnh quan của một di tích và đến nay chưa được ai đứng ra nhận sửa chữa.
![]() |
| Lối vào nhà vệ sinh cỏ mọc và nhà vệ sinh không thể sử dụng được |
![]() |
| Khuôn viên xung quanh đình nhường lại cho cỏ dại mọc. |
Ông Phan Chính Tâm – Bí Thư Đảng ủy xã Võ Liệt kiến nghị: Chúng tôi đã có nhiều văn bản kiến nghị đề xuất lên các cấp, ban ngành liên quan với nội dung Đình xuống cấp, đến nay vẫn chưa nhận được hồi âm. Hàng năm địa phương không có kinh phí để sửa chữa các hạng mục nhỏ, cũng như vệ sinh xung quanh Đình. Từ đó nơi đây tạo điều kiện cho những đối tượng nghiện hút đến đây tiêm chích ma túy.
Việc trùng tu và tôn tạo di tích lịch sử-văn hóa đình Võ Liệt có ý nghĩa rất lớn trong việc khẳng định giá trị của di tích nhằm phục vụ công tác giáo dục truyền thống văn hóa, cách mạng cho thế hệ hôm nay và mai sau. Công trình quốc gia có lịch sử lâu đời như Đình Võ Liệt cần sự chung tay vào cuộc của các cấp, các ngành để lưu giữ và phát huy giá trị văn hóa. Mặt khác, địa phương cần tổ chức nhiều hoạt động sinh hoạt văn hóa, cộng đồng để phát huy giá trị của đình cũng như bảo vệ đình, tránh tình trạng đình hoang vắng, đừng để di tích quốc gia thành phế tích.
Văn Nguyễn





