COVID-19 liệu có liên quan tới các ca bệnh viêm gan bí ẩn ở trẻ em?

Nhận định về chùm ca bệnh viêm gan bí ẩn gần đây đang được ghi nhận trên thế giới, ThS.BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết những giả thuyết ban đầu đang nghiêng về việc nghi ngờ căn nguyên là virus Adeno.

Theo đó, ban đầu các nhà khoa học nhận thấy có 79 bệnh nhân dương tính với virus Adeno sau khi xét nghiệm sinh học phân tử. 20 trường hợp khác dương tính với SARS-CoV-2. Trong số này, 19 trường hợp đồng thời nhiễm cả 2 loại virus trên.

ThS.BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Trưởng khoa Khám bệnh, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Từ đây, một số giả thuyết khác cũng được đặt ra về việc SARS-CoV-2 hay vaccine phòng bệnh Covid-19 gây ra tình trạng này.

“SARS-CoV-2 và vaccine Covid-19 được cho là căn nguyên gây kích ứng bệnh tự miễn. Do đó, người ta cho rằng nhiễm SARS-CoV-2 hoặc tiêm vaccine Covid-19 có thể là yếu tố kích hoạt các bệnh tự miễn sẵn có của trẻ và dẫn tới viêm gan tự miễn”, bác sĩ Huyền thông tin.

Ngoài ra, cũng có giả thuyết gần đây thậm chí cho rằng chùm ca bệnh viêm gan còn liên quan tới chó, mèo.

“Tuy nhiên, đến nay, tất cả vẫn là giả thuyết. Chúng chưa được xác định một cách chính xác. Các nhà khoa học trên thế giới vẫn phải tìm hiểu rất nhiều về căn bệnh này”, vị chuyên gia nói.

BS Nguyễn Phạm Anh Hoa, Trưởng khoa Gan mật, Bệnh viện Nhi Trung ương cho rằng, chúng ta vừa trải qua một đại dịch. Vì vậy những băn khoăn về việc bệnh viêm gan bí ẩn này có ảnh hưởng do nguyên nhân của dịch Covid-19 hay không cũng là điều dễ hiểu.

Tuy nhiên, theo BS Hoa, suy luận một cách logic, Adeno là một virus đã tồn tại với loài người khá lâu, trong lịch sử nó đã từng gây tổn thương gan ở một số cá thể.

“Tổn thương gan do Adenovirus trước đây ghi nhận những ca bệnh này hoàn toàn là những ca bệnh có cơ địa đặc biệt, đa phần là đứa trẻ có suy giảm miễn dịch. Vì vậy ở cơ thể người thường mà Adeno gây bệnh câu hỏi đặt ra Adeno gây bệnh ở những đứa trẻ đã từng nhiễm SARS-CoV-2. Nếu như vậy thì một là trong nhóm bệnh nhân đang bị hiện tại chỉ có 10-20% đứa trẻ này đã từng nhiễm SARS-CoV-2 chứ không phải tất cả những đứa trẻ bị bệnh đều nhiễm SARS-CoV-2. Ngoài ra, nếu đúng có sự kết hợp này, bản thân Adeno đã có sẵn, khi có dịch Covid-19, đúng ra căn bệnh này sẽ phải bùng phát ngay trong đại dịch khi mật độ virus rất cao ở nhiều người nhưng thời điểm đó thì lại không có”- BS Hoa phân tích.

Liên quan đến vaccine Covid-19, BS Hoa cũng cho rằng, đa phần những đứa trẻ bị bệnh là ở độ tuổi dưới 5 và phần lớn các con chưa được tiêm vaccine. Ngoài ra, ở Mỹ có một số bệnh nhân là trên 12 tuổi. Nhưng số trẻ được tiêm vaccine cũng rất ít nên khó có thể cho rằng vaccine phòng bệnh Covid-19 gây ra tình trạng này.

Theo Gavi, Global News, số ca mắc viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở trẻ em có dấu hiệu gia tăng trên toàn thế giới trong những tháng gần đây. Tổ chức Y tế thế giới ngày 10/5 cho biết đã ghi nhận 348 ca mắc tại 20 quốc gia ở khắp các châu lục, trong đó nhiều nhất là tại Anh và Mỹ. Theo Chuyên gia Philippa Easterbrook thuộc Chương trình viêm gan toàn cầu của Tổ chức Y tế thế giới, nhiều nghiên cứu đang được tiến hành nhằm xác định nguồn gốc của sự bùng phát các ca bệnh này và đã đạt được những tiến triển quan trọng. Trong khi Adenovirus bị nghi ngờ là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới sự bùng phát các ca bệnh, thì mối liên hệ với Covid-19 vẫn chưa được loại trừ. Kết quả xét nghiệm cũng cho thấy khoảng 18% dương tính với Covid-19. 

(Ảnh minh họa)

Các nghiên cứu sâu hơn đang được tiến hành

Anh là quốc gia đầu tiên thông báo lên Tổ chức Y tế thế giới về một nhóm các trường hợp mắc bệnh viêm gan cấp tính không rõ nguyên nhân ở trẻ em hồi đầu tháng 4 vừa qua. Sau Anh, hàng loạt quốc gia như Áo, Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Đức, Ireland, Israel, Italy, Nhật Bản, Hà Lan, Na Uy, Ba Lan, Rumani, Tây Ban Nha và  Mỹ đã báo cáo các trường hợp tương tự. Độ tuổi của những trẻ mắc bệnh là từ 1 tháng tuổi đến 16 tuổi, trong đó trẻ dưới 10 tuổi chiếm phần lớn. Đặc biệt, Indonesia và Mỹ mỗi nước đã xác nhận 5 trường hợp trẻ tử vong vì căn bệnh này.

Điều bất thường ở những trường hợp này ở trẻ em này là những phân tích trong phòng thí nghiệm đã loại trừ khả năng bệnh do các loại virus- viêm gan thông thường gây ra như A, B, C và E (và thậm chí là virus viêm gan D ở một số trường hợp). Cũng theo Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh, họ không xác định được bất kỳ yếu tố nguy cơ nào liên quan tới hoạt động đi lại, ăn kiêng, tiếp xúc hóa chất hay các yếu tố nguy cơ khác có thể giải thích cho sự bùng phát dịch bệnh. Anh hiện đang dẫn đầu một loạt nghiên cứu toàn diện về di truyền học ở những em nhỏ mắc bệnh, phản ứng miễn dịch, virus cũng như nghiên cứu về dịch tễ sâu hơn./.